စာေရးသူ မၾကာခင္ကအိမ္ေျပာင္းပါတယ္။ အိမ္ငွားစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးရပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ကိုေရးထားတာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမြးကတည္းက အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို ေျပာလာၿပီး တကၠသိုလ္မွာ စာေပအေျချပဳဘာသာတြဲနဲ႔ ဘြဲ႕ရခဲ့တဲ့အျပင္ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားသင္တဲ့ ဆရာလုပ္တာလည္း
အေတြ႕အႀကံဳအေတာ္ရွိခဲ့တဲ့တိုင္ေအာင္ စာေရးသူအေနနဲ႔ စာခ်ဳပ္ကိုနားလည္ေအာင္ အေတာ္ႀကိဳးစားဖတ္ရတယ္။ အိမ္ငွားခ်င္တာကို "desirous of tenanting said premises" (အဆိုပါ ပရ၀ုဏ္တြင္ ငွားရမ္းေနထုိင္လိုေသာ ဆႏၵရွိေၾကာင္း) ဆိုတာမ်ဳိးေရးထားတယ္။ "hereto" (ဤစာခ်ဳပ္စာတမ္းသို႔)၊ "frothwith" (ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာျခင္းမရွိေစဘဲ) ခ်က္ခ်င္းဆိုတဲ့စကားလံုးေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ၊ ရွည္မွရွည္ ၀ါက်ေတြကိုလည္း အမ်ားႀကီးသံုးထားတယ္။ ဘယ္လိုၾကည့္ၾကည့္ လူနားမလည္ေအာင္ ေရးထားတာပဲျဖစ္ေနတယ္။ ပညာတတ္တစ္ေယာက္ဖတ္လည္း နားမလည္ႏိုင္ဘူး။ ဥပေဒသံုးဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူလိုမ်ဳိး မေက်မနပ္ေျပာတာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ဦးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြကို ဖတ္ရခက္ေအာင္ ေရးရတယ္လို႔ တစ္လြဲထင္ျမင္ယူဆေနၾကသူေတြရွိတယ္။ ဥပေဒအေရးအသားအမ်ားစုကို ေရွ႕ေနမဟုတ္သူေတြဖတ္ရင္ ဘာမွန္းမသိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီလိုမျဖစ္သင့္ပါဘူး။ အေရးအေျပာရွင္းလင္းဖို႔ စည္း႐ံုးလံႈ႕ေဆာ္သူတစ္ဦးအေနနဲ႔ ေရွးေဟာင္းသေဘာထားေတြကို နည္းနည္းခ်င္းဖဲ့ထုတ္ပစ္ၿပီး အေျခအေနပိုေကာင္းလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ဖို႔ေလာက္ေတာ့ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပေဒအသံုးအႏႈန္းေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ေရွးက်သလဲလို႔ေမးရင္ ေတာ္ေတာ္ေရွးက်ပါတယ္လို႔ေျဖရမယ္။ ေနာ္မန္ဒီဘုရင္၀ီလီယံက ၁၀၆၆ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလန္ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္တဲ့အခါ စစ္တပ္ကိုသာ ေခၚေဆာင္လာတာမဟုတ္ဘဲ ဘာသာစကားကုိလည္း ယူေဆာင္သြတ္သြင္းခဲ့တယ္။ ေနာက္ႏွစ္တစ္ရာႏွစ္ရာအတြင္းမွာ အဂၤလန္ကဥပေဒေတြကို ျပင္သစ္ဘာသာ၊ လက္တင္ဘာသာေတြနဲ႔ ေရးသားပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကေတာ့ ေတာကလယ္သမားေတြသံုးတဲ့ ဘာသာစကားလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ ဥပေဒေတြကို အခြင့္ထူးခံအထက္တန္းလႊာေတြသာနားလည္ႏိုင္တဲ့ ဘာသာစကားနဲ႔ ေရးသားထားျခင္းပါပဲ။ ျပည္သူလူထုႀကီးကို ဥေပဒအရာမွာ ၀င္မပါႏိုင္ေအာင္ ဖယ္ထုတ္ထားတယ္။ ၁၃၆၂ ခုႏွစ္မွာ Statute of Pleading (ေလွ်ာက္လဲျခင္းဥပေဒ) ဆိုတဲ့ ဥပေဒထြက္လာေတာ့ အေျပာင္းအလဲ နည္းနည္းျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီဥပေဒမွာ ေနာင္အခါဥပေဒေတြကို အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔သာ ေရးသားရမယ္လို႔ဆိုထားတယ္။ ၁၄၂၂ ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ အဂၤလန္ဘုရင္ ဆ႒မေျမာက္ဟင္နရီဟာ မိခင္ဘာသာစကားအျဖစ္ အဂၤလိပ္ဘာသာကိုေျပာဆိုသူျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေခတ္ပညာရွင္ႀကီးေတြၾကားမွာ ႀကီးစိုးေနတဲ့သေဘာထားကေတာ့ လက္တင္ဘာသာစကားဟာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားထက္ ပိုၿပီး ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ကင္းစင္တယ္၊ စာတတ္ေပတတ္ဆိုရင္ ျပင္သစ္ဘာသာတတ္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရွ႕ေနေတြဟာ သူတို႔ေရးတဲ့စာေတြထဲမွာ လက္တင္ဘာသာက ေ၀ါဟာရေတြ၊ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့၀ါက်ဖြဲ႕စည္းပံုေတြကို အားပါးတရထည့္ေရးၾကတယ္။ ၁၈ ရာစုေရာက္ေတာ့လည္း အေျခအေနကသိပ္မထူးေသးဘူး၊ လူမႈေရးဒႆနပညာရွင္ လန္ဒန္ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္ကိုတည္ေထာင္သူ Jeremy Bentham က ေရွ႕ေနသံုးဆိုတဲ့စာေတြဟာ အမိႈက္သ႐ိုက္စာမ်ဳိး "Literary garbage" သာလွ်င္ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ဥပေဒေတြေရးသားပံု စာအေရးအသားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔ ေဆာ္ၾသခဲ့တယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးတဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ အခုေဖာ္ျပမယ့္ သပြတ္အူ၀ါက်မ်ဳိးေတြနဲ႔ ပတ္ခ်ာလည္ေနရတုန္းပဲ။ If there is material destruction of the Unit without fault ot the Purchaser, this Contract shall bedeemed cancelled in accordance with 16.3, unless Purchaser elects by Notice to Seller to complete the purchase with an abatement of the Purchase Price.... Destruction shall be deemed "material" under...., if the reasonably estimated cost to restore the Unit Shall exceed 5 % of the Purchase Price. ၀ယ္ယူသူ၏ ျပစ္ခ်က္ေၾကာင့္ မဟုတ္မူဘဲ ပစၥည္းတြင္သိသာထင္ရွားေသာ ခ်ဳိ႕ယြင္းပ်က္စီးမႈရွိလွ်င္ ၀ယ္ယူသူက ေရာင္းခ်သူထံသို႔ ၀ယ္ယူေစ်းႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ေစၿပီး ၀ယ္ယူမႈကိုၿပီးဆံုးေစရန္ အေၾကာင္းၾကားစာေပးပို႔ျခင္းအား ေရြးခ်ယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိလွ်င္ ဤႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီခ်က္ကို အပိုဒ္ ၁၆-၃ အရ ပ်က္ျပယ္ၿပီးျဖစ္သည္ဟု ယူဆရမည္။ ... ခ်ဳိ႕ယြင္းပ်က္စီးမႈမွာ ပစၥည္းကို မူလအေနအထားသို႔ေရာက္ရွိေစေရး ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရန္ ခန္႔မွန္းကုန္က်စရိတ္သည္ ၀ယ္ယူသူေစ်းႏႈန္း၏ 5 % ထက္ေက်ာ္လြန္ပါက သိသာထင္ ရွားေသာ ခ်ဳိ႕ယြင္းပ်က္စီးမႈဟု ... အရယူဆေစရမည္။ (အင္တာနက္လိပ္စာwww.partyofthefirstpart.com/hallOfShame.html) တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ Legalese Hall of Shame မွ) အထက္ပါစာပိုဒ္ရဲ႕ ဆိုလိုရင္းအဓိပၸာယ္ကဒီလိုပါ။ If there is serious damage to the unit, and: 1) The purchaser did not cause the damage :and 2) It costs more than 5% of the purchase price to repair the damage, then the buyer can cancel the contract, or demand a reduction in price. ပစၥည္းမွာ ႀကီးမားတဲ့အပ်က္အစီးတစ္ခုခုရွိၿပီး (၁) ၀ယ္ယူသူေၾကာင့္ျဖစ္တာမဟုတ္ရင္ (၂) ပ်က္တာကိုျပင္ဖို႔ ၀ယ္ေစ်းရဲ႕ ၅% ထက္ပိုၿပီးကုန္က်မယ္ဆိုရင္ ၀ယ္ယူေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ၀ယ္ယူသူဘက္က ပယ္ဖ်က္ႏိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေစ်းႏႈန္းေလွ်ာ့ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုႏိုင္ပါတယ္။ (Legalese Hall of Shame) ဥပေဒျပ႒ာန္းထားတာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေပဒက အလုပ္အေကၽြးျပဳရမယ့္ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုက ဥပေဒစကားအသံုးအႏႈန္းေတြကို နားမလည္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီဥပေဒေရးသားျပဳစုသူေတြ တာ၀န္မေက်ဘူးလို႔ဆိုရပါမယ္။ ဒါတင္မက ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ေလာက္ ေခတ္ေနာက္က်ေနၿပီး အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားကို ေဇာင္းေပးတဲ့သေဘာထားေတြကို ဆက္လက္တည္ၿမဲေနေအာင္ ထိန္းသိမ္းရာလည္းေရာက္ေနတယ္။ အထက္ပါဥပမာနဲ႔ အျခားမေရမတြက္ႏိုင္တဲ့ ဥပမာေတြကေန ရႏိုင္တဲ့သင္ခန္းစာေတြကေတာ့- ဥပေဒအေရးအသားကို နားမလည္ရင္ ေရးတဲ့သူကိုရွင္းျပခိုင္းပါ။- ေရးတဲ့သူကမရွင္းျပႏိုင္ရင္ ကိုယ္ေရးတာကိုယ္တိုင္နားလည္ႏိုင္ရဲ႕လားလို႔ေမးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ အသစ္ျပန္ေရးခိုင္းပါ။- နားမလည္တဲ့အေရးအသားကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ သေဘာတူညီဖို႔ တာ၀န္မရွိဘူး။ - ေ၀ေ၀ဆာဆာ စကားလွေအာင္ သံုးႏႈန္းထားတိုင္း လက္မခံနဲ႔။ တကယ့္အလွက ႐ိုးရွင္းမႈမွာရွိတယ္။ ဘယ္ေတာ့မဆို ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းေရးလို ႔ရတတ္ပါတယ္။
(British Council မွ Tom Hayton ၏ Lamentable Legalese အား ဆီေလ်ာ္သလို ဘာသာျပန္ဆိုထားပါသည္။)
Credit To internet journal
subj; English
Post a Comment