"ဘလန္းဒါးစ္"


ပညာအေပၚ အာဃာတ

ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ရဲ႕ဘလန္ဒါးေတြကိုေက်ာ္ၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္ကို သြားလိုက္ပါဦးမယ္။
ကၽြန္ေတာ္တကယ္တာစူတာက လက္ရိွအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားျဖစ္တဲ႔ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရရဲ႕ ဘလန္းဒါးေတြပါ။
သို႔ေသာ္သမိုင္းအစဥ္အလာနဲ႔တည္ေဆာက္ရတဲ႔ ကိစၥမို႔လို႔ ပါလီမန္ဖ်က္သိမ္းၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းနဲ႔စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အေပါင္းပါအုပ္စုက အာဏာသိမ္းလိုက္ၾကတာကို ခပ္ျမန္ျမန္လမ္းခင္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
စစ္တပ္ကေန အာဏာသိမ္းတယ္ဆိုတာကိုလြန္ခဲ႔တဲ႔ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ ကာလတစ္ေခတ္မွာ "ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို လႊဲေျပာင္းရယူတယ္"လို႔ သံုးစြဲမွသာ စိစစ္ေရးနဲ႔ လြတ္ပါတယ္။ ဟာသဥာဏ္ရိွသူေတြကေတာ႔ ကိုလိုနီေခတ္မွာ ခ်စ္တီးေတြအေၾကြးနဲ႔သိမ္းၾကတာကိုပဲ"လယ္သမားႀကီး၏ သမီးေလးကို ခ်စ္တီးကုလားႀကီးက
လႊဲေျပာင္းရယူသြားတယ္" လို႔ေရးၾကပါေသးတယ္။ အိမ္ေစာင္႔အစိုးရ ျဖစ္ေပၚလာတဲ႔ ကိစၥက တစ္မ်ိဳးပါ။
အမွန္ေတာ႔ ဒါလည္းႏိုင္ငံေတာ္အာဏာသိမ္းရန္ ႀကံရြယ္မႈနဲ႔ ဇာတ္လမ္းစခဲ႔တာပါ။ အာဏာသိမ္းရင္ တိုင္းျပည္မွာသိပ္အရုပ္ဆိုးလိမ္႔မယ္။၁၉၄၉ တုန္းကလို ရန္ကုန္အစိုးရလို႔ ကမာၻက ေခၚရေလာက္ေအာင္ ကြက္ကြက္ကေလး ေသးေသးေလးပဲ က်န္ေတာ႔တဲ႔အခ်ိန္မွာေတာင္အာဏာသိမ္းမႈ မျဖစ္ခဲ႔ဖူးဘူး။
ဒါေၾကာင္႔ အေျခခံဥပေဒကို ရိုေသေလးစားေသာအားျဖင္႔ လက္ရိွအစိုးရအဖြဲ႔ကေနသင္႔ေလ်ာ္သူေတြလက္ထဲ
တိုင္းျပည္ကို ခဏအပ္မယ္ ၊ အေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ႔အတိုင္း ၆ လ ထိန္းသိမ္းၿပီးသန္႔ရွင္းမွ်တတဲ႔
ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုလုပ္ေပးရမယ္။ အဲဒီစည္းကမ္းနဲ႔ ဦးႏုဟာ အိမ္ေစာင္႔အစိုးရလက္ထဲ တိုင္းျပည္ကို
ယာယီလႊဲခဲ႔တာပါ။ အဲဒါေတာင္ ၆ လ နဲ႔ မေက်နပ္လို႔ တိုးေတာင္းလိုက္တာတစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္သြားပါတယ္။
ဘာေၾကာင္႔ ဒီလို အခ်ိန္ဆြဲခဲ႔ရတယ္ဆိုတာ စဥ္းစားၾကည္႕ရင္သိပါတယ္။ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲက
သန္႔ရွင္း-တည္ၿမဲ အားၿပိဳင္တဲ႔ပြဲ။ သန္႔ရွင္းႏိုင္သြားလို႔ျဖစ္လာခဲ႔တဲ႔ အက်ိဳးဆက္ေတြအေၾကာင္း
အရင္ေဆာင္းပါးမွာ ေရးျပခဲ႔ပါၿပီ။
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတယ္ဆိုတာရွင္းရွင္းေျပာရရင္ မာရွယ္ေလာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တာပါပဲ။ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ
သံုးရပ္စလံုးကိုဖ်က္သိမ္းၿပီး စစ္ဥပေဒနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တာပါ။ အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္နဲ႔ သူ႔အဖြဲ႔သားမ်ားဟာ
ေက်းရြာအဆင္႔အထိ စိတ္ထဲေကာင္းမယ္ထင္တာေတြ ျပဌာန္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ လံုၿခံဳမႈနဲ႔
အုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာ္မတီဆိုတဲ႔ အဖြဲ႔ဖြဲ႔ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေစတယ္။ ထိပ္ဆံုးမွာေတာ႔ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေပါ႔။
ၿပီးရင္ ဗဟို (ဗလက) ၊ တိုင္း (တလက) ၊ (ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ရိွတယ္) ၊ ခရိုင္ (ခလက) နဲ႔ၿမိဳ႕နယ္
(နလက) ဆိုၿပီး ဖြဲ႔တယ္။ ခလကတို႔ နလကတို႔မွာ ဥကၠဌ လုပ္ရတဲ႔ စစ္ဗိုလ္ဟာ အေတာ္အာဏာရိွပါတယ္။
ခရိုင္/ၿမို႔နယ္ တစ္ခုလံုး ကိုယ္႔လက္ကိုယ္႔ေျခ လုပ္ရံုပဲ။ တကယ္ အဓိကက်တာ နလက ေတြပါ။
ၿမိဳ႕ေတြကို တာ၀န္ယူရတာကိုး အဲဒီအဆင္႔မွာ ဗိုလ္ သို႔မဟုတ္ ဗိုလ္ႀကီးေတြကို ထားေလ႔ရိွပါတယ္။
အဲဒီေခတ္က တကၠသိုလ္ဘြဲ႔ရေတြအလြန္ရွားပါတယ္။ ဘြဲ႔ရလူငယ္ေတြကလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း ပညာေရးပိုင္းကို
၀င္ၾကတာပါပဲ။ဘြဲ႔ရၿပီးမွ စစ္ထဲ၀င္သြားသူေတြလည္း အနည္းအက်ဥ္းေတာ႔ ရိွပါတယ္။ အရာရိွအမ်ားစုက
ေတာ္လွန္ေရးႀကီးမွာတိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္နဲ႔ ေက်ာင္းခန္းကို စြန္႔ၿပီး (ေက်ာင္းေတြလည္းပိတ္ထားတာပါ)
၀င္လာၾကတဲ႔မ်ိဳးခ်စ္လူငယ္ေတြပါ။ ပညာတစ္ပိုင္းတစ္စနဲ႔ပါ။ ထိပ္ဆံုးရာထူးကို တစ္ခ်ိန္မွာေရာက္လာခဲ႔တဲ႔
ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဆိုရင္ ၆ တန္းနဲ႔ေက်ာင္းထြက္ၿပီး မ်ိဳးခ်စ္တပ္မေတာ္ထဲ ၀င္ခဲ႔သူျဖစ္ပါတယ္။ငါတို႔အရာရိွေတြ
ခုနစ္တန္းေလာက္ေတာ႔ ေအာင္ၾကဖို႔ေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး ကာခ်ဳပ္က စီမံေပးလို႔အဂၤလိပ္စာရယ္ သခၤ်ာရယ္
ျမန္မာစာရယ္ပဲ ေျဖရမယ္႔ အထူးစာေမးပြဲ တီထြင္ၿပီး ခုနစ္တန္း ေအာင္လက္မွတ္ထုတ္ေပးခဲ႔တာပါ။
သူ႔ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္မွာေတာ႔ "ရွစ္တန္း" လို႔ျဖည္႕ထားတာ ေတြ႕မယ္။ သို႔ေသာ္ သူဟာရိုးသားသူ ႀကိဳးစားသူျဖစ္လို႔
အဂၤလိပ္စာကို အတန္အသင္႔ ေျပာႏိုင္ဖတ္ႏိုင္တဲ႔အဆင္႔ေရာက္ခဲ႔ပါတယ္။တကယ္ေတာ႔ ေအာင္လက္မွတ္ဆိုတာထက္
ပင္ကို အရည္အခ်င္းက ပိုအေရးႀကီးတာပါ။ ပင္ကို အရည္အခ်င္းထက္ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက အျမင္ၾကည္လင္ဖို႔ပါ။
အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ႔ ေစတနာပါ။
လအကေတြ ေခတ္မွာ ေဒသငယ္ေလးေတြကိုအုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ႔ ဗိုလ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံခဲ႔ရဖူးပါတယ္။
သူတို႔ဘယ္ေလာက္ပဲ တတ္တယ္၊ ဘယ္ေနရာေတြက်ေတာ႔ အထူးကၽြမ္းက်င္တယ္ဆိုတာ သူတို႔နားလည္ၾကပါတယ္။
ၿပီးေတာ႔ ဆယ္တန္းဆိုတာဘယ္လို တကၠသိုလ္ဆိုတာ ဘယ္လို ဆိုတာေတြလည္း သူတို႔ သိၾကပါတယ္။
သူတို႔လုပ္ရမွာက သူတို႔ကိုေပးအပ္ထားတဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင္႔ေတြအတိုင္း သက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူလူထုကို လံုၿခံဳၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္
လုပ္ေပးရမယ္၊ အစိုးရယႏ ၱရားကို အရိွမပ်က္လည္ပတ္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးရမယ္ဆိုတာ သူတို႔သိၾကပါတယ္။
အာဏာယစ္မူးသြားတဲ႔စုန္းျပဴးတခ်ိဳ႕လည္း ရိွခဲ႔တာပါပဲ။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို ဂ်ပန္ေခတ္က မာစတာေတြအလား
ထင္သြားၾကတာ။ဒါမ်ိဳးကလည္း ေဘာင္လြတ္ပါမ်ားလာရင္ လူႀကီးေတြက ျပန္ေခၚၿပီး ေရွ႕တန္း
လႊတ္လိုက္တာပါပဲ။လအကနဲ႔ ျပည္သူေတြအၾကား အဖုအထစ္ေတြ ကင္းေနေစဖို႔ ၊ မတတ္သာလို႔
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ယူေနရတာကိုျပည္သူကၾကည္ျဖဴဖို႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားခဲ႔တာေတြရိွပါတယ္။
၁၉၆၄ မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြျပည္သူပိုင္သိမ္းပါတယ္။  အဲဒီမွာ တာ၀န္ခံ မိုးက်ေရႊကိုေတြေပၚလာပါေတာ႔တယ္။
ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ တည္ေဆာက္လာခဲ႔တဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတြ ၿပိဳလဲစျပဳလာပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ရင္းႏွီးသူေတြထဲမွာ ဘီအိုစီဆိုတဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အႀကီးဆံုး ေရနံကုမၸဏီႀကီးက အရာရိွႀကီးေတြ ပါပါတယ္။
သူတို႔ဆီကသိရတဲ႔ဇာတ္လမ္းႏွစ္ပုဒ္ဟာ အေတာ္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။
ေခ်ာက္ ၊ ေရနံေခ်ာင္းေရနံေျမဟာ ေရနံသိုက္ႀကီးႀကီးေတြ ရိွတဲ႔ ေနရပါ။ အဂၤလိပ္က (ဂ်ပန္အ၀င္မွာ)
ဆုတ္ခြာသြားေတာ႔အဲဒီေရနံေျမက ေရနံတြင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ႔အခ်ိန္မွာ
ေရနံေျမျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကို ဘီအိုစီတို႔ အိုင္ဘီပီတို႔နဲ႔ ပူးတြဲၿပီး ျပန္လည္ထူေထာင္ခဲ႔ရပါတယ္။ ထြက္ႏႈန္းေတြလည္း ျပန္တက္လာခဲ႔ပါတယ္။ စာရင္းဇယား အေဟာင္းေတြကို ျပန္ၾကည္႕ရင္ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
၁၉၇၀ လို ကာလမ်ိဳးမွာေတာင္ ေရနံဆီဟာ လူတစ္ဦး တစ္ဂါလံက်နဲ႔ တစ္ႏွစ္ကို ဂါလံ ၃၅ သန္းေလာက္
ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ႔တာပါ။ ဓါတ္ဆီက ပိုမ်ားပါတယ္။
တြင္းသစ္ေတြလည္း တူးၾကပါတယ္။စက္သံုးဆီ လိုအပ္ခ်က္က တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ပိုမ်ားလာမွာကိုး။
တစ္ေန႔ေတာ႔ အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာေရနံေၾကာတစ္ခုကို တူးမိပါတယ္။ ဖိအားေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ
တြက္ခ်က္ၿပီးေတာ႔ လက္မ၀က္ (၁/၂)လို ပိုက္ေသးေသးနဲ႔ပဲ ထုတ္ယူဖို႔ စီမံၾကပါတယ္။ ရတဲ႔ ႏႈန္းကေတာ႔ နည္းမယ္။
တစ္ေန႔ကိုဂါလံ ၅၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ ထုတ္ယူႏိုင္မယ္ လို႔ တြက္ခ်က္ျပၾကတယ္။
အဲဒီမွာ တာ၀န္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္သူပုဂၢိုလ္က လက္မ၀က္ပိုက္နဲ႔ မဟုတ္ဘဲ ပိုက္ႀကီးႀကီး (ေလးလက္မပိုက္)တဲ႔ ထုတ္ရင္
ရွစ္ဆ ပိုမထြက္ဘူးလား လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေလာက္အထိက ေတာ္ပါေသးတယ္။ (တကယ္ေတာ႔လက္မ၀က္နဲ႔
ေလးလက္မပိုက္ဟာ အဲဒီထက္ ပိုကြာျခားပါတယ္) ဘာက ဆိုးသြားသလဲဆိုေတာ႔ ခင္ဗ်ားတို႔ပညာတတ္ အင္ဂ်င္နီယာႀကီးေတြျဖစ္ၿပီး ဒါေလးမွ မတြက္တတ္ဘူးလားလို႔ ေျပာတာပါ။ အင္ဂ်င္နီယာေတြကေတာ႔ အာဏာရိွေနသူကို ေၾကာက္လို႔ ရိုးရိုးသားသားျပန္ရွင္းျပၾကပါတယ္။ ေရနံဆိုတာ ေျမတြင္းတက္ထဲကေန
အေပၚကိုေရာက္ဖို႔ အတြင္းမွာရိွေနတဲ႔ ဓါတ္ေငြ႕အားနဲ႔ တြန္းထြက္ရတာ။ ပိုက္ႀကီးႀကီးသံုးရင္ဓါတ္ေငြ႕ေတြ အားကုန္လြယ္ၿပီး ေရနံကို မတြန္းႏိုင္ျဖစ္လိမ္႔မယ္။ ခဏနဲ႔ တြင္းကန္းသြားလိမ္႔မယ္လို႔ရွင္းျပၾကပါတယ္။
မရပါဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ ေ- ာက္ ပညာတတ္ေတြ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ကို မရိွဘူး၊ တိုင္းျပည္အေပၚ ေစတနာမထားဘူး ဆိုတာေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ။ ၿပီးေတာ႔ သူလိုခ်င္တဲ႔ ပံုစံနဲ႔တူးခိုင္းေရာ။





ေရနံေတြ အားရပါးရ ဒလေဟာထြက္လာေတာ႔  "ေတြ႕လား" ဆိုတဲ႔ အေပါက္မ်ိဳးခ်ိဳးၿပီး"ေ- ာက္ ပညာတတ္ေတြ" လို႔ ထပ္ဆဲျပန္ေရာ။ အဲဒီတြင္းဟာ တစ္လေလာက္နဲ႔ ကန္းသြားပါတယ္။ဘာမွ လုပ္လို႔မရေတာ႔ပါဘူး။
ႏွေျမာစရာေကာင္းလွပါတယ္။  အဲဒီ တာ၀န္ရိွပုဂၢိဳလ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ႕ခဲ႔ဖူးတဲ႔လူေတြလို အရည္အေသြး
ေကာင္းတဲ႔လူ မဟုတ္ပါဘူး။ ပညာရွင္ကို အထင္ေသးတယ္ ၊ ပညာကို အထင္ေသးတယ္။ အဲဒီ အာဃာတ
စိတ္ကေလးပဲ သူ႔မွာဆိုးေနတာပါ။ ေရနံေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာရင္ငါဘယ္လို အႀကံအဖန္ေတြလုပ္လိုက္မယ္ဆိုတဲ႔ စိတ္ယုတ္မာမ်ိဳး မရိွပါဘူး။ေစတနာလည္း မဆိုးပါဘူး။ အျမင္ပဲ မၾကည္လင္တာ။


ေနာက္တစ္ခ်ီမွာ ေဆးပညာရွင္တစ္ဦးနဲ႔ၿငိၾကပါတယ္။ တင္းနစ္ကြင္းထဲမွာပါ။ သူက အမွန္လို႔အတင္းေျပာေနတာေတြကို
ဟိုလူက တင္းနစ္ကစားပြဲဥပေဒေတြေထာက္ျပၿပီး အမွန္ရွင္းျပတယ္။ အဲဒါကို သူ လက္မခံႏိုင္ဘူး။
"ခင္ဗ်ားတို႔ေ- ာက္ပညာရွင္ေတြ လူ၀ါးကို ၀တယ္" ဆိုတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေရာ။ ဟိုကလည္းဆတ္ဆတ္ထိမခံဆိုေတာ႔
ခင္ဗ်ား ဘယ္ေလာက္တတ္သလဲ ၊ ဘာလုပ္စားတတ္လဲ ၊ သတၱိရိွရင္ အလုပ္ထြက္ၿပီး အျပင္မွာ လုပ္စားၾကရေအာင္လို႔စိန္ေခၚပါတယ္။ ၿပီးေတာ႔ ညတြင္းခ်င္း ထြက္စာတင္သြားပါတယ္။ ၿပီးေတာ႔ ၾသစေၾတးလ်ကိုထြက္သြားၿပီးပါရဂူလုပ္စားေနလိုက္ပါတယ္။ အားလံုး ေမွ်ာ္လင္႔သလိုပါပဲ။ အဲဒီ "ပညာတတ္ မုန္းတီးေရး"ပုဂၢိဳလ္ကေတာ႔ ဘယ္အလုပ္ထြက္ရဲပါ႔မလဲ။


တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာဒူးေနရာဒူး ၊ ေတာ္ေနရာေတာ္ ဆိုတဲ႔ သေဘာရိွပါတယ္။ ေခြးအလုပ္ကို ျမင္း၀င္လုပ္လို႔မရသလို
ျမင္းအလုပ္ကိုလည္း ေခြး၀င္လုပ္လို႔ မရပါဘူး။ ကိုယ္႔တာကိုယ္ မသိဘဲ ေနရာတကာ လူေတာ္လူတတ္၀င္လုပ္ခ်င္တဲ႔
လူေတြ စင္ေပၚေရာက္လာရင္ တိုင္းျပည္မွာ ဘလန္းဒါးေတြ တစ္ခုၿပီး တစ္ခုႀကံဳရမွာပါပဲ။



Credit:ျပည္သူ႔ေခတ္ ဂ်ာနယ္
အတြဲ ၃ ၊ အမွတ္ ၁၃၆
၇ မတ္ ၂၀၁၃




Read More »

ဆိုင္ရာက်င့္၀တ္မ်ား

သိမ္းထားမိေသာ စာတုိမ်ားထဲမွ က်င့္၀တ္မ်ားကို  ထုတ္၍ မွ်ေဝပါသည္။
အသစ္ေသာ ႏွစ္သစ္မွာ က်င့္ဝတ္ေကာင္းေသာ လူသားမ်ား ျဖစ္ျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။ 



သားသမီးက်င့္၀တ္ ၅-ပါး

ေကၽြးေမြးမပ်က္၊ ေဆာင္ရြက္စီမံ၊ ေမြခံထိုက္ေစ၊ လွဴမွ်ေ၀၍၊ ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္၊၀တ္ငါးသြယ္၊ က်င့္ဖြယ္ သားတို႔တာ။

(၁) မိဘတို႔ကို လုပ္ေကၽြးျခင္း၊
(၂) မိဘတို႔၏ အမႈကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၃) မိဘစကားကို နားေထာင္၍ မိဘတို႔အေမြကို ခံထိုက္ ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊
(မိဘစကား နားမေထာင္က အေမြမခံထိုက္ပါ)
(၄) မိဘတို႔ ကြယ္လြန္ေသာအခါ မိဘတို႔အတြက္ ရည္စူး၍ ကုသိုလ္ျပဳလုပ္ အမွ်ေပးေ၀ျခင္း၊
(၅) မိဘတို႔၏ မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း။



မိဘက်င့္၀တ္ ၅- ပါး

မေကာင္းျမစ္တား၊ ေကာင္းရာညြႇန္လတ္၊ အတတ္သင္ေစ၊ ေပးေ၀ႏွီးရင္း၊ ထိမ္ျမားျခင္းလွ်င္၊၀တ္ငါးအင္၊ ဖခင္ မယ္တိုု႔တာ။

(၁) မေကာင္းမႈမ်ားကို တားျမစ္ျခင္း၊
(၂) ေကာင္းမႈ ေကာင္းရာမ်ားကို ညြႇန္ျပရျခင္း၊
(၃) အတတ္ပညာ သင္ၾကား ေပးရျခင္း၊
(၄) ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္စားဖို႔ရန္ ေပးရျခင္း၊
(၅) လက္ထပ္ထိမ္းျမား ေပးရျခင္း၊



တပည့္က်င့္၀တ္ ၅-ပါး

ညီညာထၾကြ၊ ဆံုးမနာယူ၊ လာမူၾကိဳဆီး၊ ထံႏွီး. လုပ္ေကၽြး၊ သင္ေတြးအံရြတ္၊ တပည့္၀တ္၊မခၽြတ္ ငါးခုသာ။

(၁) ဆရာသင္ၾကား ဆံုးမသမွ်ကို ေလးစားစြာ ဂရုတစိုက္ နာခံမွတ္သား ရျခင္း (ဆံုးမနာယူ)၊
(၂) ဆရာလာေသာအခါ ညီညာစြာ မတ္တတ္ရပ္လ်က္ ခရီးဦး ၾကိဳဆိုရျခင္း ( လာမူၾကိဳဆီး)၊
(၃) ဆရာ့ထံပါး ဆည္းကပ္ ခစားရျခင္း (ထံနီး)၊
(၄) ဆရာ့ထံပါး၀ယ္ ျပဳဖြယ္ကိစၥမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးရျခင္း (လုပ္ေကၽြး)

(၅) ဆရာသင္ေပး ျပီးေသာသင္ခန္းစာမ်ားကိုေလးစားစြာ ေတြးေတာၾကံစည္ သင္အံေလ့က်က္ ႏႈတ္တက္ရြက္ဆို ရျခင္း(သင္ေတြးအံရြတ္)။



ဆရာက်င့္၀တ္ ၅-ပါး

အတတ္လည္းသင္၊ ပဲ့ျပင္ဆံုးမ၊ သိပၸမခ်န္၊ ေဘးရန္ဆီးကာ၊ သင့္ရာအပ္ဖို႔၊ ဆရာတို႔၊က်င့္ဖို႔ ၀တ္ငါးျဖာ။

(၁) သိသင့္သမွ် အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားးေပးရျခင္း၊
(၂) ဆံုးမ ၾသ၀ါဒေပး၍ ျပဳျပင္ေပးရျခင္း၊
(၃) မိမိတတ္သမွ် အကုန္သင္ေပးရျခင္း၊
(၄) တပည့္မ်ား ေဘးအႏၱရာယ္ မျဖစ္ေစရန္ ၾကိဳတင္တားဆီး ကာကြယ္ေပးရျခင္း၊
(၅) မိမိထက္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္မည့္ ဆရာထံသို႔ အပ္ႏွံေပးရျခင္း။




လင္က်င့္၀တ္ ၅-ပါး

မထီမဲ့ကင္း၊ အပ္ႏွင္းဥစၥာ၊ မိစၦာမွား၊ ၀တ္စားဆင္ယင္၊ ျမတ္ႏိုးၾကင္၊ ငါးအင္လင္က်င့္ရာ။

(၁) မိမိ မယားအား မထီေလးစား မျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) မိမိ ရွာေဖြရသမွ် ဥစၥာမ်ားကို အပ္ႏွံရျခင္၊
(၃) အျခားမိန္းမမ်ားႏွင့္ ေဖာက္ျပား က်ဴးလြန္မႈ မရွိရျခင္း၊
(၄) အ၀တ္အစားမ်ားကို ဆင္ယင္ေပးရျခင္း၊
(၅) ျမတ္ႏိုးၾကင္နာစြာ ဆက္ဆံရျခင္း။




မယားက်င့္၀တ္ ၅-ပါး

အိမ္တြင္းမႈလုပ္၊ သိမ္းထုပ္ေသခ်ာ၊ မိစၦာၾကဥ္ေရွာင္၊ ေလ်ာ္ေအာင္ျဖန္႔ခ်ိ၊ပ်င္းရိမမႈ၊ ၀တ္ငါးဆူ၊ အိမ္သူ က်င့္အပ္စြာ။

(၁) အိမ္တြင္းမႈ လုပ္ငန္းကိစၥကို အဆင္ေျပေစရန္ စီမံျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) မိမိလင္ေယာက်္ား အပ္ႏွံလာေသာ ဥစၥာမ်ားကို စနစ္တက် သိမ္းဆည္းထိန္းသိမ္းထားရျခင္း၊
(၃) မိမိေယာက်္ားမွ တပါးေသာ ေယာက်္ားတို႔ႏွင့္ မမွားယြင္း မေဖာက္ျပန္ရျခင္း၊
(၄) မိမိဘက္ေဆြမ်ိဳး လင္ဘက္ေဆြမ်ိဳးတို႔၌ မွ်မွ် တတ ေပးကမ္းရျခင္း၊
(၅) လုပ္ငန္းကိစၥ အ၀၀၌ ပ်င္းရိျခင္းကင္း၍ ကၽြမ္းက်င္ရျခင္း။




မိတ္ေဆြက်င့္၀တ္ ၅-ပါး

ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္၊ ကိုယ္ႏွင့္ယဥ္ထား၊ စီးပြားေဆာင္ရြက္၊ ႏႈတ္ျမြက္ခ်ိဳသာ၊သစၥာမွွန္ေစ၊ ၀တ္ငါးေထြ၊ က်င့္ေလ မိတ္သဟာ။

(၁) မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္ျခင္း၊
(၂) ကိုယ့္ေအာက္သို႔ မႏွိမ့္ခ်မူ၍ ကိုယ္နွင့္တန္းတူထားကာ ဆက္ဆံျခင္း၊
(၃) ႏွစ္ဦးႏွစ္၀ ၾကီးပြားရန္အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရျခင္း၊
(၄) ေျပာဆိုဆက္ဆံရာ၌ စကားအရာ ေျပျပစ္ ခ်ိဳသာစြာ ေျပာရျခင္း၊
(၅) စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရာတြင္ သစၥာေဖာက္ဖ်က္မႈ မရွိဘဲ မွန္ကန္တိက်ျခင္း။




ေက်းဇူးခံ မိတ္ေဆြက်င့္၀တ္၅-ပါး

ေမ့ေလ်ာ့ေစာင့္လာ၊ ဥစၥာေစာင့္ေရွာက္၊ ေဘးေရာက္ကိုးကြယ္၊ ေဘးတြယ္မပစ္၊သားျမစ္စဥ္ဆက္၊ မပ်က္ခ်ီးပင့္၊ ၀တ္ ငါးဆင့္၊ ျပဳက်င့္မိတ္ေဆြမ်ား။

(၁) ေမ့ေလ်ာ့ေနေသာ ဥစၥာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း၊
(၂) တစ္ဘက္မိတ္ေဆြ၏ ဥစၥာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း၊
(၃) မိမိမိတ္ေဆြ ေဘးဒုကၡေရာက္ေသာအခါ အားကိုးရာ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၄) ေဘးဒုကၡေရာက္ေသာအခါ ပစ္ပယ္စြန္႔ခြာ၍ မသြားရျခင္း၊
(၅) သားစဥ္ေျမးဆက္ အဆက္ဆက္ မိတ္၀တ္မပ်က္ဘဲ ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္ရျခင္း။

 

အလုပ္ရွင္က်င့္၀တ္ ၅-ပါး

၀စြာ ေကၽြးေမြး၊ ျပဳေရးစီရင္၊ နာလွ်င္ကုေစ၊ ငွေ၀ရသာ၊ အခါကိုလႊတ္၊ အရွင္၀တ္၊ မခၽြတ္ငါးခုသာ။

(၁) မိမိအလုပ္သမားကို ၀လင္စြာ ေကၽြးေမြးရျခင္း၊
(၂)သူတို႔လုပ္ႏိုင္ေသာ အလုပ္ကိုသာ လုပ္ေစျပီး သင့္ေလ်ာ္ေသာအခ်ိန္၌ ခိုင္းေစရျခင္း၊
(၃) မက်န္းမမာေသာအခါ၌ ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ ကုသေပးရျခင္း၊
(၄) ထူးဆန္းေသာ အစားအစာကို ရေသာအခါ ေ၀ငွေပးကမ္းရျခင္း၊

(၅) ဥပုသ္ေန႔၊ ပြဲေတာ္ေန႔၊အလုပ္ပိတ္ရက္ စေသာအခါတို႔၌ အခိုင္းအေစ စာရင္းငွား ကၽြဲႏြားတို႔ကို မခိုင္းေစဘဲအနားေပးရျခင္း၊ အခြင့္လႊတ္ရျခင္း။
 


အလုပ္သမားက်င့္၀တ္ ၅-ပါး

အိပ္ေသာ္ေနာက္က်၊ ထေသာ္ကားေရွ႕၊ ေပးမွယူအပ္၊ ေစ့စပ္ေဆာင္ရြက္၊ ေက်းဇူးျမြက္၊ငါးခ်က္ ကၽြန္က်င့္ရာ။

(၁) ေနာက္က်မွ အိပ္ရျခင္း၊
(၂) အိပ္ရာမွ ေစာေစာထရျခင္း၊
(၃) မိမိအရွင္ ေပးကမ္းမွသာ ယူရျခင္း၊
(၄) မိမိအရွင္၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို မခိုမကပ္ဘဲ ေစတနာ ေရွ႕ထား၍ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ေဆာင္ရြက္ရျခင္း၊
(၅) မိမိအရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုသာ ေျပာဆိုရျခင္း။






Credit: Soe Wai Phyo
Read More »

ေလျဖတ္ျခင္းေရာဂါ



 

ေလျဖတ္ျခင္းေရာဂါ

ေလျဖတ္ျခင္းေရာဂါ(Stroke) ဆိုတာ အရမ္းကို ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ့ မေတြး၀ံ့စရာ ေရာဂါ တစ္ခု ဆိုတာ အထူး ေျပာစရာ လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။ stroke ဆိုတဲ႔ အတိုင္းပါဘဲ သက္ရွိ လူသားတစ္ေယာက္ရဲ့ ဘ၀အေပၚ ျပင္းထန္စြာ ထိုးႏွက္လိုက္တဲ့ ရိုက္ခ်က္တစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ပံုမွန္ သြားလာလွဳပ္ရွားေနတဲ့ လူေကာင္း တစ္ေယာက္ဟာ သက္မဲ့ အရာတစ္ခုလို အိပ္ရာေပၚ လဲျပီး ေ၀ဒနာေတြ ခံစားရင္းနဲ႔ အသက္ဆံုးရွံဳး သြားႏိုင္သလို ကံေကာင္းလို႔ (ဒီ ကံေကာင္းလို႔ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏွဳန္းကို ေအာက္မွာ ျပန္ရွင္းျပပါ့မယ္) ျပန္ေကာင္းရင္ ေတာင္မွ ပံုမွန္ သြက္လက္ သန္စြမ္းမွဳမ်ိဳး ျပန္ရတာ ေတာ္ေတာ္ရွားပါတယ္။ တစ္ခါ ျဖစ္ျပီးတဲ့ သူဟာ ေနာက္တစ္ခါ ျပန္ျဖစ္သြားဖို႔ အရမ္းလည္း နီးစပ္ပါတယ္။

ေလျဖတ္ျခင္းေရာဂါ

ေလျဖတ္ျခင္း လို႔ ျမန္မာလို ေ၀ါဟာရ ျပဳထားတဲ့ ေရာဂါဟာ ဦးေႏွာက္တြင္း ဧရိယာ တစ္ခုကို ေသြးေထာက္ပံ့မွဳ ပ်က္ယြင္းသြားလို႔ အဆိုပါ ဧရိယာနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္ရဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ရုတ္တရက္ လ်င္ျမန္စြာ ေပ်ာက္ဆံုး ခ်ိဳ႕ယြင္း သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ ဧရိယာ တစ္ခုခု ေသြးမရေတာ့တဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာရရင္ (၂) ခု ရွိႏိုင္ပါတယ္။

(၁) ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာ ေပါက္သြား၍ ေလျဖတ္ျခင္း (Haemorrhagic Stroke)
(၂) ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာ ပိတ္သြား၍ ေလျဖတ္ျခင္း (Ischaemic Stroke) လို႔ ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။

ဒီႏွစ္ခု စလံုးက ေယဘုယ် မ်က္ျမင္ လကၡဏာေတြမွာ ဘာမွ မကြာျခားပါဘူး။ ေလျဖတ္ေရာဂါဟာ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ အဆီမ်ားျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ စတာေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ဆက္စပ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေသြးေၾကာေတြနဲ႔ ေသြးရဲ့ ခဲေစမွဳ သဘာ၀ မေကာင္းေတာ့လို႔ ျဖစ္ရတဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ျပီး သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြမွာပဲ အမ်ားဆံုး ျဖစ္တာ ေရွးယခင္က ေတြ႔ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယခုအခါမွာ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ လူေနမွဳ စနစ္ရဲ့ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ ပံုစံေတြေၾကာင့္ အထက္ပါ ေရာဂါေတြဟာ လူငယ္ လူလတ္ပိုင္း ေတြမွာလည္း ရွိမွန္းမသိ ရွိေနၾကျပီး အေနအထိုင္ မဆင္ျခင္ၾကတဲ့ အတြက္ လူငယ္ လူလတ္ပိုင္းေတြ ေလျဖတ္မွဳ ေရွးယခင္ကထက္ မ်ားလာတာ ေတြ႔ႏိုင္ၾကပါတယ္။

ေလျဖတ္ရျခင္း အေႀကာင္း

ေသြးတိုးေရာဂါ လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ပံုမွန္ထက္ ျမင့္မားေနတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေနတာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ၾကာလာရင္ ေသြးေၾကာေတြဟာ ေသြးဖိအား မ်ားမွဳဒဏ္ ခံရတာ အရမ္းမ်ားေနလို႔ ပ်က္စီးေနကာ ေနာက္ဆံုးမွာ ေသြးဖိအားဒဏ္ မခံႏိုင္ဘဲ ေပါက္ထြက္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိျခင္းနဲ႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း တို႔ဟာလည္း ေသြးေၾကာေတြကို အထူး ပ်က္စီးေစတာမို႔ ေလျဖတ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့ အာနိသင္ တူညီစြာ ရွိပါတယ္။

ေသြးေၾကာ ပိတ္သြားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက က်ေတာ့ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာေခၚ အဆီဓာတ္ေတြ မ်ားေနရင္ ေသြးေၾကာနံရံေတြမွာ သြားေရာက္ အနည္က်ကာ ပိတ္ဆို႔ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ ေသြးခဲ ျဖစ္ေပၚကာ ဦးေႏွာက္အတြင္း ပိတ္မိျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါ ျပင္းထန္လာျပီး ေသြး၀င္ခန္း မူမမွန္တုန္ခါျခင္း (Atrial Fibrillation) ၀င္လာျပီး ႏွလံုးတြင္းရွိ ေသြးခဲ တစ္ခုခုမွ သြားပိတ္ျခင္း စသျဖင့္ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ ကံဆိုးစြာ ေသြးေပါင္အရမ္းက်ျပီး ေရွာ့ခ္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေလျဖတ္ သြားတတ္တာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ျဖစ္ခဲပါတယ္။ တစ္ခု သိထားဖို႔က ေလျဖတ္တဲ့ လူနာေတြ အားလံုးရဲ့ ၈၇% ဟာ ေသြးေၾကာပိတ္လို႔ ျဖစ္ရတာ ဆိုတာပါပဲ။
ဒီေတာ့ ေလျဖတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို ေသခ်ာ စီစစ္ ဆင္ျခင္ ၾကည့္ရင္ အဓိကအားျဖင့္ ေလးမ်ိဳးပဲ ရွိတာ ေတြ႔ရပါမယ္။

(၁) Atherosclerosis လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးေၾကာနံရံေတြ မာေၾကာပိတ္ခဲလာျခင္း (ဒါဆို တစ္ခ်ိန္မွာ ပိတ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အ၀လြန္သူေတြ၊ ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ ပမာဏ မ်ားသူေတြဟာ ေသခ်ာေပါက္ Atherosclerosis ျဖစ္ေနၾကျပီ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိေနျခင္းကလည္း ၾကာလာရင္ ေသြးေၾကာေတြကို ပ်က္စီးေစလို႔ Atherosclerosis ျဖစ္ေစဖို႔ အားေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိဳ၊ အဆီ၊ အငန္ေတြ ေလွ်ာ့စားကာ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ မွန္မွန္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါကို ကာကြယ္ဖို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားက အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ျပီးသူတိုင္း အသည္းေရာဂါ တစ္ခုခု မရွိရင္ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ ခ်ေပးတဲ့ Statins ေဆး၀ါးေတြကို ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ေသာက္သင့္တယ္လို႔ အၾကံျပဳထားၾကပါတယ္္)

(၂) ေသြးေပါင္ခ်ိန္ အရမ္းတက္ျခင္း (ဒါဆို တစ္ခ်ိန္မွာ ေပါက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးတိုးကို ထိန္းညွိေပးဖို႔ ေဆးမွန္မွန္ ေသာက္ရမွာ ျဖစ္ျပီး အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြကို လိုက္နာသင့္ ပါတယ္။ ေသြးတိုးျခင္းဟာ ခ်က္ခ်င္း ေသြးေၾကာေပါက္တဲ့ ေလျဖတ္ျခင္း ခံစားရေစႏိုင္သလို အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ျမင့္မားတဲ့ ေသြးဖိအားေၾကာင့္ ေသြးေၾကာနံရံေတြ ပ်က္စီးကာ အမာရြတ္ေပၚသလို ျဖစ္ျပီး အဲဒီေနရာကို အဆီခဲေတြ လာအနည္က်ျပီး ပိတ္ႏိုင္လို႔ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူေတြနဲ႔ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြဟာ တစ္ခ်ိန္မွာ ေသခ်ာေပါက္ ေလျဖတ္ဖို႔ အရမ္းနီးစပ္ပါတယ္)

(၃) ဦးေႏွာက္တြင္း ေမြးရာပါ (သို႔) ေနာက္မွျဖစ္ေသာ ေသြးေၾကာေဖာင္းပြပါးလွပ္ေသာ ေနရာ (Cerebral Aneurysm) ရွိေနျခင္း (ဒါကေတာ့ စစ္ေဆးမၾကည့္ဘဲ မသိႏိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ လူတိုင္းဟာ ေသြးတိုးေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းသြားမယ္ဆိုရင္ ေသြးေၾကာေပါက္ထြက္ျခင္း ပိတ္ျခင္းေဘးေတြကေန ကင္းေ၀းမွာ ျဖစ္ပါတယ္)

(၄) ဦးေခါင္းထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္း (ဒါကလည္း ေသြးေၾကာေတြ ေပါက္ျပီး ေသြးခဲေတြက ဦးေႏွာက္ကို ဖိေစလို႔ အေၾကာေသေလျဖတ္ျခင္းေ၀ဒနာ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္)

ဘယ္လိုလူေတြ ေလျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ နီးစပ္သလဲ

 အခုနက ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ ၄ ခ်က္နဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္တဲ့ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူေတြ၊ ေလဖ်န္းျခင္း (Transient Ischaemic Attack, TIA) ျဖစ္ဖူးတဲ့ သူေတြ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိသူေတြ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြ၊ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ အဆမတန္ ျမင့္မားေနသူေတြဟာ အႏၱရာယ္ အမ်ားဆံုး သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ျပီး ေမြးရာပါ ဦးေႏွာက္ထဲက ေသြးေၾကာၾကီးေတြမွာ ေသြးေၾကာေဖာင္း ပါလာတဲ့ သူေတြဟာလည္း တစ္ခ်ိန္မွာ ဒီေသြးေၾကာေဖာင္း ေပါက္ထြက္ရင္ ေလျဖတ္ႏိုင္တဲ့ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေခတ္မီ စက္ကိရိယာေတြနဲ႔ ေသခ်ာ စစ္ေဆး ၾကည့္မွပဲ သိႏိုင္တဲ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္တစ္ခုပါပဲ။

အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ေလျဖတ္ျခင္းကို အထူးအားေပးတဲ့ အခ်က္ေတြ ဆိုေပမယ့္ ေလျဖတ္ေရာဂါ ခံစားခဲ့တဲ့ လူနာေတြကို လိုက္ၾကည့္ရင္ ဒီေရာဂါေတြ ရွိတဲ့ လူေတြ အျပင္ အထူးက်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕ယြင္းမွဳ မရွိတဲ့ လူလတ္ပိုင္းေတြလည္း တစ္ခါတစ္ေလ ပါ၀င္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလူေတြ ဘာလို႔ ေလျဖတ္ရသလဲဆိုေတာ့ အေၾကာင္းအရင္း ႏွစ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က ဒီေရာဂါေတြ ရွိမွန္း မသိလို႔ မကုသဘဲ ေပေတ ေနရာကေန ေလျဖတ္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ အပူအေအး အရမ္းအစြမ္းေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြ (ဥပမာ ေဆာင္းတြင္းညေန ညဖက္၊ ေႏြေန႔လည္ ညဖက္ စတဲ့ အခ်ိန္ေတြ) မွာ ေခါင္းေလွ်ာ္ေရခ်ိဳး အေအးခံ ၾကလိ႔ ပါပဲ။ အရမ္းေအးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေရခ်ိဳး ေခါင္းေလွ်ာ္မယ္ ၊ ရာသီဥတု အရမ္း ပူတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒါကို အန္တုဖို႔ ေရအရမ္းစိမ္ခ်ိဳးတာ၊ ေရစို၀တ္ေတြ ထိျပီး အိပ္တာေတြ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ အေနအထားနဲ႔ ေလျဖတ္ဖို႔ အရမ္းနီးစပ္ပါတယ္။

အျပင္က ျပန္လာလာခ်င္း ခႏၶာကိုယ္ တျဖည္းျဖည္း ေအးသြားေအာင္ မေစာင့္ဘဲ ေရတန္းခ်ိဳးတာ ၊ ေသြးအရမ္းတိုးေနတဲ့ အခ်ိန္ ေရခ်ိဳးတာ ၊ ရာသီဥတု အရမ္းပူတဲ့အခ်ိန္ အရက္ေသစာကို အလြန္အကြ်ံ ေသာက္သံုးတာ ေတြဟာ ေသြးေၾကာ ေပါက္ထြက္တဲ့ နည္းနဲ႔ ေလျဖတ္ေစဖို႔ အထူးအားေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္သူေတြ ေလျဖတ္ဖို႔ အႏၱရာယ္ အမ်ားဆံုးလဲလို႔ ေမးရင္ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ အဆီပိတ္ အ၀လြန္ စတဲ့ ေရာဂါေတြ ရွိတဲ့ သူေတြနဲ႔ တန္းတူ ရာသီဥတုနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိေအာင္ မေနတဲ့ သူေတြ ပါတယ္လို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ ေလျဖတ္ျခင္း သာမက ဘယ္ေရာဂါမဆို မျဖစ္ရေလေအာင္ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ ေလးပါး မွ်တ ညီညြတ္ ေအာင္ ေနသင့္ပါတယ္။

ေလျဖတ္ျခင္းရဲ့ လကၡဏာ

ေလျဖတ္ျခင္းရဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြဟာ ထိခိုက္သြားတဲ့ ဦးေႏွာက္ ေနရာေပၚ မူတည္ျပီး ကြဲျပားျခားနား ေပမယ့္ ရုတ္တရက္ ေပၚေပါက္လာၾကတာ ခ်င္းေတာ့ တူတူပါပဲ။ ဒီလိုပဲ ျပန္ေကာင္းဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္ အရွည္ အတို၊ ျပန္ေကာင္းျပီးရင္လည္း ဘယ္ေလာက္အတိုင္းတာအထိ နဂိုအတိုင္း ျပန္ေကာင္းမလဲ ဆိုတဲ့ ကံဟာ ေသြးေၾကာေပါက္/ပိတ္ ျဖစ္သြားလို႔ ေသြးေထာက္ပံ့မွဳ မရေတာ့ဘဲ တာ၀န္ေတြ ရပ္ဆိုင္းပ်က္စီးသြားတဲ့ ဦးေႏွာက္ရဲ့ ေနရာေတြ အေပၚ မူတည္ပါတယ္။
ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြ ေသြးမရလို႔ ေသဆံုးသြား တဲ့ ေနရာ (Site of Infarct Area) ေတြက အေရးမၾကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္သလို ဒီေနရာေတြရဲ့ အရြယ္အစား (Size of Infarct Area) ကလည္း ေသးတဲ့ သူေတြက်ေတာ့ ျမန္ျမန္ ျပန္ေကာင္းျပီး ခ်ိဳ႔ယြင္းခ်က္ အမ်ားၾကီး မက်န္ၾကေပမယ့္ ေနရာ ကလဲ အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာ၊ အရြယ္အစားကလဲ အၾကီးၾကီး ဆိုရင္ေတာ့ အသက္အႏၱရာယ္ေတာင္ ရွိပါတယ္။ ဒါက ကြ်န္ေတာ္ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ကံေကာင္းလို႔ ဆိုတဲ့ စကားကို ျပန္လည္ ရွင္းလင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရုတ္တရက္ ေပၚလာတတ္တဲ့ ေလျဖတ္ျခင္းရဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့
• ရုတ္တရက္ ကိုယ္တစ္ပိုင္း ေသသြားျခင္း (သို႔) အားနည္းသြားျခင္း
• ေျခလက္မ်ား ထံုက်င္ ေလးလံျခင္း
• မ်က္ႏွာ ၾကြက္သားမ်ား ပံုပ်က္ျခင္း (အာရြဲ႔ျခင္း၊ ပါးရြဲ႔ျခင္း)
• ထိေတြ႔မွဳ ၊ တုန္ခါမွဳတို႔တြင္ အာရံုခံစားႏိုင္မွဳ ေလ်ာ့သြားျခင္း
• စကားမေျပာႏိုင္ေတာ့ျခင္း
• လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း

ဒီထက္ ပိုဆိုးရင္
• အျမင္၊ အၾကား၊ အနံ႔ခံ၊ အရသာခံ အာရံုမ်ား ေျပာင္းလဲ ခ်ိဳ႔ယြင္းသြားျခင္း
• မ်က္ခြံ တြဲက် ဖြင့္ရခက္ျခင္း
• ေခါင္းကို ဟိုဖက္ သည္ဖက္ မလွည့္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း
• လွ်ာကို မထုတ္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း၊ မလွဳပ္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း
• ေျပာေသာစကားကိုပါ နားမလည္ေတာ့ျခင္း
စတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာပိတ္ ေလျဖတ္ျခင္းထက္ ေသြးေၾကာေပါက္ ေလျဖတ္ျခင္းမွာ ပိုျပီး ထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ေခါင္းအရမ္း ကိုက္ျခင္း၊ ရုတ္တရက္ သတိလစ္ ေမ့ေျမာသြားျခင္း၊ မပ်ိဳ႕ဘဲနဲ႔ ထိုးအန္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ ဘာမွန္းမသိဘဲ ေျခေတြ လက္ေတြ မလွဳပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ သတိလစ္သြားတယ္ ဆိုရင္ အနီးဆံုး ေဆးရံုေဆးခန္းကို အျမန္ဆံုး ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေပးမွသာ သူ႔ရဲ့ အသက္နဲ႔ ဘ၀ကို ကယ္တင္ႏိုင္မွာပါ။

အေပၚမွာ ကြ်န္ေတာ္ ေရးျပခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြဟာ ေလျဖတ္ျခင္းရဲ့ ေယဘုယ် လကၡဏာမ်ားသာ ျဖစ္ျပီး လူနာဟာ ေလျဖတ္ျခင္း တကယ္ဟုတ္မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ဖို႔ ဆရာ၀န္မ်ားသာ သိတဲ့ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း (Physical Examination) အခ်ိဳ႔ လုပ္ရမွာ ျဖစ္လို႔ ေဘးကလူေတြအတြက္ အျဖစ္မွန္ကို အျမန္ဆံုး ခန္႔မွန္းႏိုင္ျပီး ေဆးရံုတင္ေပးဖို႔သာ အဓိက လိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ ခြဲျခားရ အလြယ္ဆံုး မွတ္သားနည္းေလး တစ္ခု ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို အတိုေကာက္မွတ္ခ်င္ရင္ သူ ့ေရာဂါရဲ႔ နာမည္အတိုင္း STROKE လို႔ မွတ္နိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုသိထားလဲ တူတူပါပဲ။ ရုတ္တရက္ လူတစ္ေယာက္ဟာ ေျခေတြလက္ေတြ မလွဳပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ သတိေတာ့ ရေသးရင္ အရင္ဆံုး လူနာကို S,T,R ဆိုျပီး သံုးခုခိုင္းၾကည့္ပါ။

S=Smile
လူနာကိုျပံဳးခိုင္းပါ။ ပံုမွန္ျပံဳးသလိုျဖစ္ရဲ ့လား၊ရြဲ ့ေနေစာင္းေနလားၾကည့္ပါ။
T=Talk
စကားေျပာခိုင္းပါ။ ေျပာႏိုင္လား မေျပာႏိုင္ဘူးလား၊ ပံုမွန္လား ေလးေန မပီမသ ျဖစ္ေနလား ၾကည့္ပါ။
R=Raise both arms
လက္ႏွစ္ဖက္ေျမွာက္ခိုင္းပါ။

ဒါေတြအကုန္ ေခ်ာေခ်ာေမြ ့ေမြ ့လုပ္နိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ STR ျပီးလို ့ OK ေပါ့။ တစ္ခုခုကို မလုပ္နိုင္ခဲ႔ ဘူးဆိုရင္ေတာ့

E=Emergency
အေရးေပၚျဖစ္လို ့ ေဆးရံုတင္မွရပါမယ္။ ေနာက္ထပ္ လကၡဏာတစ္ခုကိုလဲ ထပ္ၾကည့္နိုင္ပါေသးတယ္။ လူနာကို လွ်ာထုတ္ခိုင္းပါ။ လွ်ာဟာ လိမ္ေခါက္ပံုပ်က္ျပီး တစ္ဖက္ဖက္ကို ေစာင္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေလျဖတ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ လူနာဟာ အရမ္းစိုးရိမ္ရလို ့ အျမန္ဆံုး ေဆးကုသမွဳခံယူရေအာင္ လုပ္ေပးပါ။ ဒီေတာ့ဒီေဆာင္းပါးမွာပါတဲ ့အခ်က္ေတြကို သင္ကိုယ္တိုင္လဲ မွတ္သား၊လက္လွမ္းမီသမွ်လဲ ေျပာျပမယ္ဆိုရင္ သင္အပါအ၀င္ လူေပါင္းမ်ားစြာရဲ ့ အသက္ေတြကို ကယ္တင္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ S, T, R, OK, E လို႔ ေသခ်ာ မွတ္ထားေပးပါ။

ေလျဖတ္ျခင္းေရာဂါကိုကာကြယ္ျခင္း

လူတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ့္ရဲ့ ဘ၀တစ္သက္တာမွာ ေလျဖတ္ျခင္း မခံစားရခ်င္ရင္ လက္ေတြ႔က်က် ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို အေမရိကန္ အမ်ိဳးသား ေလျဖတ္ေရာဂါ ကာကြယ္ကုသေရး အသင္း (National Stroke Association) မွ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အဲဒါေတြကို လိုတိုရွင္း ေဖာ္ျပေပးရရင္ .........

(၁) ေဆးလိပ္ စြဲေနရင္ ျဖတ္ပါ။ (ျဖတ္ျပီးသြားတဲ့ သူေတြဟာ ဆက္ေသာက္ေနေသးတဲ့ သူေတြထက္ ေလျဖတ္ဖို႔ ျဖစ္တန္စြမ္း တကယ္က်ဆင္းသြားတာ သုေတသန ရလဒ္မ်ားအရ သိရွိအတည္ျပဳႏိုင္ပါတယ္)

(၂) အရက္ကို ေသာက္တဲ့ရက္/ အၾကိမ္အေရအတြက္/ ပမာဏ ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။

(၃) ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိရင္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ျပီး ေရာဂါ ခဏခဏ မေဖာက္ေအာင္ ေသခ်ာ ကုသထားပါ။ ကာလအပိုင္းအျခား တစ္ခု ၾကာတိုင္း ေသြးေပါင္ခ်ိန္ မွန္မွန္ ခ်ိန္ေပးတဲ့ အက်င့္ကို ေမြးျမဴပါ။

(၄) ဆားပါ၀င္မွဳ မ်ားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ တတ္ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့စားပါ။

(၅) ေသြးလွည့္ပတ္မွဳနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုခု ရွိေနသလားဆိုတာ ေ၀ဒနာ တစ္ခုခု ေပၚတိုင္း အလ်ဥ္းသင့္သလို ဆရာ၀န္ ျပေပးပါ။

(၆) ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ရွိေနတဲ့သူေတြ ေသြးတြင္းသၾကား ပမာဏကို တည္ျငိမ္ေနေအာင္ ထိန္းထားဖို႔ ထိေရာက္စြာ ကုသမွဳ ခံယူထားပါ။ မၾကာခဏ ေသြးေဖာက္ျပီး သၾကားဓာတ္ စစ္ေဆးပါ။

(၇) တစ္ပတ္ကို ၃ ရက္နဲ႔အထက္ ကိုယ္လွဳပ္ရွားမွဳ ေလ့က်င့္ခန္း စနစ္တက် လုပ္ေပးပါ။ တစ္ခါလုပ္ရင္ အနည္းဆံုးေတာ့ နာရီ၀က္ ၾကာပါေစ။ (ရြရြေျပးျခင္း ၊ စနစ္တက် လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေရကူးျခင္း ၊ ေယာဂက်င့္စဥ္ စတာေတြဟာ မွန္မွန္ လုပ္ရင္ ေလျဖတ္ျခင္းသာမက ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလံုး၊ ေသြးတိုး ေရာဂါမ်ိဳးစံုကို ကာကြယ္ေပး ႏိုင္တာ ေတြ႔ရွိ အတည္ျပဳထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ထိုင္ျပီး အလုပ္အမ်ားဆံုး လုပ္ရတဲ့ ဥာဏလုပ္သားမ်ားဟာ ပံုမွန္လူေတြထက္ ေရာဂါမ်ိဳးစံု ရဖို႔ ပိုျပီး နီးစပ္လို႔ ပိုျပီး ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက သတိေပးထားပါတယ္။
(၈) အသက္ ၃၅ ႏွစ္ ေက်ာ္ျပီးသူတိုင္း ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ မ်ိဳးစံု ပမာဏ (Lipid Profile) စစ္ေပးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။ တက္ေနတယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ အခ်ိန္မီ တိုင္ပင္ ကုသျခင္းျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္း အပါအ၀င္ ေရာဂါမ်ိဳးစံုကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။

(၉) သင္ဟာ ေသြးဆံုးျပီး / ေသြးဆံုးကာနီး အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ ျဖစ္တယ္ ဆိုရင္ ေဟာ္မုန္းျပည္လည္ျဖည့္တင္းကုသမွဳ ( Hormone Replacement Therapy, HRT) ကို ခံယူဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။ ေသြးမဆံုးခင္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အီစထရိုဂ်င္လို႔ ေခၚတ့ဲ အမ်ိဳးသမီး သက္ေစာင့္ေဟာ္မုန္း ပမာဏ ပံုမွန္ ရွိေနေသးလို႔ ေသြးေၾကာနဲ႔ ေသြးလွည့္ပတ္ျခင္း ဆိုင္ရာ ေရာဂါ ေတြ (ဥပမာ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ လိုမ်ိဳး ေရာဂါေတြ) ေ၀းေနေသးေပမယ့္ ေသြးဆံုးျပီးလို႔ အီစထရိုဂ်င္ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းသြားတာနဲ႔ ဒီေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္စြမ္း အရမ္းျမင့္မားလာလို႔ HRT ကို ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ျပီး ယူရပါမယ္။

(၁၀) ready-made စားေသာက္ကုန္ေတြကို မျဖစ္မေန အေျခအေနေတြမွာပဲ စားျပီး တတ္ႏိုင္သမွ် သဘာ၀ထဲက အစားအေသာက္ေတြကိုပဲ စားသင့္ပါတယ္။



ေဒါက္တာသီဟသစ္

Credit ေရႊအိမ္စည္စာၾကည့္တိုက္
Read More »

ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို ဘာနဲ႔တည္ေဆာက္မလဲ


 dr.khinmaungnyo-april3

 ၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၅ ရက္တြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားတပ္ဖြဲ႔မ်ား ကမ္းတက္တိုက္ခိုက္ေရး ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ (Photo - AFP)
တိုင္းႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္တည္လာတဲ့အခါ ဘာနဲ႔တည္ေဆာက္မလဲ ဆိုတာကို ဒႆန ပညာရွင္မ်ား ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းပါ။
စစ္နဲ႔ တည္ေဆာက္မွာလား
အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကို စစ္အင္အားနဲ႔ တည္ေဆာက္ၾကတယ္။ ဒါဟာလည္း သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ မွန္ပါတယ္။ ယေန႔တိုင္လည္း ႏုိင္ငံတိုင္းလိုလိုမွာ စစ္အင္အားဟာ အေတာ္ေလးကို အေရးပါဆဲ ပါပဲ။
အဓိကကေတာ့ လူေတြဟာ တိရစၦာန္ရဲ႕ အလိုဆႏၵေတြမ်ိဳးကိုပဲ ျဖည့္ဆည္းရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္တယ္လို႔ ဒင္းကန္းမင္း (Dean Kaman) က ဆိုတယ္။     
လူေတြဟာ စားစရာေသာက္စရာေတြအတြက္ လံုးပန္းတယ္။ ေနစရာ ထိုင္စရာ လိုခ်င္တယ္။ ကာမဂုဏ္ ခံစားခ်င္တယ္။
ေၾကာက္လည္း အေတာ္ေၾကာက္ၾကတယ္။ ဒီလိုေၾကာက္တဲ့ အခါမွာျဖစ္ေစ တစ္စံုတစ္ခုကို လိုခ်င္တဲ့အခါမွာ ျဖစ္ေစ စစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲၾကေတာ့တယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ဘာေၾကာင့္ စစ္ျပင္ဆင္ေနလဲဆိုတာကို ဒီအခ်က္က ေပၚလြင္ေစပါတယ္။
တိရစၦာန္ေတြလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ နယ္ေျမလုခ်င္လို႔ တိုက္ခိုက္တာ ရွိသလို တစ္စံုတစ္ေယာက္က တိုက္ခိုက္လာမွာ စိုးရိမ္ၿပီး ေၾကာက္တဲ့အတြက္လည္း တိုက္ခိုက္တာေတြ ရွိတယ္။ ဦးခ်ိဳရွိသူေတြက ေ၀ွ႔တယ္။ အစြယ္ရွိရင္ ထိုးတယ္၊ နင္းေခ်တယ္။ သြားေကာင္းေတာ့ ကိုက္တယ္။
လူေတြလည္း ဒီလိုပါပဲ။ အရင္က တုတ္ေတြ ဓားေတြ ခဲေတြနဲ႔ေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ ေသနတ္ေတြ ေဖာက္ခြဲေရး ပစၥည္းေတြနဲ႔ ေနာက္ဆံုး အဏုျမဴဗံုး လက္နက္ထိ သံုးလာတယ္။
ဒါဟာ လူနဲ႔ တိရစၦာန္ တူတဲ့အခ်က္ပါပဲ။

ပညာနဲ႔ တည္ေဆာက္
ဒင္းကန္းမင္း (Dean Kaman) ရဲ႕ အယူအဆကေတာ့ ၂၁ ရာစုဟာ ပညာေခတ္ပါပဲတဲ့။
ပညာဟာ အေရးအပါဆံုးလို႔ ယူဆရမယ္လို႔ သူက ဆိုတယ္။
ပညာေခတ္မွာ ပညာနဲ႔ အသက္ေမြးၾကမယ္။ ပညာေခတ္ေရာက္ေတာ့ ပညာတတ္ေတြ ေပါမယ္။ လူေနမႈ အဆင့္လည္း တိုးတက္မွာေပါ့။ လူေတြဟာ ယဥ္ေက်းလာၿပီး နားလည္မႈေတြ ရွိလာမယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြအေပၚ ခြင့္လႊတ္လာၾကမယ္။ သူက "လူေတြကို ပညာသာ သင္ေပးလိုက္ပါ စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဆိုင္းသြားမယ္" လို႔ဆိုတယ္။

ေၾကာက္လည္း အေတာ္ေၾကာက္ၾကတယ္။ ဒီလိုေၾကာက္တဲ့ အခါမွာျဖစ္ေစ တစ္စံုတစ္ခုကို လိုခ်င္တဲ့အခါမွာ ျဖစ္ေစ စစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲၾကေတာ့တယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ဘာေၾကာင့္ စစ္ျပင္ဆင္ေနလဲဆိုတာကို ဒီအခ်က္က ေပၚလြင္ေစပါတယ္ . . . . .

ပညာတတ္ရင္ ရလဒ္ေကာင္း ႏွစ္ခုရမယ္လို႔ သူက ေဆြးေႏြးတင္ျပတယ္။
ပထမတစ္ခုကေတာ့ ရန္ျဖစ္ေနလို႔ အလကားပဲ။ သူလည္း အက်ဳိးမရွိ၊ ကိုယ္လည္း အက်ဳိးမရွိ၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္၀ ပ်က္စီးႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို အေသအခ်ာ သေဘာေပါက္လာႏိုင္တယ္။ အဏုျမဴစစ္ပြဲေတြ ျဖစ္လာရင္ ကမၻာႀကီးဟာလည္း သံုးလို႔မရေအာင္ ပ်က္စီးသြားႏိုင္တယ္။ ကမၻာသားေတြဟာ တစ္ေလွတည္းစီး ခရီးသြားေတြနဲ႔ တူတယ္။ ေလွေပါက္ေပါက္ ေလွေမွာက္ေမွာက္ တစ္ေယာက္တည္း ဒုကၡေရာက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အားလံုး ဒုကၡေရာက္မွာ အေသအခ်ာပဲ။ ဒါဟာ ႐ႈံးၿပီးရင္း ႐ံႈးဆိုတဲ့ Lose/Lose အေျခအေနနဲ႔ တူတယ္။
လက္နက္ဆိုတာ ပ်က္စီးေစတယ္။ ဖ်က္ဆီးတတ္တယ္ ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ၾကရင္ေတာ့ ဘယ္သူမွလည္း စစ္မတိုက္ေတာ့ဘူး။ လက္နက္ေတြကိုလည္း မထုတ္လုပ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ တကယ္တမ္း ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္လည္း ေလာကမွ ဘယ္စစ္လက္နက္ကမွ ေကာင္းက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ေပးတာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မျမင္ၾကဘူး။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ မာနေတြ ၿပိဳင္ေနတယ္။ သူေကာင္းစားသြားရင္ ငါဆံုး႐ံႈးမွာကို ေၾကာက္တယ္။ ငါေကာင္းစားမွာကို သူကလည္း ေၾကာက္တယ္။ ငါတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ေကာင္းေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ Win/Win အေျခအေနမ်ဳိးကို မေမွ်ာ္မွန္းတတ္ၾကဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ပညာသင္ရင္ရတဲ့ အက်ဳိးကို ေျမာ္ျမင္ႏိုင္ၾကမွာပါ။
ဒုတိယအက်ဳိးကေတာ့ ပညာတတ္လာရင္ သူမ်ားဆီက လုယက္ဖို႔ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု စဥ္းစားေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ လုယက္ဖို႔ လက္နက္ေတြလည္း မ၀ယ္ေတာ့ဘူး။ လက္နက္ေတြကိုလည္း မထုတ္ေတာ့ဘူး။ လက္နက္စက္႐ံုေတြဟာ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းကို ေျပာင္းလဲ လုပ္ကိုင္လာမွာပဲ။ မိမိအတြက္ ကံုလံုေအာင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ၾကမွာပါပဲ။ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ႀကိဳးစားရင္း တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ေစာင့္ေရွာက္လိုတဲ့ စိတ္ဆႏၵေတြ ျဖစ္ေပၚလာမွာပါပဲ။ ဒီေတာ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္လာဖို႔ အေျမာ္အျမင္ေတြရွိတဲ့ လူသားေတြ ေပၚထြန္းလာဖို႔ ပထမဦးဆံုး လိုအပ္တာကေတာ့ ပညာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ပါပဲလို႔ ဒင္းကန္းမင္းက ဆိုတာျဖစ္တယ္။

အင္တာနက္ကြန္ယက္
ေအးခ်မ္းတဲ့ ကမၻာႀကီး ျဖစ္လာဖို႔ ပညာဟာ အဓိကပါလို႔ သူေျပာခ်င္တယ္လို႔ သူထပ္ေျပာျပန္တယ္။ လူေတြဟာ ပညာကို နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ ရၾကတယ္။ ဥပမာ လူေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ကာကြယ္ဖို႔ ႀကံစည္ၾကရင္းက ေရဒါကို တီထြင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေရဒါစနစ္ဟာ အရပ္ဘက္ထက္ စစ္ဘက္မွာ အသံုးက်တယ္လို႔ ယူဆခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္တမ္းမွာ ယေန႔မိုးေလ၀သမွာ ေရဒါဟာ အမ်ားႀကီး အသံုး၀င္တယ္။ မိုးရြာ မရြာ၊ ႏွင္းက် မက်၊ ေလမုန္တိုင္းရွိ မရွိ စတာေတြကို မိုးတိမ္ေတြဆီ ေရဒါက လိႈင္းမ်ားလႊတ္ကာ စမ္းသပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါ့အျပင္ အျခားေသာ ေရေအာင္ေျမေအာင္ သယံဇာတေတြကိုလည္း ေရဒါကေန ရွာႏိုင္ပါေသးတယ္။
အင္တာနက္ကိုေရာ၊ ဘယ္သူက စတာလဲ။
အေမရိကန္ စစ္တပ္က စတာပါ။ ဒီအင္တာနက္ဟာ တကယ့္ႀကီးမားတဲ့ ကြန္ရက္ႀကီး ျဖစ္ေနပါၿပီ၊ ဒီကြန္ရက္ကေန သတင္းအခ်က္အလက္ေပါင္း မ်ားစြာကို လူေတြဖတ္ရႈ ေလ့လာလို႔ ရတယ္။ ပညာေတြ သင္လို႔ရတယ္။ ကမၻာ့အေရွ႕ျခမ္းက သတင္းကို ကမၻာ႔အေနာက္ျခမ္းက ခ်က္ခ်င္းၾကည့္လို႔ ရတယ္။ စာပို႔လို႔ရတယ္။ စကားေတြေျပာလို႔ ရတယ္။
ဒါေပမဲ့ အင္တာနက္သံုးၿပီး တိုက္ခိုက္ေနတာေတြ ရွိေသးတယ္။ အင္တာနက္ကို သံုးၿပီး အမုန္းတရားေတြ ဖန္တီးေျပာဆိုေနၾကတယ္။ အင္တာနက္ကေန ေစာ္ကားေမာ္ကား ျပဳေနၾကတယ္။
လူတစ္ေယာက္ ေျပာပါတယ္။ အင္တာနက္ထဲက Facebook ကို မၾကည့္ရရင္ အဲဒီေန႔မွာ အာဟာရ ျပတ္သလိုပါပဲတဲ့။ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ပညာကေတာ့ အေရးပါတယ္။

နားလည္ၾကမွ
ဒီလို ပညာတတ္ေတြ အသိပညာ ရွိသူေတြ မ်ားလာပါမွ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ကမၻာႀကီးမွာ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နီးနီးကပ္ကပ္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ဆက္ဆံလာႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္လာမယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒီလို အေျခအေနကေန ကမၻာ့ရြာႀကီး ေပၚေပါက္လာတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆကို တင္ျပေနၾကတယ္။
ကမၻာ့ရြာႀကီးဟာ လူေတြအားလံုး တေပါင္းတစည္းတည္း ရွိတာကို ေျပာတာပါ။ ကမၻာ့ရြာႀကီးမွာ သူ႔လူမ်ဳိးနဲ႔သူ၊ သူႏိုင္ငံနဲ႔သူ၊ သူ႔အစိုးရနဲ႔သူ ရွိေနမွာပါပဲ။ ဘယ္သူမွ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ က်ဴးေက်ာ္ရန္စမွာ မဟုတ္ဘူးေပါ့။
ဒီလိုနားလည္မႈေတြနဲ႔အတူ လက္တြဲေနထိုင္ဖို႔အတြက္ "ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္" ဟာ အင္မတန္ အေရးပါတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနမွာ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကမၻာႀကီးကို လက္၀ါးႀကီး အုပ္မွာလား။ မရပါဘူး။
ပညာတတ္က ပညာမဲ့ေတြကို အႏိုင္က်င့္မယ္။ ခ်မ္းသာသူေတြက ဆင္းရဲတဲ့လူေတြကို ႏွိပ္စက္မယ္ဆိုတဲ့ လြဲမွားတဲ့ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ အႏိုင္က်င့္ ေနထိုင္လို႔ ရမွာမဟုတ္ဘူး၊
ေအးအတူပူအမွ် ခြဲေ၀ေပးရ ခြဲေ၀ေကြၽးၾကရမွာပဲ၊
လူမႈေရး မညီမွ် ကြာဟမႈေတြကေတာ့ ရွိမွာပါပဲ၊
ဒါေပမဲ့ ဒီလိုကြာဟာမႈဟာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးတို႔အေပၚမွာ တည္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊
ေနာက္ၿပီး ကြာဟခ်က္ဟာလည္း အရမ္းကာေရာ ႀကီးမားလို႔ မရပါဘူး၊
ဒီလိုျခားနားခ်က္ေတြရဲ႕ ကြာဟခ်က္ေတြကို နည္းေအာင္ႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုကြာျခားတာဟာ သူ႔ဘာသာသူ ျဖစ္တာပဲရယ္လို႔ လစ္လ်ဴ႐ႈထားရင္ေတာ့ ကမၻာႀကီးလည္း ပ်က္သုဥ္းသြားမွာပဲ၊။
ဒီေတာ့ လူေတြဟာ ေလာဘႀကီးလို႔ မရေတာ့ဘူး၊
တကယ္ေတာ့ လူေတြေလာဘႀကီးၾကတာဟာ (အေၾကာင္း အမ်ားႀကီးအနက္ အေရးပါဆံုးျဖစ္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့) ေနာင္ေရးအတြက္ စိတ္မေအးၾကလို႔သာ ျဖစ္တယ္လို႔ ပညာရွင္အမ်ားက ဆိုပါတယ္၊
ေနာင္ေရးကို မပူမပန္ေစရဘူးဆိုရင္ လူေတြဟာ စိတ္၀င္စားလာၾကမွာပဲ။ ဥပမာလက္ပံေတာင္းေတာင္ ကိစၥမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေနာင္ေရးကို ဘယ္သူအာမခံေပးလို႔လဲ၊ သူတို႔ကို လူေနမႈ အဆင့္မီေအာင္ ထားေပးၿပီး လံုေလာက္တဲ့ အာမခံမႈေတြေပးရင္ စည္း႐ံုးဖို႔ေတာင္ မလိုပါဘူး။ သူတို႔ဟာ ေခါင္းေဆာင္ေတြေနာက္ကို ပါလာမွာပဲ။

ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ေနာင္ေရး
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိးဟာ ေနာင္ေရးအတြက္ ပူပန္ေနၾကတယ္။ အနီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ေနၾကသလို အနာဂတ္အတြက္လည္း စိတ္မေအးၾကေသးပါဘူး။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ဆက္ဆံေရးကိုၾကည့္လွ်င္ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ မယံုၾကည္ဘူးဆိုတာကို ေတြ႕ရေပမယ္။
ဘာေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ယံုၾကည္မႈ မတည္ေဆာက္ႏိုင္တာလဲ။
စင္စစ္ေျပာရင္ အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူဆိုတာ မိဘနဲ႔ သားသမီးလိုပါပဲ။
မိဘက သားသမီးအတြက္ အနစ္နာ ခံတယ္ဆိုရင္ သားသမီးေတြက ငါ့မိဘဟာ ငါ့ကိုတကယ္ခ်စ္တယ္ဆိုၿပီး ယံုၾကည္မယ္။
သားသမီးကလည္း မိဘအတြက္ အနစ္အနာခံတယ္ဆိုရင္ မိဘက သားသမီးအတြက္ ေက်နပ္မွာျဖစ္တယ္။
တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ ယံုၾကည္ၾကဖို႔ ကိုယ္လိုခ်င္တာေတြကို ယူေနၾကလို႔ မရဘူး။ ကိုယ္က ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ "ဒါေလးကေတာ့ ငါ့သားအတြက္။ ဒါေလးကေတာ့ ငါ့သမီးအတြက္" ဆိုၿပီး သားသမီးေတြကို ဦးစားေပးတဲ့ မိဘေတြကို သားသမီးေတြက ဘာလုပ္ေပးရေပးရ အေဖကို မထိနဲ႔ အေမကိုမထိနဲ႔ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈမ်ဳိးကို ရရွိပါတယ္။
ျမန္မာေတြဟာ သေဘာသကန္ ေကာင္းၾကပါတယ္။
သည္းခံ အနစ္နာခံတာ လူမ်ဳိးစ႐ိုက္ သဘာ၀ပါ။ တိုင္းရင္းသားေတြေနတဲ့ အရပ္ေတြကို သြားၾကည့္ပါ။ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ Humantarian စိတ္ဓာတ္ အျပည့္အ၀ ရွိတာကို ေတြ႕ရေပမယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုႏိုင္ငံဟာ မႀကီးပြား မတိုးတက္စရာ မရွိပါဘူး။
ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု ထူေထာင္ဖို႔အတြက္ ပညာကို အဓိကထားၿပီး စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္းနဲ႔ အမ်ားအတြက္ အနစ္နာခံတတ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔အတူ ျပည္သူမ်ားပါ ၾကည္ျဖဴၾကဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။

 Written by ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညိဳ
Credit  http://first-11.com
Read More »

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ


 

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ
ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးေရာဂါ(Dengue Haemorrhagic Fever ) DHF ဟာ  ျခင္ကေနကူးစက္ျပီး၊ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို ကေလးေရာဂါလို႔ ထင္တာ မမွန္ဘူး။ ဆင္းရဲတဲ့လူေတြဘဲ ျဖစ္တယ္ မွတ္ရင္လဲ မွားတယ္။ ေရာဂါကို စသိတာအႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ပါျပီ။ ဘိုလိုဆိုရင္ Dengue Hemorrhagic Fever (ဒင္ေဂး-ဟမေရးဂ်စ္-ဖီဗာ) လို႔ ေခၚတယ္။ Spanish word မို႔ (ဒင္ေဂး) လို႔ အသံထြက္တာ ပိုမွန္သတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီစာလံုး ဘယ္ကေန ေပၚခဲ့တယ္ ဆိုတာ တိတိပပ မသိၾကပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ျခင္အမကေနဘဲ ကူးတယ္။ မ သဘာ၀ တူေသးတာတခုက ညမွာ အိမ္တြင္း ေအာင္းျပီး၊ ေန႔မွာသာ ထြက္ကိုက္တယ္။ အစာရွာတာေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားအားျဖင့္ မနက္ မလင္း-တလင္း ကိုက္တာမ်ားတယ္။ အမျဖစ္ေတာ့ အသန္႔ ၾကိဳက္တယ္။ ေရသန္႔မွာ ေနတဲ့အမ်ိဳး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီျခင္မ်ိဳး ႏွိမ္နင္းဘို႔ ေမာ္ေတာ္ကား-ဆိုင္ကယ္ တာယာေဟာင္း၊ ပုံးခြံ၊ ေပပါခြံ၊ ေရအိုး၊ ေညာင္ေရအိုးေတြမွာ က်န္ေန-ေအာင္းေနတဲ့ ေရေတြ မွန္သမွ် သြန္ခိုင္းရတယ္။ ျခင္ပိုးေလာက္လန္းေတြ မေပါက္ေအာင္ လုပ္ရတာပါ။ ျခင္းစားငါး ေမြးတာတို႔၊ ပိုးေလာက္လန္းသတ္ေဆးတို႔လဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ေရနံေခ်း ၀ေအာင္သုတ္ထားတဲ့ အိမ္ထရံေတြ၊ တိုင္ေတြေပၚမွာ ေဆးဖ်န္းျပီးလို႔ ေရးမွတ္ထားတတ္တဲ့ (ဒီတီတီ) ကလည္း ျခင္ကို အေတာ္အသင့္ ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးမွာ အထင္နဲ႔အျမင္ မဆင္တာတခု ေျပာရဦးမယ္။ နာမည္က ေသြးလြန္ဆိုတာနဲ႔ ေသြးလြန္ျပီး ေသႏိုင္တယ္လို႔ ထင္တာ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ထဲက အရည္ေတြေရာ ေသြးေရာ ယိုလို႔ ေနာက္ဆံုး (ေရွာ့ခ္) ရတာေၾကာင့္သာ ေသတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ေသြးယုိ-တုပ္ေကြး”လို႔ နာမည္ေပးရင္ေတာ့ မမိုက္ဘူး မဟုတ္လား။

ေရာဂါျဖစ္ျခင္း

ျခင္အကိုက္ ခံရျပီးေနာက္ ၄-၅-၆ ရက္မွာ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ ျဖစ္စေတာ့ ရိုးရိုး တုပ္ေကြးလိုပါဘဲ။ ဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဟိုက-ဒီကနာ ျဖစ္မယ္။ အရိုးထဲကနာတာ သိသာတာမို႔ တခ်ိဳ႕က “အရိုးကြဲဖ်ား” လို႔ေတာင္ ေခၚေသးတယ္။ ခပ္ရဲရဲ အနီျပင္ေတြ ထြက္မယ္။ အျပင္းဖ်ားမယ္၊ (၁၀၃-၁၀၄-၁၀၅)။ ေခါင္း (နားထင္) ကိုက္မယ္၊ မ်က္လံုးအတြင္းက နာမယ္၊ အဆစ္-ၾကြက္သား နာမယ္၊ စားခ်င္စိတ္ ပ်က္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ျပီးရင္ ေသြးျပႆနာ တက္လာပါမယ္။ ေသြးျခည္ဥေတြ ထြက္မယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးယို၊ သြားဖုံးေသြးယို၊ ပါးစပ္ကေန ေသြးအန္၊ ဆီးထဲ ေသြးပါမယ္၊ ၀မ္းထဲ ေသြးပါရင္ ၀မ္း အေရာင္မဲတာနဲ႔ သိမယ္။ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ လစဥ္ဆင္းတာက မ်ားမယ္။

ရက္တို-ေရာဂါ ျဖစ္လို႔ ၂-၇ ရက္သာ ၾကာမယ္။ ေသြး-အရည္ယိုတာ ၾကာလာရင္ သတိမေကာင္း ျဖစ္ရာကေန သတိ လံုး၀လစ္မယ္၊ တက္လည္း တက္ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာ၊ ဆက္တိုက္ အန္၊ ဖ်ားေနတံုး ေခြ်းျပန္တယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာဘဲ။ တကိုယ္လံုး ေအးစက္၊ ေျပာ့ေခြျပီး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္ရာကေန သတိလက္လြတ္ရင္ အေရးေပၚ အေျခအေန Dengue Shock Syndrome (DSS) ျဖစ္သြားပါျပီ။ အသက္လုျပီး ကုရပါေတာ့မယ္။

ေသြး-အရည္ေတြ အျပင္စိမ့္ထြက္လာလို႔ အဆုပ္အိတ္ထဲ အရည္မ်ားတာ၊ ေရဖ်င္းရွိတာ၊ ေသြးထဲ (ပရိုတင္း) နည္းတာတို႔ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ ေသြးစစ္ရတယ္။ ေရာဂါကို ဆန္႔က်င္တဲ့ဓါတ္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြ႔မယ္။ Tourniquest test စမ္းသပ္နည္းလုပ္ရင္ Positive ျဖစ္မယ္။ Thrombocytopaemia ေသြးမံႈအေရအတြက္ နည္းေနမယ္။ သူက ျပဒါးတိုင္လိုဘဲ။ အဆိုး-အေကာင္းကို ညႊန္းပါတယ္။ ဆိုးရင္ Platelets ကို သြင္းေပးရတယ္။ ေသြးဆိုတာ အရည္နဲ႔ အခဲ ေရာေနတာပါ။ အခဲပိုင္းမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥအျပင္ ေသြးမႈန္ဆိုျပီး သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြက အေသးဆံုး၊ ဒါေပမဲ့ သူရွိမွ လူ႔ေသြးဟာ ခဲႏိုင္တယ္။ မခဲရင္ ေသြးယိုမယ္ေလ။ ေသြးဆိုတာ ရဲမွ-ခဲမွ ေကာင္းတယ္။

ကုသျခင္း

တျခား (ဗိုင္းရပ္စ္) ေရာဂါေတြလိုဘဲ၊ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို တိတိက်က် ကုသနည္း မရွိဘူး။ ကေလးေတြက လူၾကီးေလာက္ မဆိုးဘူး။ ကံေကာင္းသူမ်ားက ၁ ပါတ္ ၾကာရင္ ေပ်ာက္မွာပါ။ အားယုတ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္ပါ က်ေစႏိုင္တယ္။ ေရနဲ႔ အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ အနားယူပါ။ ျခင္ေထာင္နဲ႔ အိပ္ရင္ သူမ်ားကုိ မကူးေစဘူးေပါ့။ အန္ေနရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာထဲကေန Drip သြင္းေပးရမွာပါ။ အဖ်ား-အကိုက္အခဲ သက္သာေအာင္ (ပါရာစီတေမာ) ကလြဲရင္ မေပးရ။ Asprin, Brufen မေသာက္ရပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဆးသစ္ေတြ စေပၚေနပါျပီ။ ကာကြယ္ေဆးေတာ့ မေပၚေသးပါ။

ေဆးပညာရွင္မ်ားက လူပါးေတြမို႔ သူတို႔ ေသေသျခာျခာ ကုေပးႏိုင္တဲ့ေရာဂါ မဟုတ္ရင္ ကာကြယ္ပါ၊ မျဖစ္ေအာင္ ဒီလို လုပ္ပါ၊ ဟိုလို လုပ္ပါဆိုျပီး၊ ေျပာၾကတယ္။ HIV-AIDS တို႕၊ အသား၀ါေရာဂါတို႔ စသျဖင့္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးေရာဂါလဲ ပါပါတယ္။ 

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Read More »

အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး







ထင္ေအာင္ေက်ာ္

      အင္အားသည္ အမွန္တရားတဲ့လား။ သို႔ဆုိလွ်င္ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာဘာ့ေၾကာင့္ စစ္တပ္ကခ်ည္းပဲ မအုပ္ခ်ဳပ္ၾကသနည္း။ စစ္တပ္မွာ ေသနတ္ေတြရွိသည္ မဟုတ္လား။

          တစ္ခါတေလေတာ့တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကိုယ္တိုင္က စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လိုလားတတ္ၾကသည္။ အေၾကာင္းမူကားသူတို႔က ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္လိုက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက အခ်င္းခ်င္းစကားေတြပဲမ်ားေနၾကၿပီးျပည္သူ႔အက်ိဳးကိုမေဆာင္၊ တိုင္းျပည္ႀကီး တစ္ခုလံုးလည္း ကေသာင္းကနင္းျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္တည္း။


          သို႔ေသာ္သမိုင္းေၾကာင္းအရ စစ္ ဘက္က အလုပ္အကိုင္ေတြ ေပၚထြန္း လာေအာင္ လုပ္မေပးႏိုင္ပါ။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လည္း မလုပ္ႏိုင္ ပါ။ ယုတ္စြအဆံုး ျပည္သူတို႔အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပင္ေကာင္း ေကာင္း မျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ေခ်။ ဒါေၾကာင့္ပင္ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ထူေထာင္ၾကရတာျဖစ္ပါသည္။
          တစ္ခါကတ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာ္စီတုန္း ေျပာခဲ့ဖူးတာရွိပါသည္။ ““အာဏာဟာ ေသနတ္ေျပာင္း၀က ထြက္တယ္””ဟူ၏။
          သို႔ေသာ္စစ္ဘက္တြင္ ““ျပည္သူ ေတြ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ဟာေတြကို ရလာ ေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ ထူးျခားတဲ့စီမံ ခန္႔ခြဲမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစြမ္းရည္တို႔က်ေတာ့ မရွိဘူး””ဟုအေမရိကန္ႏိုင္ငံ ၀ီလီယမ္ ႏွင့္ ေမရီေကာလိပ္မွ ပါေမာက္ၡ ေလာ ရင့္၀ီလ္ကာဆင္က ေျပာပါသည္။

          ၀ီလ္ကာဆင္ကိုယ္တိုင္ကစစ္သား တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရအရာရွိတစ္ဦးအျဖစ္လည္း တာ ၀န္ယူခဲ့ဖူးပါသည္။သူက တပ္မွာ ဗိုလ္ မွဴးႀကီးအဆင့္အထိ ၃၁ ႏွစ္ၾကာ စစ္မႈ ထမ္းခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္တပ္မွ အၿငိမ္းစားယူၿပီး ထုိစဥ္က ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းေကာလင္းပါ၀ဲလ္၏  ႐ံုးအဖြဲ႕မွဴးအျဖစ္လည္း ေကာင္း၊မူ၀ါဒေရးရာ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး အျဖစ္လည္းေကာင္း တာ၀န္ယူခဲ့ပါသည္။

          ထုိ႔ေၾကာင့္အရပ္ဘက္စစ္ဘက္ ဆက္ ဆံေရးအေၾကာင္းကို သူက ေကာင္းေကာင္း သိပါသည္။


          လူ၏ အေျခခံစိတ္ဆႏ္ၵတစ္ခုက လြတ္ လပ္လိုမႈ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထုိလြတ္လပ္မႈ တစ္ခုတည္းျဖင့္ေတာ့ဘ၀သည္မၿပီး ျပည့္စံုႏိုင္။ ႏိုင္ငံေခါင္း ေဆာင္မ်ားဆီကေန ျပည္သူလူထု ေမွ်ာ္လင့္ေနတာက ““လြတ္လပ္မႈထက္ပိုတဲ့ အလုပ္အကိုင္ေကာင္း ေကာင္းရဖို႔၊ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လံုၿခံဳမႈရွိဖို႔၊စဥ္းစားေတြးေခၚႏိုင္ဖို႔နဲ႔ အဲဒါေတြ ကို လည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ရဖို႔ဆိုတာ ေတြပဲ
””ဟု ၀ီလ္ကာဆင္က ေျပာပါသည္။

           သို႔ေသာ္ ဒါေတြက စစ္တပ္၏ယဥ္ ေက်းမႈမဟုတ္။ စစ္တပ္ဟူသည္အဆင့္ဆင့္ အမိန္႔နာခံမႈျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားတာျဖစ္ ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ၾကားေနက်စကားတစ္ခြန္းရွိသည္။ ““ေရဘူးေပါက္တာ မလိုခ်င္ဘူး၊ ေရပါတာပဲ လိုခ်င္တယ္
””တဲ့။ ဒါကလည္း သူ႔လိုအပ္ခ်က္အရပါ။

          စစ္တပ္မွာမစ္ရွင္တစ္ခု တာ၀န္ ေပးလိုက္လွ်င္ ယင္းကို ၿပီးေျမာက္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရသည္။ ဒါသည္စစ္စည္းကမ္း။


          သို႔ေသာ္အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တြင္ သည္ပံုစံအတိုင္း သြားၿပီးက်င့္သံုးလို႔ မရေၾကာင္း ၀ီလ္ကာဆင္ကေျပာပါသည္။ ျပင္သစ္ျပည္ကို စစ္ဘုရင္ႀကီး နပိုလီယန္ အုပ္စိုးခဲ့သည္ကအစ ယေန႔ေခတ္ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ၾကရေသာစစ္တပ္ စိုးမိုးခဲ့ျခင္းမ်ားအဆံုးကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္အလုပ္ သိပ္ မျဖစ္ေၾကာင္းကိုသမိုင္းကသက္ေသ ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီဟု ၀ီလ္ကာဆင္က ရွင္းျပပါသည္။


          စစ္ဘက္ကဘယ္အခ်ိန္ပဲ အုပ္ ခ်ဳပ္အုပ္ခ်ဳပ္၊ ဘယ္လိုပဲအုပ္ခ်ဳပ္အုပ္ခ်ဳပ္ သည္အတိုင္း က်႐ႈံးမွာပဲဟုသူက မွတ္ ခ်က္ေပးပါသည္။ အေၾကာင္းမူ စစ္ ဘက္၏ ေတြးပံု ေခၚပံု၊ လုပ္ပံုကိုင္ပံုမ်ားကိုယ္၌ကအရပ္ဘက္စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးအတြက္ သဟဇာတ မျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပါ။


အရပ္ဘက္ကို ဦးေဆာင္ခိုင္းပါ ~

          အရပ္ဘက္ကစစ္တပ္ကို ဦး ေဆာင္သည္ဆိုျခင္းက နည္းနည္းေတာ့ စိမ္းေနဦးမည္။ အစဥ္အလာအရ အုပ္ ခ်ဳပ္သူဘုရင္မ်ား၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တျခားအာဏာရွင္မ်ားလက္ထဲမွာ စစ္ဘက္ကို ကိုင္ထား႐ံုမကလိုအပ္သည့္ အခါမွာလည္း စစ္တပ္ကို သူတို႔စိတ္ တိုင္းက်အသံုးခ်ၿပီး မိမိျပည္သူေတြကိုဖိႏွိပ္ခိုင္းခဲ့ပါသည္။


          စစ္ဘက္ကလႊမ္းမိုးေသာ သမိုင္းျဖစ္စဥ္မွ လြတ္ ေျမာက္ရန္ဆိုလွ်င္ အခ်ိန္ေတာ့ ယူရေပမည္။ ခိုင္မာေသာ အသိုက္အအံု ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ျခင္း (institution-building) ကို လုပ္ၾကရမည္။ စစ္တပ္ကိုလည္းျပည္သူလူထုက လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တစြာေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္လိုက္ေသာ  အရပ္သားအစိုးရ၏  အက်ိဳး စီးပြားကို အေကာင္းဆံုးအားေပးေထာက္ခံသည့္ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ ေပၚထြန္းလာေအာင္ အားေပးရေပမည္။

          သို႔ရာတြင္အရပ္ဘက္မွာ ခိုင္မာေသာ အသိုက္ အအံု တည္ေဆာက္ထားျခင္းမရွိလွ်င္၊ ေနာက္ၿပီး သမိုင္း ေၾကာင္းအရအရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ထိထိေရာက္ ေရာက္မရွိခဲ့လွ်င္ အထက္ဆိုခဲ့ပါ အယူအဆကို ခ်က္ခ်င္းလက္ခံဖို႔ လြယ္မည္မဟုတ္ေခ်။

          မည္သို႔ဆိုေစအရပ္သားအစိုးရက ဦးေဆာင္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ တျခား ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာအသားက်ေနပါၿပီ။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွာ စစ္ဘက္ကအာဏာသိမ္းျခင္းမ်ိဳး ““ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မရွိ
””ဟု ၀ီလ္ကာဆင္က ယတိျပတ္ေျပာပါသည္။

          ဘာေၾကာင့္လဲ။စစ္တပ္က အင္အားမရွိလို႔လား။ မဟုတ္ပါ။ အေမရိကန္စစ္တပ္ေလာက္ ဆန္းဆန္းျပား ျပား လက္နက္မ်ားပိုင္ဆိုင္သည့္ စစ္တပ္က ရွာမွရွား။ သို႔ဆိုလွ်င္ ဥပေဒက အာဏာမသိမ္းႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပင္ခိုင္မာေနလို႔လား။ မဟုတ္ပါ။ လက္နက္အင္အားကို မည္သည့္အရာက လြန္ဆန္ႏိုင္မည္နည္း။


          တကယ့္အေၾကာင္းရင္းကအေမရိကန္ စစ္အရာရွိ မ်ားသည္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာေရာ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာပါ ပညာရည္ျမင့္မားၾကေသာေၾကာင့္တည္း။““အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို စိန္ေခၚၿပီး အရပ္သားအစိုးရကို ျဖဳတ္ခ် လိုက္ရင္ ဘာျဖစ္မယ္ဆိုတာသူတို႔က ေကာင္းေကာင္း နားလည္ပါတယ္
”” ဟု ၀ီလ္ကာဆင္က ေျပာပါသည္။

          အရပ္ဘက္ကစစ္ဘက္ကိုဦးေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ပတ္ သက္၍ အသိုက္အအံုဖြဲ႕စည္းမႈ၊ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ အစဥ္ အလာမ်ားအေၾကာင္းကို  စစ္ဘက္ကတျဖည္းျဖည္း နားလည္သေဘာေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ယင္းသည္ပင္ အေမရိကန္စနစ္၏ မရွိမျဖစ္ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ ျဖစ္ ပါသည္။


          စင္စစ္သည္အစဥ္အလာသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ပထမဦးဆံုးသမ္ၼတေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္လက္ထက္ ကတည္းက စခဲ့ပါသည္။သူက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ဦးပါ။ ပူပူေႏြးေႏြးလြတ္လပ္ေရးရလာေသာ အေမရိကန္ ကိုလိုနီနယ္မ်ားကိုအုပ္စိုးရန္ သူ႔ေနာက္လိုက္မ်ားက ၁၇၈၃ခုႏွစ္ တြင္ အာဏာသိမ္းခ်င္ခဲ့ၾကသည္။ ဒါကို ၀ါရွင္တန္ကဟန္႔တားခဲ့ေလသည္။


          ထုိႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာသူသည္ ရာထူးမွႏုတ္ထြက္ၿပီး သူ႔ယာေတာသို႔ ျပန္သြားခဲ့ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ သူေတာ္လွန္ခဲ့ေသာၿဗိတိန္ဘုရင္မင္းျမတ္တတိယေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ကိုယ္တိုင္က ““အႀကီးျမတ္ ဆံုးပုဂ္ၢိဳလ္ႀကီးေပ တကား
””ဆိုၿပီး ေထာမနာျပဳခဲ့ရေလသည္။

          အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားၾကားမွာ စင္းလံုးေခ်ာခဲ့တာမ်ိဳးေတာ့လည္းမဟုတ္။ မေျပလည္တာေတြ ရွိခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္အရပ္ဘက္ကပဲ အဆံုးအျဖတ္ေပးခဲ့ပါသည္။


          ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ကိုရီးယားစစ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သမ္ၼတဟယ္ရီထ႐ူးမင္းႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမက္အာသာတို႔ၾကားမွာမေၾကလည္သည့္အေၾကာင္းက အုတ္ေအာ္ေသာင္းတင္း ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ အဲသည္ျဖစ္စဥ္တြင္ သမၼတကဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကိုတာ၀န္မွရပ္စဲခဲ့ပါသည္။

          ထ႐ူးမင္းကဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ““သူ၏ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးတို႔က ခ်မွတ္ေပးထားေသာ မူ၀ါဒမ်ားကို အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံႏိုင္စြမ္း မရွိခဲ့””ဟူ၍ မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ပါသည္။



သမၼတဘားရတ္အိုဘားမား ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဆတန္ေလမက္ခရစ္ၥတယ္          ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္လည္းသမၼတဘားရတ္အိုဘားမားက အာဖဂန္နစ္ၥတန္မွာ အေမရိကန္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ၾကည္းတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဆတန္ေလမက္ခရစ္ၥတယ္ကို တာ၀န္မွ ရပ္စဲပစ္ခဲ့ပါသည္။ အေၾကာင္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး၏ လက္ေထာက္အရာရွိမ်ားသည္သမၼတႏွင့္အစိုးရအဖြဲ႕အရာရွိႀကီးမ်ားအေပၚ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ေသာ စကားမ်ားကို မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္တြင္ေျပာခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

          ယင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အိုဘားမားက ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ ထုတ္ ျပန္ရာ၌ ““မၾကာေသးမီက ပံုႏွိပ္ခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးတြင္ပါရွိသည့္ ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ တပ္မွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ဦး၏ အဆင့္အတန္းႏွင့္ ကိုက္ညီျခင္းမရွိပါ။ ဤအခ်က္က ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ဒီမိုကေရစီနည္းက် စနစ္တြင္ အခရာက်ေသာ အရပ္ဘက္က စစ္ဘက္ကိုထိန္းခ်ဳပ္ထား ျခင္းအေပၚ အားေလ်ာ့ေစပါသည္
”” ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။

          သမၼတကဆက္ေျပာရာတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အသိုက္ အအံုမ်ား ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္မႈက လူတစ္ဦးခ်င္းထက္ပိုၿပီး ခိုင္မာစြာတည္ရွိေနေၾကာင္း၊ သည္လို ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္မႈတြင္ စစ္ဘက္အမိန္႔ေပးမႈအဆင့္ဆင့္ေပၚ၌အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ေလးစား လိုက္နာျခင္းသည္လည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။


အဂတိလိုက္စားမႈ ~

          အေရးႀကီးေသာေနာက္တစ္ခ်က္က အရပ္ဘက္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မရွိလွ်င္ အဂတိလိုက္စားမႈ ႀကီးထြားလာတတ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိ၊ တာ၀န္ယူမႈလည္း မရွိတတ္ရကား အဂတိလိုက္စားမႈေတြ ျဖစ္လာရသည္။

          စစ္ဘက္ကႏိုင္ငံ့စီးပြားေရးစနစ္ထဲ၌ ႀကီးႀကီးမား မားျမႇဳပ္ႏွံ လုပ္ကိုင္လာေသာအခါ အရပ္ဘက္ဦးေဆာင္မႈကိုလိုက္နာရန္ ဆႏၵနည္းပါးလာေတာ့သည္။ ““သူတို႔ရဲ႕စည္းစိမ္ဥစၥာေတြ ဆံုး႐ႈံးကုန္မွာ စိုးၿပီးအာဏာကိုလက္မလႊတ္ခ်င္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါက တကယ့္ ျပႆနာပဲ
”” ဟု ၀ီလ္ကာဆင္ကေျပာပါသည္။

          သည္အခါမ်ဳိးမွာစစ္တပ္ကိုႏိုင္င့ံစီးပြားေရးႏွင့္ ကြာရွင္းျပတ္စဲခိုင္းဖို႔ လုိလာပါသည္။ ထုိအခါမ်ိဳးမွာ ေသြးထြက္သံယိုေတြျဖစ္တတ္ ပါသည္။ ဒါကိုေတာ့ သတိထားရမည္။


           စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္မ်ားအျပင္ ေနာက္တစ္ခ်က္က စစ္ဘက္သည္သူ႔ေနရာကို ဘယ္အစိုးရမ်ိဳးက ေနရာ၀င္ယူမွာလဲဆိုျခင္းအေပၚလည္း စိုးရိမ္မႈရွိတတ္ေလသည္။ျပည္သူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို တကယ္ပဲ ေဖာ္ေဆာင္မည့္ေခါင္းေဆာင္တက္လာမွာလား၊ သို႔မဟုတ္ထူးမျခားနား ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကိုပဲၾကည့္ၿပီး မရ ရသက ခ်ိဳင္ကာ အိတ္ထဲထည့္ဦးမည့္သူေတြပဲလား။


          ၀ီလ္ကာဆင္ကေတာ့အရပ္ဘက္ - စစ္ဘက္ ဆက္ ဆံေရးေျပျပစ္ၿပီး အရပ္ဘက္ကဦးေဆာင္ေသာ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းကို တည္ေဆာက္ရန္မွာမရွိမျဖစ္အေရးႀကီးေၾကာင္းေျပာပါသည္။ ျပည္သူတို႔၏ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ ခံထားရေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကဒါကိုေရရွည္ တည္တ့ံေအာင္ ႀကိဳးစားအေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္ဟု သူက ေျပာပါသည္။


(၂၆-၆-၂၀၁၂ ထုတ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန၏  IIP Digital သတင္းလႊာပါ Stephen Kauffman ၏Military Rule Can Bring Order, But Not Good Results  ကို အဓိကမီွျငမ္းပါသည္)


Read More »

လင္ကြန္း၏ ေခါင္းေဆာင္မႈ က်င့္စဥ္



(1) ရွင္းလင္းစြာ ေရးသား၍ ျပႆနာေျဖရွင္းနည္းကို အၾကံေပးေဖာ္ျပပါ။

(2) သင္သည္ လူေတြၾကားတြင္ မေၾကာက္မလန္႔ သြားလာေနသည္ဟု လူေတြက ထင္ပါေစ။

(3) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားႏွင့္ ေရွာင္တခင္ ေတြ႔ဆံုဆက္ဆံပါ။ တမင္စီစဥ္ေတြ႔ဆံုျခင္းကဲ့သို႔ပင္ အက်ိဳးရွိႏိုင္သည္။

(4) လာေတြ႔ေသာဧည့္သည္မ်ားကို မေတြ႔ဘဲ မၾကာခဏ ျပန္မလႊတ္ပါႏွင့္။

(5) ျပည္သူ႔ထင္ျမင္ခ်က္မ်ား အၿမဲရေနေအာင္ ဖန္တီးပါ။

(6)‘လူတိုင္း ခ်ီးက်ဴးခံခ်င္သည္’ဆိုျခင္းကို သတိရပါ။

(7) သင္၏ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ား မတ္တတ္ရပ္ေနႏိုင္လွ်င္ သင္လည္း မတ္တတ္ရပ္ေနႏိုင္သည္။ကိုယ္တိုင္ နမူနာေကာင္း ျပပါ။

(8) စိတ္ခ်ရေသာ ေနာက္ဆံုးသတင္းအခ်က္အလက္မွန္ကို ရႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။


(9) တစ္ႀကိမ္တြင္ စစ္ပြဲတစ္ပြဲသာ ဆင္ႏႊဲပါ။

(10) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားက သင့္အား ျပတ္သားသူ၊ တည္ၾကည္သူ၊ တာ၀န္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္သူဟူ၍ ယံုၾကည္လာေအာင္ ႀကိဳးစားပါ၊ သူတို႔က သင့္အား ယံုၾကည္ေလးစားလာလိမ့္မည္။

(11) အစဥ္အလာ ယဥ္ေက်းမႈစည္းကမ္းႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးသိကၡာတို႔ကို တစ္ခါတစ္ရံ ‘ေဘးခ်ိတ္’ထားရ၏။
 
(12) လူ႔သေဘာ လူ႔မေနာကို နားလည္ေရးအတြက္ အခ်ိန္ႏွင့္ပိုက္ဆံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံပါ။

(13) လူ႔အျပဳအမူကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ျပဳျပင္၍ရႏိုင္ေသာ္လည္း လူ႔သဘာ၀ကို ေျပာင္းလဲ၍ မရႏိုင္ေၾကာင္း သတိရပါ။

(14) သနားၾကင္နာျခင္း၊ ဂ႐ုစိုက္ျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္ေသာဆက္ဆံေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္သည္။
 
(15) ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကုန္ဆံုးလွ်င္ စိတ္ဓာတ္က်သည္။


(16) ဌာနတြင္း မေက်နပ္ခ်က္မ်ားကို အားမေပးႏွင့္၊ ညႇိႏိႈင္းေစ့စပ္ရန္ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအား အၿမဲတမ္းေဖ်ာင္းဖ်ဆြဲေဆာင္ပါ။
 
(17) အင္အားကို ေနာက္ဆံုး အားကိုးရာအျဖစ္သာ သံုးပါ။
 
(18) ေနာက္လိုက္ငယ္သားမ်ားက သူတို႔လုပ္ရပ္ကို သူတို႔စိတ္ကူးျဖင့္ လုပ္သည္ဟု ယံုၾကည္ခ်င္ၾကေၾကာင္းကိုသတိရပါ။ ထုိ႔ထက္ သူတို႔လုပ္ရပ္သည္ အမ်ားႏွင့္မတူ တမူထူးျခားသည္ဟု ယံုၾကည္ခ်င္ၾကေၾကာင္းကိုသတိရပါ။

(19) ေနာက္လိုက္ငယ္သားကို မိမိဘက္ပါေအာင္ ဆြဲေဆာင္လိုလွ်င္ မိမိသည္ မိတ္ေဆြေကာင္း
တစ္ေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္း သူယံုၾကည္ေအာင္ ပထမဦးစြာ ျပသပါ။
 
(20) ေနာက္လိုက္မ်ားကို မိမိက ဦးေဆာင္ရန္ သူတို႔၏ သေဘာတူညီမႈကို အရင္ရယူပါ။
 
(21) ေနာက္လိုက္မ်ားအား ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ လုပ္ကိုင္ေစျခင္းျဖင့္ တာ၀န္ႏွင့္ အာဏာကို ခြဲေ၀ေပးပါ။
 
(22) အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ကိစၥမ်ားတြင္ ဌာနအသီးသီး၏ ႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ ျပည့္ျပည့္၀၀
ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီးမွ ေဆာင္ရြက္ပါ။
 
(23) ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းသည္ အမိန္႔မေပး၊ ေမတၱာရပ္ခံျခင္း၊ တိုက္တြန္းျခင္း၊ အၾကံေပးျခင္းတို႔ကိုသာျပဳလုပ္သည္။


(23) လူတစ္ေယာက္အား ႏွိပ္ကြပ္လွ်င္ ထိုသူႏွင့္ ထိုသူ၏မိတ္ေဆြမ်ားသည္ မိမိအဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ထာ၀ရရန္သူမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္သည္။
 
(24) အျပစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ အျပစ္ေပးရန္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဘယ္လိုမွ် အက်ိဳးမျပဳ။
 
(25) နာမည္ေကာင္းထြက္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ထံသို႔သာ လူေတြခ်ဥ္းကပ္ခ်င္ၾကသည္။
 
(26) တစ္ခါတစ္ရံ မသိေယာင္ေဆာင္ေနလိုက္ျခင္းသည္ အက်ိဳးယုတ္ေလာက္ေအာင္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ မျဖစ္ႏိုင္။

(27) သာမန္အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ လူငယ္မ်ားအား ဘ၀မပ်က္ပါေစႏွင့္။
 
(28) မလိုတမာစိတ္ကို ေရွာင္ပါ၊ ေမတၱာေစတနာကို ေဆာင္ပါ။
 
(29) မိမိ၏ အေကာင္းဆံုးအျပဳအမူမ်ားျဖင့္သာ လူေတြကို ေတြ႔ဆံုဆက္ဆံပါ။


(30) ေဒါသ မမ်ားေစေရးအတြက္ ပုတ္ခတ္ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားကို ဖတ္႐ႈျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
 
(31) စိတ္လႈပ္ရွားေနေသာ လူထုကို မေၾကာက္ပါႏွင့္၊ မိမိ၏ ႐ုိးသားေသာ ခံစားခ်က္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပပါ။
 
(32) ေယဘုယ်အားျဖင့္ အမွန္တရားသည္ မတရားစြပ္စြဲ ေ၀ဖန္မႈကို အေကာင္းဆံုး ကလဲ့စားေခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။
 
(33) ကိုယ္သိသေလာက္၊ ကိုယ္တတ္ႏိုင္သေလာက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါ၊ ၿပီးဆံုးေအာင္အထိလုပ္ပါ။
 
(34) မတရားစြပ္စြဲခ်က္ကို တစ္ႀကိမ္အ႐ႈံးေပးလိုက္လွ်င္ ေနာက္ထပ္စြပ္စြဲခ်က္မ်ားအတြက္ လမ္းဖြင့္ ေပးလိုက္သလို ျဖစ္သြားႏိုင္သည္။

(35) မိမိအား အုပ္စုႏွစ္စုလံုးက ေ၀ဖန္ထိုးႏွက္လာလွ်င္၊ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္စုလံုးက ေ၀ဖန္ထိုးႏွက္ျခင္းမျပဳလွ်င္ မိမိမွန္ေကာင္းမွန္ႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္အုပ္စုက ကေလာ္တုတ္ၿပီး တစ္ဖက္အုပ္စုက ခ်ီးက်ဴးေထာမနာ
ျပဳတာမ်ိဳးကိုေတာ့ သတိထားပါ။

(36) တိုက္ပြဲတြင္ ႐ႈံးနိမ့္ေျခရွိျခင္းေၾကာင့္ မိမိက မွန္ကန္သည္ဟု ယံုၾကည္ေသာလုပ္ရပ္ကို စြန္႔လႊတ္မပစ္ပါႏွင့္။


(37) တစ္သမတ္တည္း ေျဖာင့္မတ္ခိုင္က်ည္မႈကို မိမိ၏လုပ္ငန္းစက္ယႏၲရားတြင္ ေခြးသြားစိပ္ တစ္ခုသဖြယ္သတ္မွတ္ပါ။
 
(38) စမ္းေခ်ာင္းကို ျဖတ္ကူးေနစဥ္ ျမင္းကို အေရာင္းအ၀ယ္မလုပ္ပါႏွင့္။
 
(39) အသံုးက်တဲ့ ဖဲခ်ပ္ေတြ အကုန္လံုးသံုးၿပီးေတာ့မွ ဖဲ၀ိုင္းက ထပါ။
 
(40) မိမိ၏ လုပ္ရပ္သည္ ရည္မွန္းခ်က္ကို ထိခိုက္ေနၿပီဟု ယံုၾကည္လွ်င္ ေလွ်ာ့လုပ္ပါ။ ရည္မွန္းခ်က္ကိုအေထာက္အကူျပဳသည္ဟု ယံုၾကည္လွ်င္ ပိုလုပ္ပါ။ အမွားကိုျမင္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းျပင္ပါ။ အျမင္သစ္အျမင္မွန္ကို အၿမဲတမ္း ႀကိဳဆိုလက္ခံပါ။
 
(41) အမႈထမ္းမ်ား၏ လံုျခံဳေရးကို အေလးထားသလို အမႈထမ္းမ်ား စြန္႔စားလုပ္ခ်င္စိတ္ ေပၚလာႏိုင္သည့္အေျခအေနကိုလည္း ဖန္တီးေပးပါ။
 
(42) အလြန္ေဒါသထြက္ေသာအခါ စိတ္ကိုထိန္းၿပီး စာေရး၍ ဖြင့္အန္ပစ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ထိုစာကို သက္ဆိုင္သူထံမပို႔ဘဲ သိမ္းထားလိုက္ပါ။

(43) ရန္သူကို ထုေခ်ရွင္းလင္းမေနပါႏွင့္။
 
(44) ျငင္းခုံျခင္း၊ ရန္ျဖစ္ျခင္း စေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို အထူးေရွာင္ပါ။


(45) အစိတ္အပိုင္းေလးတစ္ခု (သို႔မဟုတ္) ႏွစ္ခု ဆံုး႐ႈံးမႈကို ေရွာင္ရန္အလို႔ငွာ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုးကို ဘယ္ေတာ့မွ် စေတးမခံပါႏွင့္။
 
(46) ေတြေ၀မႈ၊စိတ္ဓာတ္က်မႈႏွင့္အေရးေပၚလိုအပ္မႈတို႔ကိုအခြင့္ေကာင္းယူၿပီး
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းအမည္ခံယူပါ။
 
(47) အၿမဲတမ္း ဦးစြာလႈပ္ရွား၊ ဘယ္ေတာ့မွ် ေနာက္ပိတ္ခ်ီး မျဖစ္ပါေစႏွင့္။
 
(48) မိမိ၏ အင္အားအခ်က္အခ်ာအားလံုးကို စြန္႔လႊတ္မပစ္ပါႏွင့္၊ ၿပိဳင္ဘက္က ျဖတ္ခုတ္သြားလိမ့္မည္။
 
(49) သင့္အား ဦးစြာမတိုင္ပင္ဘဲ သင့္တာ၀န္ကို လက္ေအာက္လူက ဘယ္ေတာ့မွ် အေကာင္အထည္ မေဖာ္ပါေစႏွင့္။
 
(50) သင္၏လက္ေအာက္လူကို ‘သမၼတယင္ေလာက္ႀကီး’ ကိုက္ေနလွ်င္ ယင္ေကာင္ႀကီးကို ပုတ္ထုတ္မပစ္ပါႏွင့္။

(51) ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ခင္ သတင္းအခ်က္အလက္စုပါ၊ ေျဖရွင္းခ်က္မ်ိဳးစံုရွာပါ၊ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ႀကိဳေတြးၾကည့္ပါ။ မိမိ၏ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္ပါေစ။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုသက္ဆိုင္သူမ်ားအား ထိထိေရာက္ေရာက္ တာ၀န္ေပးအပ္ပါ။

(52) ပထမဦးစြာ ဆႏၵခံယူပါ၊ ဆႏၵခံယူျခင္းျဖင့္ အလုပ္မျဖစ္မွသာ အာဏာကို သံုးပါ။


(53) တာ၀န္ယူတတ္ၿပီး စြန္႔စားလုပ္ကိုင္တတ္သူမ်ားကိုသာ မိမိ၏ အဓိကလက္ေအာက္ခံ အမႈေဆာင္
ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ပါ။
 
(54) ေရွ႕တန္းသို႔ထြက္ပါ၊ အႏိုင္ႏွင့္အ႐ႈံးကို ခံႏိုင္ရည္ရွိပါ။
 
(55) အမႈထမ္းမ်ားက မိမိ၏အဓိကလက္ေအာက္ခံ အမႈေဆာင္ပုဂၢိဳလ္အား ျပစ္တင္ေ၀ဖန္လာပါက စြပ္စြဲခ်က္မွန္ကန္လွ်င္ ထိုပုဂၢိဳလ္အား ဖယ္ရွားပစ္ရန္ မေၾကာက္ပါႏွင့္။
 
(56) မိမိေနာက္လိုက္မ်ားအား အတတ္ႏိုင္ဆံုး အေထာက္အကူေပးပါ။
 
(57) စြမ္းေဆာင္ရည္မရွိသူမ်ားအား စြမ္းေဆာင္ရည္ျပည့္၀လာေအာင္ သံုးလမွ ငါးလအထိ ‘သိကၡာဆည္ခ်ိန္’ေပးပါ။
 
(58) အလုပ္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္လွ်င္ အာဏာကို ျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ေအာင္
အခ်ိန္လံုေလာက္စြာေပးပါ။
 
(59) ဘာမွ် အလုပ္မလုပ္ဘဲ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုသာ တစ္ပံုတစ္ပင္ႀကီး စုေဆာင္းေနေသာ
လက္ေအာက္ခံပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကို သတိထားပါ။
 
(60) အမႈေဆာင္သစ္အား လမ္းမွန္ကို ေလွ်ာက္ႏိုင္ေအာင္ သင္ျပပါ၊ လမ္းၫႊန္ပါ။ မိမိက သူ႔အား
အလုပ္ျဖစ္ေစလိုေၾကာင္း သူသိပါေစ။
 
(61) ရဲရင့္ျပတ္သားေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ သူတို႔လို လူသားမ်ိဳးကိုသာ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္
ေရြးၾကသည္။
 
(62) အတင္းဖိတိုက္သင့္လွ်င္ အတင္းဖိတိုက္ပါေစ။


(63) လက္ရွိအေျခအေနတြင္ အခက္အခဲေတြ ေတာင္လိုပံုေနလွ်င္ အေျခအေနႏွင့္အတူ ျမင့္တက္ပါ၊
အသစ္ေတြးပါ၊ အသစ္လုပ္ပါ။
 
(64) မိမိလူေတြ မေအာင္ျမင္လွ်င္လည္း သူတို႔အေပၚတြင္ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့မသြားပါႏွင့္။
 
(65) မိမိသည္ သူတို႔အၾကံဉာဏ္မ်ားကို အၿမဲတမ္းလိုလားေၾကာင္း လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ား သိပါေစ။
 
(66) ဘယ္ေတာ့မွ် မႀကိဳးစားလွ်င္ ဘယ္ေတာ့မွ် မေအာင္ျမင္ႏိုင္။
 
(67) က်ယ္ျပန္႔ေသာ မူ၀ါဒကိစၥမ်ားမွတစ္ပါး အျခားကိစၥမ်ားတြင္ အထက္အမိန္႔ကို ေစာင့္မေနဘဲ မိမိတို႔၏ဦးေဆာင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ၾကရန္ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအား အားေပးပါ။
 
(68) အေတာ္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အၿမဲတမ္း ေလ့လာဆည္းပူးေနသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို မေမ့ပါႏွင့္။
 
(69) မိမိ၏ ပတ္ပတ္လည္တြင္ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္သိေသာသူမ်ားသာ ရွိပါေစ၊ ‘ပုတ္သင္ေခါင္းညိတ္’
လူစားမ်ိဳးေတြ မရွိပါေစႏွင့္။
 
(70) အသစ္ တိုးတက္မႈေတြကို အသံုးခ်ရန္ လက္မေႏွးပါႏွင့္၊ မိမိ၏ တပ္သားမ်ား လက္ထဲသို႔ လက္နက္သစ္ေတြ ခ်က္ခ်င္းေရာက္ႏိုင္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားပါ။


(71) မိမိအဖြဲ႔အစည္း၏ ဦးတည္ခ်က္ကို ရွင္းလင္းတိက်စြာ ေဖာ္ျပပါ။ မိမိလုပ္ရပ္ မွန္ကန္ေၾကာင္း ျပသပါ။
 
(72) ေရာက္ေလရာတြင္ အခြင့္သာတိုင္း မိမိအဖြဲ႔အစည္း၏ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ပါ။
 
(73) ထိေရာက္ေသာအျမင္ကို လူထုအေပၚ အတင္း႐ုိက္သြင္း၍ မရႏိုင္။ ဆြဲေဆာင္စည္း႐ုံးျခင္းျဖင့္သာ
ရႏိုင္သည္။
 
(74) ‘လွည့္လည္ေခါင္းေဆာင္မႈ’ နည္းလမ္းျဖင့္ မိမိ၏အျမင္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါ။
 
(75) မိမိ၏အျမင္ကို ေဟာေျပာေသာအခါ အျမင့္ႀကီးကို မခ်ိန္ရြယ္ပါႏွင့္။ နိမ့္နိမ့္ခ်ိန္ပါ၊ သာမန္ျပည္သူေတြသေဘာေပါက္ပါလိမ့္မည္။ သူတို႔သာလွ်င္ သင္၏ပစ္မွတ္ျဖစ္သည္။
 
(76) အျမင္ကို ဆန္းသစ္ေသာအခါ အတိတ္ကို ပစၥဳပၸန္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေပးပါ။ ထုိ႔ေနာက္ ထိုႏွစ္ခုကို အနာဂတ္ႏွင့္
ေပါင္းကူးေပးပါ။
 
(77) ဆန္းသစ္ေသာအျမင္သည္ လူသားစြမ္းရည္ႏွင့္ လူသားအားမာန္ကို ျဖည့္တင္းေပးႏိုင္ေၾကာင္း
သေဘာေပါက္ပါ။


(78) လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေသာအခါ ကိုယ့္အဖို႔ေရာ၊ သူ႔အဖို႔ပါ မႏွစ္ၿမိဳ႕စရာခံစားခ်က္မ်ိဳး မက်န္ရစ္ေစရန္ ႀကိဳးစားပါ။
 
(79) စကားေျပာေသာအခါ ပင္ကိုသဘာ၀အတိုင္း ႐ုိးသားစြာေျပာပါ၊ မ၀င့္၀ါပါႏွင့္၊ အထက္စီးေလသံ မပါပါေစႏွင့္။ မိမိအား သူတို႔တစ္သက္လံုး သိကၽြမ္းလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟူ၍ လူေတြထင္မွတ္က်န္ရစ္ပါေစ။
 
(80) လူေတြကို မိမိဘက္ပါေအာင္ ဆြဲေဆာင္ရာတြင္ ဟာသဉာဏ္သည္ အဓိကအေရးပါေသာ အဂၤါတစ္ရပ္ျဖစ္သည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို မေမ့ပါႏွင့္။
 
(81) ရယ္ေမာျခင္းသည္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာခ်မ္းသာေစႏိုင္ေသာ ေဆးစြမ္းေကာင္းျဖစ္သည္။
 
(82) ရယ္စရာ ပံုတိုပတ္စမ်ားျဖင့္ လူေတြကို ကိုယ့္ဘက္ပါေအာင္ ဆြဲေဆာင္လွ်င္ ပို၍ ထိေရာက္သည္။
 
(83) အျခားသူမ်ား၏ ေလေၾကာရွည ္ အက်ိဳးမ့ ဲ ေဆြးေႏးြ ခ်က္မ်ားကိုျဖစ္ေစ၊ မိမိ၏ ႀကိဳးစားပမ္းစား ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားကိုျဖစ္ေစ ဆီေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ပံုတိုပတ္စကေလးျဖင့္ ေရွာင္ရွားႏိုင္သည္။
 
(84) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားႏွင့္ အလြတ္သေဘာ စကားလက္ဆံု ေျပာျခင္းျဖင့္ သစၥာရွိမႈကို ပို၍
ရရွိႏိုင္သည္။


(85) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအား တူညီေသာ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ တူညီေသာ အခြင့္အေရးေပးပါ။
 
(86) မိမိ အျမင့္သို႔ေရာက္သြားေသာအခါ ေအာက္ကို ျပန္ၾကည့္ၿပီး ေနာက္ကလူကို အကူအညီေပးပါ။
 
(87) ေနာက္လိုက္မ်ားအား ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေသာ အေျခခံပန္းတိုင္မ်ားႏွင့္ တန္ဖိုးမ်ား သတ္မွတ္ေဆာင္ရြက္ပါ။
 
(88) မွန္မွန္ကန္ကန္ရပ္ေသာသူႏွင့္ အတူရပ္ပါ၊ သူ မွန္ကန္ေနလွ်င္ သူႏွင့္အတူတူရပ္ပါ။ သူအမွား
လုပ္ေသာအခါ သူ႔ကို စြန္႔ခြာလိုက္ပါ။
 
(89) လုပ္ရပ္မမွန္ကန္ဘဲႏွင့္ မိမိ၏အက်င့္စ႐ုိက္ေၾကာင့္ သူတစ္ပါးကို ဘယ္ေတာ့မွ် ၀န္မပိပါေစႏွင့္။
 
(90) အဖြဲ႔အစည္း၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို တိုးတက္ျမႇင့္တင္ရန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းအက်ိဳးေဆာင္သူမ်ားကို ကူညီရန္မွာေခါင္းေဆာင္၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။
 
(91) ဘ၀တူျပည္သူတို႔၏ ယံုၾကည္အားကိုးမႈကို တစ္ႀကိမ္မွ် လက္လႊတ္ရလွ်င္ သူတို႔၏ ေလးစားၾကည္ညိဳမႈကိုေနာက္ထပ္ဘယ္ေတာ့မွ် ရရွိႏိုင္ေတာ့မည္မဟုတ္။


(92) ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းသည္ သူ႔လုပ္ငန္းၿပီးေျမာက္ေသာအခါ၊ သူ႔ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ေသာအခါလက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအား ‘ဒီအလုပ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ လုပ္တာ’ ဟူ၍ ဂုဏ္ယူေျပာၾကားခြင့္ျပဳသည္။
 
(93) ေနာက္လိုက္မ်ားေၾကာင့္ အေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္ပါႏွင့္၊ မလံုမျခံဳမျဖစ္ပါႏွင့္။
 
(94) အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡျဖစ္ေနသူမ်ားအား မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ဆံုေပးၿပီး ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေစပါ။ မိမိက လမ္းၫႊန္ထိန္းမတ္ေပးပါ။
 
(95) လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္လွ်င္ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ား ဂုဏ္ယူၾကပါေစ။ လုပ္ငန္းမေအာင္ျမင္လွ်င္
မိမိေၾကာင့္ဟု ထင္ၾကပါေစ။
 
(96) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားထံသို႔ သူတို႔မွန္သည္၊ မိမိမွားသည္ဆိုေသာ ပုဂၢိဳလ္ေရးေပးစာမ်ား ေရးပို႔ပါ။
 
(97) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားက အၾကံေကာင္း ဉာဏ္ေကာင္းမ်ား တင္ျပလာလွ်င္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခိုင္းပါ။ သို႔ေသာ္ မိမိက လုပ္ငန္းတိုးတက္မႈအတြက္ ၾကပ္မတ္ေပးပါ။
 
(98) ေရွ႕တန္းတပ္မွဴးမ်ား မေအာင္ျမင္လွ်င္ မိမိလည္း မေအာင္ျမင္၊ မိမိ၏အလုပ္အမႈေဆာင္မ်ားလည္းမေအာင္ျမင္။
 
(99) အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုတြင္ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္အေပၚတြင္ မတည္ဆိုသည္ကို ဘယ္ေတာ့မွ် မေမ့ပါႏွင့္။
 
(100) မိမိ၏ အဖြဲ႔အစည္းတြင္ အခက္ခဲဆံုး လုပ္ေဆာင္ရသူမ်ားအား အႀကီးက်ယ္ဆံုး ဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးပါ။
(101) မိမိ၏ ေနာက္လိုက္ငယ္သားမ်ားအား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေစျခင္းျဖင့္ စည္း႐ုံးပါ။
 
(102) လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ား စိတ္ပါလက္ပါ ခ်က္ခ်င္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည့္ ေရတိုပန္းတိုင္မ်ားကို
တိက်ျပတ္သားစြာ သတ္မွတ္ပါ။
 
(103) အုပ္စုတစ္ခု၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ႏွင့္ တစ္စံုတစ္ခုကို လုပ္ႏိုင္ေသာပုဂၢိဳလ္က အုပ္စုတစ္ရာ၏
ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ႏွင့္ ဘာတစ္ခုမွ် မလုပ္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အား ေက်ာ္တက္သြားလိမ့္မည္။
 
(104) တစ္ခါတစ္ရံ အခက္အခဲကို တိုက္႐ုိက္ျဖတ္ေက်ာ္ျခင္းထက္ သြယ္၀ိုက္ေျဖရွင္းျခင္းက ပို၍ အက်ိဳးရွိ
ႏိုင္သည္။
 
(105) ယေန႔ လုပ္ႏိုင္တာေတြကို မနက္ျဖန္လုပ္ဖို႔ ခ်န္မထားပါႏွင့္။
 
(106) စစ္ပြဲကို မဟာဗ်ဴဟာသက္သက္ျဖင့္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္၊ အတင္း၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖင့္ ပို၍
ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည္။
 
(107) နိစၥဓူ၀အားမာန္အျပည့္ျဖင့္ မလုပ္လွ်င္ ဘယ္လုပ္ငန္းမွ် မၿပီးေျမာက္ႏိုင္။
 
(108) တစ္၀က္တစ္ပ်က္သာၿပီးေသာအလုပ္သည္ လုပ္အားျဖဳန္းေသာ အလုပ္ျဖစ္သည္။





ေမာင္ေပၚထြန္း - စံျပေခါင္းေဆာင္စာအုပ္မွ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာက္ႏႈတ္ထားပါသည္....
Credit Ucs Jugger


Read More »