သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ တိုက္ပြဲ

(ေအာင္စိုး)

ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒႏွင့္ သတင္းမီဒီယာဥပေဒတို႔ကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တစ္ၿပိဳင္တည္းတင္ရန္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ (ယာယီ) တို႔ သေဘာတူညီခ်က္ ရၿပီးေနာက္မွ ဦးစြာပံုႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက လႊတ္ေတာ္သို႔ ႐ုတ္တရက္ တင္လိုက္ၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္ရာ ႏွစ္ဖက္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားေသာ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မွတစ္ဆင့္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက ျပင္ဆင္ရန္ ႀကဳိးပမ္းေသာ္လည္း အရာမထင္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ယင္းေနာက္သက္ဆိုင္ရာ မီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ယင္းကို တညီတညြတ္တည္း ကန္႔ကြက္လိုက္သည္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ဇူလိုင္ ၁၈ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ေသာ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံပြဲ၌ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့ေသာ ပုံႏွိပ္ဥပေဒတြင္ မီဒီယာသမားမ်ား၏ ကန္႔ကြက္ထားျခင္းကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားက မသိရွိခဲ့ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္း၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔က ေျပာၾကားသည္။

ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒကို သတင္းမီဒီယာသမား မ်ားႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနတို႔ ညႇိႏိႈင္း ေရးဆြဲခဲ့သည္ဟု နားလည္ထားေသာေၾကာင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုသည္။

“အဲဒီေတာ့ မိမိတို႔ ကန္႔ကြက္ခ်င္တာဟာ ဘာေတြလဲ ဆိုတာကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ေပးပို႔ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္က ဒါကိုအတည္ျပဳၿပီးရင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္ပို႔ရမယ့္ အေန အထားရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဒီဘက္ကေနၿပီးေတာ့ မိမိတို႔လုပ္ႏိုင္သေလာက္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးက အဆိုျပန္လည္ တင္ျပလာမယ္ဆိုရင္ ျပန္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးႏိုင္တဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္” ဟု သူရဦးေရႊမန္းက ေျပာၾကားသည္။

စာနယ္ဇင္းေကာင္စီကို ႀကဳိတင္အသိေပးျခင္း မရွိဘဲ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့ျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြး အတည္ျပဳသည့္အခါ ႀကဳိတင္ညႇိႏႈိင္း သေဘာတူထားခဲ့ေသာ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား မပါဝင္ခဲ့ျခင္းမွာ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ မ႐ိုးသားေသာ လုပ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ထိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံ တို႔ထက္ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အညြန္းကိန္း နိမ့္က်ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့ေသာ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ျခင္း မရွိပါက ၁၉၆၂ ပုံႏွိပ္ ထုတ္ေဝ ဥပေဒထက္ ဆိုး႐ြားေသာ အေျခအေနျဖစ္ၿပီး စာေပစိစစ္ေရး ဖ်က္သိမ္းသည္ ဆိုသည္မွာ နာမည္ခံ ေဆာင္႐ြက္ေပး႐ုံသာ ျဖစ္ေၾကာင္း Eleven Media Group မွ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေဝၿဖဳိးက ေျပာၾကားသည္။

သို႔ဆိုလွ်င္ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒၾကမ္းမွာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ မည္သို႔ ခရီးဆက္မည္နည္း။

ယင္းကိစၥႏွင့္ ျပန္ၾကာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ား မွတစ္ဆင့္ သတင္းထုတ္ျပန္ ခဲ့ရာတြင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အေနႏွင့္ အေျခခံအက်ဆုံး ဥပေဒၾကမ္း Zero Draft ကို စတင္ေရးဆြဲရာ ဝန္ႀကီးဌာနက စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အေနႏွင့္ Zero Draft ေရးဆြဲရာတြင္ ပါဝင္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ားကို လိုအပ္သလို ကိုးကား အသုံးျပဳႏိုင္ရန္အတြက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၉ရက္ေန႔တြင္ ေပးပို႔အႀကံျပဳခဲ့ၿပီး အထက္ေဖာ္ျပပါ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ Zero Draft အျမန္ေပးပို႔ရန္ ကိစၥမ်ားကို စာနယ္ဇင္းေကာင္စီသို႔ ေလးေလးစားစား ဆက္သြယ္ေပးပို႔ အေၾကာင္းၾကား ခဲ့ေသာ္လည္း ေကာင္စီအေနႏွင့္ လုံးဝျပန္ၾကားမႈ မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္ အတိုင္းပင္ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝျခင္း လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ လိုအပ္ေသာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ား မပါရွိဘဲ ပုဒ္မ (၃၈) တြင္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပုံႏွိပ္သူမ်ားႏွင့္ ထုတ္ေဝသူမ်ား မွတ္ပုံတင္ဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္းသာ ပါရွိသည့္အတြက္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္၍ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုကို ႀကဳိတင္ေရးဆြဲ၍ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

၂၀၁၃ မတ္လ ၂၃ရက္ေန႔တြင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက “မွတ္ပုံတင္ အရာရွိက ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရး အာဏာမ်ားကို တာဝန္ယူထားတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုံးဝ သေဘာမတူပါေၾကာင္း၊ မွတ္ပုံတင္ အရာရွိကို တာဝန္မ်ား ေပးထားျခင္းသည္ ႀကဳိးနီစနစ္ ျဖဳတ္လို၍ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို လုပ္ထုံးလုပ္နည္းႏွင့္အညီ ထည့္သြင္း စဥ္းစားႏိုင္ရန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီသို႔ တိတိက်က် တင္ျပေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) က ျပင္ဆင္၍ ေပးပို႔သည့္ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒတြင္ ၆၈ ခ်က္အနက္ ၅၁ ခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာလက္ခံၿပီး ၁၇ ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ညီညြတ္မႈမရွိျခင္း၊ ဝန္ႀကီးဌာန၏ မူဝါဒႏွင့္ မကိုက္ညီျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ေပးပါရန္ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္႐ြက္ ခဲ့ရေသာ္လည္း စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) က လက္ခံႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဇူလိုင္ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ျပန္ၾကားလာသျဖင့္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပေပးသြားမည္ မဟုတ္ဟု ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီႏွင့္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ေတြ႕ဆုံစဥ္ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္း ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ယခင္က သေဘာတူညီ ထားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္က ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳသည့္အခါ ထည့္သြင္း အတည္ျပဳေရးကို ရွင္းျပခဲ့ေၾကာင္း ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ရွင္းျပသည္။

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးဦးက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့ေသာ ပုံႏွိပ္ဥပေဒကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ေပးရန္ အဆိုအျဖစ္ တင္သြင္းျခင္းႏွင့္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက ေရးဆြဲေသာ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒတြင္လည္း ပုံႏွိပ္ဥပေဒကို အခန္းတစ္ခု အေနႏွင့္သာ ေဖာ္ျပရန္ အဆိုျပဳျခင္း စသည့္နည္းလမ္းကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အားကစားေကာ္မတီဝင္ ဦးရဲထြန္းက ဆိုသည္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားမွာ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီ တစ္ခုတည္းကသာ စိစစ္ရသျဖင့္ ယင္းေကာ္မတီတြင္ အလုပ္မ်ား အဆမတန္ မ်ားျပားေန႐ုံသာမက ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီ တစ္ခုတည္းအေနႏွင့္ ဆိုပါကလည္း ဘာသာရပ္အားလုံး ကြၽမ္းက်င္မႈရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ပုံႏွိပ္ဥပေဒအရ လမ္းေဘး မိတၱဴကူးစက္ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ပင္ မွတ္ပုံတင္ရန္ လိုအပ္ၿပီး ဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္ တစ္ခုခုႏွင့္ ၿငိစြန္းပါက ဒဏ္ေငြက်ပ္ သိန္းငါးဆယ္မွ သိန္းတစ္ရာအတြင္း က်ခံရမည္ဟု ပါရွိေနရာ အလြန္ ျပင္းထန္လြန္းေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္ကို ျပင္ဆင္သြားသင့္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးရဲထြန္းက ဆိုသည္။

ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္း ဥပေဒကို အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္ရာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့သည့္အတိုင္း ထပ္မံအတည္ ျပဳခဲ့ပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္မႈမွာ ႏိုင္ငံတကာ၏ ေမးခြန္းထုတ္ခံရမည့္အျပင္ ႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ လႊတ္ေတာ္၏ ပုံရိပ္ကို ထိခိုက္ေစမည္ဟု အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီဝင္မ်ားကို အသိေပးခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားထံမွ သိရသည္။

အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီ၏ ဖိတ္ၾကားမႈအရ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ဥကၠ႒ႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ခုနစ္ဦးကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက နံနက္စာ မုန္႔ဟင္းခါး၊ လက္ဖက္ရည္တို႔ျဖင့္ ဧည့္ခံၿပီး တစ္နာရီနီးပါးၾကာ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၾကသည့္တိုင္ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဖက္စလုံးက တစ္စြန္းတစ္စပင္ မဟခဲ့။

ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီမႈျဖင့္ တင္မည္ဟု ဆိုထားသည့္ ေနာက္ထပ္ဥပေဒတစ္ခုမွာ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက ေရးဆြဲထားေသာ ယင္းဥပေဒပါ အခ်က္ ၁၇ ခ်က္ကို ျပင္မေပးပါက ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက လႊတ္ေတာ္သို႔ မတင္ေပးႏိုင္ဟု ဆိုလာျပန္သည္။

“ဝန္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ကလည္း ပုံႏွိပ္ဥပေဒကိုလည္း စိတ္တိုင္းက် ျပင္ေပးပါ၊ လက္ခံပါ့မယ္၊ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒကို စိတ္တိုင္းက် ေရးဆြဲပါ၊ ေထာက္ခံပါ့မယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဇူလိုင္ ၄ ရက္ေန႔က်မွ ၁၇ ခ်က္ကို ျပင္မေပးႏိုင္ရင္ Press Council (စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ) က ဆြဲတဲ့ သတင္း မီဒီယာဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္ကို မတင္ေပးႏိုင္ဘူးလို႔ စာပို႔တယ္” ဟု ယင္းေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေဇာ္သက္ေထြးက ဆိုသည္။

ယင္းေၾကာင့္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက မူလရည္မွန္းထားသည့္ နည္းအတိုင္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးဦးမွ တစ္ဆင့္သာ တင္သြင္းရန္ ဆုံးျဖတ္လိုက္သည္။

ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ကမူ ႏိုင္ငံအတြင္း ပုံႏွိပ္လုပ္ငန္းမ်ားစြာ ရွိသည့္အတြက္ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝျခင္း လုပ္ငန္းႏွင့္ သတင္းမီဒီယာတို႔ ဥပေဒသီးျခားစီ ရွိသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားသည္။
သို႔ေသာ္ ယင္းႏွစ္မ်ဳိးစလုံးသည္ ခြဲျခား၍ မရေၾကာင္း သတင္းစာဆရာမ်ားက တညီတညြတ္တည္း ႐ႈျမင္ၾကသည္။

ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန အေနႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးဌာန တစ္ခုအေနႏွင့္သာ ရပ္တည္ရမည္ျဖစ္ၿပီး သတင္းမီဒီယာမ်ား အေပၚ အာဏာပိုင္အျဖစ္ ျပဳမူေနျခင္းႏွင့္ မီဒီယာဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲျခင္းစေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ရန္ မသင့္ေၾကာင္း ဂ်ပန္ NHK သတင္းဌာနမွ ဦးသီဟက ေျပာၾကားသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္ စာေပစိစစ္ေရး ဖ်က္သိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း လြတ္လပ္ၿပီဟု ‘ဟင္း’ ခ်ရန္ ႀကံခဲ့ေသာ္လည္း မၿပီးေသးေသာ တိုက္ပြဲကား ေရွ႕ဆက္ေနဆဲပင္။

ယင္းတို႔ေၾကာင့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ စာေပကင္ေပတိုင္ဟု အမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ စာေပစိစစ္ေရးကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ေသာ္လည္း အျခားတစ္ဖက္က ယင္းသို႔ေသာ ပုံသဏၭာန္တစ္မ်ဳိး ျပန္အသက္သြင္းရန္ ႀကဳိးပမ္းေနသေလာဟု သတင္းစာဆရာမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ေမးခြန္းထုတ္ၾကသည္။

“ျပန္ၾကားေရးအေနနဲ႔ စာေပစိစစ္ေရး ေရႊထီးေဆာင္းခဲ့တဲ့ေခတ္ကို ေမ့ပစ္လိုက္ဖို႔လိုၿပီ” ဟု စာနယ္ဇင္းေကာင္စီဝင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးရဲမင္းဦးက ဆိုေလသည္။
Credit To The Voice Weekly