ယေန႔ေခတ္သည္
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္း ေနထုိင္ရသည့္ ေခတ္ကာလ
ဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာအခ်ိန္တြင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမႈက်င့္ဝတ္မ်ား
ကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္ လက္ခံက်င့္သံုးရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ဤသို႔က်င့္သံုးမွသာ
႐ိုင္းပ်ေသာ အမူအက်င့္မ်ား မျပဳမိမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမႈ က်င့္ဝတ္မ်ားကို သိရွိ သေဘာေပါက္ လက္ခံ
က်င့္သံုးႏိုင္ၾကရန္ တင္ျပ လိုက္ရေပသည္။
လူအမ်ားႏွင့္ ေတြ႔၍ ႏႈတ္ဆက္လွ်င္ အေဝးမွ ႏႈတ္ဆက္လွ်င္ ညာဘက္လက္ကို ေျမႇာက္၍ လက္ျပ ႏႈတ္ဆက္ရမည္။ ဦးထုပ္ေဆာင္းလွ်င္ ဘယ္လက္ျဖင့္ ဦးထုပ္ခြၽတ္၍ ညာလက္ျဖင့္ ႏႈတ္ဆက္ရမည္။ မိမိထက္ အသက္ႀကီးသူ၊ ရာထူးႀကီးသူ၊ ဂုဏ္ႀကီးသူကို ႏႈတ္ဆက္လွ်င္ ကိုယ္ကိုအနည္း ငယ္ၫႊတ္၍ ႏႈတ္ဆက္ရမည္။ ေယာက်္ားခ်င္းမိတ္ဆက္ရာ၌ ျဖစ္ေစ၊ ခြဲခြာရာ၌ျဖစ္ေစ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရသည္။ မိမိထက္အသက္ရာထူးဂုဏ္ႀကီးသူမ်ား
က စတင္လက္ကမ္းမွ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရသည္။ လက္ထုတ္ေပးသည္ကို လက္ဆြဲႏႈတ္မဆက္ပါက အလြန္႐ိုင္းပ်သည့္အျပဳအမူျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီးက လက္ထုတ္မေပးမခ်င္း လက္ဆြဲႏႈတ္မဆက္ရပါ။ မိမိထက္ရာထူးႀကီးသူ၊ ဂုဏ္ႀကီးသူျပန္လွ်င္ အားလံုးမတ္တတ္ရပ္ေပးရသည္။ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္လွ်င္ တံေတာင္ဆစ္ႏွင့္ လက္တစ္တန္းတည္းျဖစ္ရမည္။ လက္ဆုပ္ရာ၌ မေလ်ာ့လြန္း၊ မတင္းလြန္းျဖစ္ရမည္။ လက္ကိုအနည္းငယ္သာ အေပၚေအာက္ (Shake)လႈပ္ရသည္။ အေပၚတိုးျမင့္ၿပီးေျမႇာက္၍ေအာက္သို႔မခ်ရပါ။ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ခ်ိန္၌ တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာကို တစ္ေယာက္ စူးစိုက္ၾကည့္ရမည္။ ဥေရာပတိုက္သူမ်ားက လက္ထုတ္၍ ေမွာက္ေပးပါက ခါးကိုအနည္းငယ္ကိုင္းၿပီး လက္ဖမိုးကို ဖြဖြေလးနမ္းေပးရပါသည္။ ႏႈတ္ဆက္ရင္းႏွင့္ ဟယ္လို၊ ဂြတ္ဒ္ေမာနင္း၊ အီးဗနင္း၊ ေဟာင္းအာယူ၊ သင့္ခ္ယူ စသည္ျဖင့္ ေျပာဆိုရမည္ျဖစ္သည္။
စားပြဲတြင္ ဝိုင္းဖြဲ႕ထိုင္လွ်င္/ စကားေျပာဆိုလွ်င္ (ထမင္းစားခ်ိန္မွအပ) လက္မ်ားကုိ စားပြဲေပၚတင္ျခင္း၊ တံေတာင္ဆစ္ေထာက္ျခင္း၊ တံေတာင္ေထာက္လ်က္ ေမးေစ့ေထာက္ျခင္း၊ တံေတာင္ေထာက္၍ ဦးေခါင္းကိုေနာက္ မီွျခင္းမ်ားမျပဳလုပ္ရပါ။ ခါးကို မတ္မတ္ထား၍ လက္ကိုေပါင္ေပၚတင္ထားရပါမည္။ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ဦးေခါင္းေနာက္ခ်ိတ္ဆက္ထားျခင္း၊ ေခါင္းေပၚတင္ထားျခင္း၊ အေပၚ အက်ႌအိတ္ထဲ လက္ထည့္ထားျခင္း၊ ေျခေထာက္ျဖင့္ စည္းဝါးလိုက္ေနျခင္း၊ ခါးေထာက္ ထားျခင္း၊ လက္ျဖင့္ေမးေစ့ကို ပြတ္ေနျခင္း၊ ဆံပင္မ်ားကို သိမ္းေနျခင္း၊ နားဖာကေလာ္ေနျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေပါက္ႏႈိက္ေနျခင္း၊ ဇက္ေၾကာမ်ားကိုလွည့္ေနျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္း၊ လက္ဆစ္မ်ားကိုခ်ိဳးေနျခင္း၊ မ်က္စိမ်ားမွမ်က္ေခ်းႏႈိက္ ေနျခင္းတို႔ကို မျပဳလုပ္ရပါ။ မိမိႏွင့္မိတ္မဆက္ေပးေသးဘဲနဲ႔ လံုးဝမသိသူအား စကားစတင္မေျပာရပါ။
လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးအား ဦး၊ ေဒၚ၊ မ၊ မစၥတာ၊ Mrs (အိမ္ေထာင္ရွိသူအမ်ိဳးသမီး)၊ ၾေိော(အိမ္ေထာင္ရွိအဆင့္ျမင့္ အမ်ိဳးသမီးႀကီး)၊ Miss (အိမ္ေထာင္မရွိသူအမ်ိဳးသမီး) မင္းမိဖုရားျဖစ္လွ်င္ Your Majesty, he/his Majesty၊ သံအမတ္ႀကီး/မဟာမင္းႀကီး ျဖစ္လွ်င္ Your Excellency /he /his Excellency၊ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးျဖစ္လွ်င္ Your Royal highness/ he/his Royal highness၊ ဝန္ႀကီးျဖစ္လွ်င္ The right honourable + Name၊ ပါေမာကၡ၊ ေဒါက္တာ၊ ဗိုလ္ႀကီး၊ ဗိုလ္မွဴးစသူမ်ား ကို ဂုဏ္ပုဒ္ေရွ႕က တပ္၍ေခၚရပါမည္။ (သံအမတ္ႀကီး၊ မဟာမင္းႀကီး၊ ဝန္ႀကီးကေတာ္တို႔ အား her excellency ဟုမသံုးဘဲ Madam ဟုသာသံုးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ နာမည္ကို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၌ ႏွစ္လံုးမည့္ေလ့ရွိၾကသည္။ ပထမတစ္လံုးမွာ ကိုယ္ပိုင္အမည္ (Christian name or Calling name )ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆံုးစာလံုးမွာ မိသားစုပိုင္အမည္(Family name)ျဖစ္သည္။ ဥပမာ- John Jones ဆိုသူအမ်ိဳးသား ႏွင့္ Mary Brown ဆိုသူအမ်ိဳးသမီးတို႔လက္ထပ္လိုက္ၾကလွ်င္ အမ်ိဳးသမီး၏ ေနာက္ဆံုး အမည္သည္ Brown မဟုတ္ေတာ့ဘဲ Jones ျဖစ္သြားသျဖင့္ သူမ၏နာမည္အျပည့္အစံု မွာ Mary Jones ျဖစ္သြားသည္။ ¤င္းတို႔ကေမြးလာေသာ သားသမီးအမည္မ်ားမွာ သားနာမည္ Jim Jones၊ သမီးနာမည္ Ann Jones ဟုမွည့္ေခၚလွ်င္ ပထမအမည္မ်ား John, Mary, Jim,Ann တို႔မွာ ကိုယ္ပိုင္နာမည္ Jones မွာ မိသားစုပိုင္အမည္ျဖစ္သည္။ စကားဝိုင္းတြင္ စကားေျပာရာ၌ အမ်ားနားလည္ေသာစကားကိုသာေျပာရမည္။ မိမိ ႏွင့္တိုင္းရင္းသားစကားတူသူပါလာလွ်င္ အမ်ားစုနားမလည္ေသာ တိုင္းရင္းသား စကား ကိုမေျပာဆိုဘဲ အားလံုးနားလည္ေသာ စကားျဖင့္သာေျပာဆိုရမည္။ လူတစ္ေယာက္ ကိုေနာက္မွ ေက်ာ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း စကားမေျပာရပါ။ အမ်ားၾကားသာေအာင္ သာမန္ေလသံျဖင့္သာေျပာဆိုရပါမည္။
စကားဝိုင္းတြင္(တာဝန္အရေျပာသည္မွလြဲ၍)ဝိဝါဒကြဲေစမည့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္မႈတို႔ကို မေဆြးေႏြးရပါ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က အေၾကာင္းအရာတစ္ခု ေျပာလွ်င္ မိမိက လက္မခံႏိုင္ေသာ္လည္း No ဟုမေျပာရပါ။ (Diplomats never say No)႐ံုးလုပ္ငန္းအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ တာဝန္အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရး အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိလက္မခံႏိုင္ေသာ စကားေျပာလာေသာ္ No ဟုမေျပာပဲ Yes ဟုေျပာကာ မိမိကေတာ့ အဲသည္လိုလက္မခံဘဲသည္လိုထင္ျမင္ပါသည္ဟု ေျပာရမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က စကားေျပာေနလွ်င္ ဆံုးေအာင္နားေထာင္ ရပါမည္။ ျဖတ္၍မေျပာရပါ။ မိမိႏွင့္မရင္းႏွီးေသးေသာ အမ်ိဳးသမီးအား သားသမီးဘယ္ႏွေယာက္ရွိၿပီလဲဟု အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲဟု မေမးရပါ။ မိမိႏွင့္ အလြန္မရင္းႏွီးေသးသူ မည္သူတစ္ ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ လခဘယ္ေလာက္ရလဲ၊ ဝင္ေငြဘယ္ေလာက္ရွိလဲဟု မေမးရပါ။ ¤င္းဝတ္ဆင္လာေသာ အက်ႌ၊ နာရီ၊ လက္ကိုင္အိတ္၊ ဖိနပ္စသည့္အသံုးအေဆာင္မ်ား ဘယ္ေလာက္ေပးရလဲ ဟု မေမးရပါ။ ကိုင္၍လည္းမၾကည့္ရပါ။ ေတာင္ၾကည့္ ေျမာက္ၾကည့္လုပ္မေနရပါ။ ေက်ာက္႐ုပ္လိုလည္း ႐ုပ္ေသႏွင့္မေန ရပါ။ ေအ႐ိုးဗစ္ကစားသလုိလည္း လႈပ္ရွား၍ မေနရပါ။ ႏႈတ္ခမ္းကို အၿမဲတမ္းၿပံဳးထား ရပါမယ္။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အား စကားေျပာလွ်င္ ေဘးၾကည့္အေပၚၾကည့္မေျပာရပါ။ ¤င္း ၏မ်က္ႏွာအားတည့္တည့္ၾကည့္၍ေျပာရပါမည္။
(လူအမ်ားအားစကားေျပာဆိုျခင္းမွ တစ္ပါး) ေဆြးေႏြးပြဲ၊ အစည္းအေဝးပြဲမ်ားတက္လွ်င္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္က စကားေျပာေနလွ်င္ ¤င္းမ်က္ႏွာကိုၾကည့္၍ စူးစုိက္နား ေထာင္ပါ။ ေခါင္းညိတ္၊ ေခါင္းခါမလုပ္ရပါ။ မွတ္သားစရာပါလွ်င္ Notes ေရး၍မွတ္သား ပါ။ အၿမဲတမ္းစာပဲေရးမေနပါႏွင့္။ အစည္းအေဝး၌ မိမိအနီးမွာ လူအားစကားေျပာဆိုလိုလွ်င္ စကားျဖင့္ မေျပာရပါ။ စာရြက္ငယ္တြင္ ေရး၍ျပသရမည္။ မိမိေျပာလိုသူႏွင့္ေဝးေနပါက စာရြက္အားေခါက္၍ မည္သူအားေပးေပးပါဟု ေခါင္းစဥ္တပ္၍ လက္ဆင့္ကမ္းေပးပါ။ အစည္းအေဝး၌ တစ္ဦး တစ္ေယာက္စကားေျပာေနလွ်င္ စကားေျပာဆိုျခင္းလံုးဝလံုးဝမျပဳလုပ္ရပါ။ အစည္းအေဝး ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ¤င္းအစည္းအေဝးႏွင့္ မသက္ဆိုင္သည့္ စာရြက္စာတမ္း၊ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းတို႔အား ဖတ္ေနျခင္းလံုးဝမျပဳလုပ္ရပါ။ အစည္းအေဝး၌ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးၾ
တယ္လီဖုန္းျဖင့္စကားေျပာဆိုလွ်င္ ဖုန္းေခၚ၍တစ္ဖက္မွကိုင္လွ်င္ မိမိသည္မည္သူမည္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း ဦးစြာေျပာရပါ မည္။ မည္သူႏွင့္စကားေျပာလိုေၾကာင္း ေျပာရပါမည္။ မိမိက စကားေျပာမည့္သူသည္ စကားေျပာ၍အဆင္ေျပ မေျပေမးရပါမည္။ စကားေျပာရန္အဆင္သင့္မျဖစ္ပါက မည္သည့္အခ်ိန္ျပန္ေခၚရမည္ကို ေမးရပါမည္။ ဖုန္းမေျပာခင္ကပင္ စာရြက္တစ္ရြက္ျဖင့္ မိမိေျပာလိုသည့္အခ်က္မ်ား ကို ေရးမွတ္၍ေျပာရမည္။ ဖုန္းကိုအၾကာႀကီးမေျပာရပါ။ လိုတိုရွင္းေျပာရပါမည္။ မိမိထက္ရာထူးႀကီးသူဂုဏ္ႀကီးသူႏွင့္ စကားေျပာပါက တစ္ဖက္က ဖုန္းခ်ၿပီးမွ မိမိဘက္ က ခ်ရပါမည္။ မိမိဘက္ကဖုန္းခ်ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္လည္း မိမိဘက္က ဖုန္းခ်ေတာ့မည္ဟုေျပာရပါမည္။ Thank You သည္ဖုန္းခ်ေတာ့မည္ဟု ေျပာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္ဖုန္းမ်ားသို႔ ဖုန္းဆက္လွ်င္လည္း နံနက္(၈)နာရီမွ (၉)နာရီထက္ေစာ၍လည္း ေကာင္း၊ ေန႔လယ္(၁၁)နာရီမွ (၁၂)နာရီအတြင္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ည(၉)နာရီခြဲေနာက္ ပိုင္းတြင္ လည္းေကာင္း အလုပ္ကိစၥမွ လြဲ၍ဖုန္းမဆက္ရပါ။ (မွတ္ခ်က္။ ။ က်န္းမာေရး လုပ္ခ်ိန္၊ ဘာသာေရးလုပ္ခ်ိန္၊ ေန႔လယ္ညေနထမင္းစားခ်ိန္၊ ညပိုင္းအိပ္ခ်ိန္မ်ားကို ေရွာင္ရပါမည္)႐ံုးဖုန္းမ်ားသုိ႔ ဖုန္းဆက္ပါက ႐ံုးခ်ိန္အတြင္းဆက္ႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ၏႐ံုးခ်ိန္၊ ႐ံုးပိတ္ရက္မ်ားကို သတိထားရပါမည္။ ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္၍သတင္း (ၾန််ေါန) ေပးလွ်င္ ဘယ္သူ၊ ဘယ္ေနရာမွာ၊ ဘယ္ရက္၊ ဘာအေၾကာင္းအရာ၊ ဘယ္သူထံသို႔စသည္တို႔ကို ေရးသား၍ သက္ဆုိင္ရာသို႔ ပို႔ေပးရပါမည္။
လူႀကီး႐ံုးခန္းသို႔ ဝင္လွ်င္ မိမိထက္ရာထူးႀကီးသူ၊ ဂုဏ္ႀကီးသူ၏႐ံုးခန္းသို႔ ¤င္းမွေခၚ၍ျဖစ္ေစ၊ မိမိမွေတြ႕ရန္ အေၾကာင္းေပၚလာ၍ျဖစ္ေစသြားေရာက္ေတြ႔မည္ဆိုလွ်င္အေပၚဖံုးအက်ႌ(တိုက္ပံု)၊ အေနာက္ တိုင္းဝတ္စံုဃသေအယ ွကငအ ၊ ယူနီေဖာင္းဝတ္ဝန္ထမ္းဆိုလွ်င္ ယူနီေဖာင္းအျပည့္အစံုဝတ္ဆင္ သြားရပါမည္။ မိမိက ေရာက္ရွိေၾကာင္းေတြ႕လိုေၾကာင္းကို ¤င္း၏အတြင္း ေရးမွဴးထံ သတင္းပို႔ရပါမည္။ အတြင္းေရးမွဴးမရွိသူျဖစ္ပါက ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္ေရးသတင္းပို႔ရပါမည္။ လူႀကီးအခန္းဝင္မည္ဆိုပါက တံခါးကို ႏွစ္ခ်က္ေခါက္ရပါမည္။ အတြင္းမွဝင္ခဲ့ပါ ဆုိပါမွဝင္ရပါမည္။ မိမိက အရပ္သားဆိုလွ်င္ ခါးၫြတ္အ႐ိုအေသျပဳရပါမည္။ ယူနီေဖာင္း ဝတ္ဆိုလွ်င္ အေလးျပဳရပါမည္။ ဦးထုပ္ကိုခြၽတ္၍ ဦးထုပ္ခ်ိတ္သည့္ေနရာ၌ ဦးထုပ္သြား ခ်ိတ္ရပါမည္။ လူႀကီးက ထုိင္ပါဆိုမွ ထုိင္ရပါမည္။ လူႀကီးအခန္းတြင္း၌ hand phone, pager မ်ားကို ပိတ္ထားရပါမည္။ လူႀကီးသိလုိသည့္ Affair ႏွင့္ပတ္သက္၍ ယခင္က ဘာျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုဘာျဖစ္ ေနသည္။ ေနာက္ဘာျဖစ္သင့္သည္၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္သူေတြ၊ အျခားမည္သူေတြ၊ ဘယ္ႏွေယာက္၊ ဘာလုပ္သည္၊ ဘာျဖစ္ေသးသည္၊ ယခင္ကဘာျဖစ္ခဲ့သည္၊ ယခုဘာျဖစ္ ေနသည္၊ ဘာျဖစ္ႏိုင္သည္တို႔ကို လုိတိုရွင္းတင္ျပရမည္။ လူႀကီးႏွင့္ေတြ႕ေနစဥ္ မိမိလက္ ပတ္နာရီအား လည္းေကာင္း၊ အခန္းတြင္းရွိ စာရြက္စာတမ္းမ်ားအားလည္းေကာင္း စပ္စုသည့္သေဘာျဖင့္မၾကည့္ရပါ။ လူႀကီးမွျပန္ခြင့္ျပဳလွ်င္ အခန္းတြင္းသို႔ ဝင္လာသည့္အတိုင္း အ႐ိုအေသ၊ အေလးျပဳၿပီးမွ ထြက္ရပါမည္။
အမ်ိဳးစားအသံုးအေဆာင္မ်ားႏွင့္ ျပဳမူေနထုိင္မႈမ်ား အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အေရာင္အေသြးေတာက္ေျပာင္လြန္းသည့္ ကေလးဆန္လြန္း သည့္ အက်ႌဒီဇိုင္းမ်ားကို (အပန္းေျဖခရီးထြက္သည္မွအပ)လံုးဝမဝတ္ဆင္ရပါ။ အမ်ိဳး သားမ်ားသည္ ေဘာင္းဘီရွည္အနက္၊ နက္ျပာ၊ အနက္စင္း၊ ရွပ္အက်ႌလက္ရွည္၊ လက္တို၊ အတြင္းတြင္စြပ္က်ယ္၊ အတြင္းခံေဘာင္းဘီ၊ သားေရရွဴးဖိနပ္၊ ေျခအိတ္အနက္ လုိအပ္ပါ က နက္ခ္တိုင္၊ အေပၚမွ လ်ာကင္သို႔မဟုတ္ ကုတ္ဝတ္ဆင္ရပါမည္။ ျမန္မာဝတ္စံုဆိုလွ်င္ ပုဆိုး၊ စြပ္က်ယ္၊ ရွပ္လက္တို၊ ရွပ္လက္ရွည္၊ ညႇပ္ဖိနပ္၊ လိုအပ္ပါက တုိက္ပံု၊ ဂ်ာကင္ ဝတ္ဆင္ရပါသည္။ လိုအပ္ပါက ေခါင္းေပါင္းေပါင္းရပါသည္။ ဖိနပ္က ေတာက္ေျပာင္ ေနရပါမည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ လက္ကိုင္ပဝါအျဖဴကိုသာ သံုးသင့္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အဝတ္အစားမ်ားမွာ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေနပါမည္။ ဆံပင္ကုိသပ္ ရပ္စြာၿဖီးလိမ္းထားရပါမည္။ ဆံပင္မ်ားစုတ္ဖြာေနျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းေမြး။ မုတ္ဆိတ္ေမြး၊ ပါးၿမိဳင္းေမြး၊မ်ား မရိတ္တစ္ရက္၊ ရိတ္တစ္ရက္မတိုမရွည္ျဖစ္ေနျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္ရပါ။ ဦးထုပ္၊ ေခါင္းေပါင္းထားသည့္အခါ နဖူးေပၚကို ဆံပင္မ်ားထြက္ေနျခင္းမျဖစ္ေစရပါ။ လက္သည္း ေျခသည္းရွည္ေနျခင္း၊ ေခ်း(ဂ်ီး)မ်ားကပ္ေနျခင္းမျဖစ္ရပါ။ ကိုယ္နံ႔၊ ခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႔မနံေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ရပါမည္။ (႐ံုးတက္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေရေမႊးခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႔ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားေဆာင္ ထားရပါမည္။ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္း၊ သမ္းေဝျခင္း၊ က်ယ္ေလာင္စြာရယ္ေမာျခင္း၊ အစာစားရင္း အရည္ေသာက္ရင္း စကားေျပာျခင္း၊ ငိုက္ျမည္းမိျခင္း၊ ေငးေမာျခင္း၊ ဖိနပ္ကိုရွပ္တိုက္ စီးျခင္း၊ ေျခကားရားလက္ကားရားျဖင့္ထုိင္ျခင္း၊ လူအမ်ားေရွ႕တြင္သြားၾကားထုိးျခင္း၊ ႏွာေခါင္းႏႈိက္ျခင္း၊ ႏွပ္ညႇစ္ျခင္း၊ မ်က္ေခ်းႏႈိက္ျခင္း၊ ဇက္ေၾကာခါျခင္း၊ လက္ဆစ္မ်ား ကိုခ်ိဳးျခင္း၊ လက္ခါျခင္း၊ လက္ကိုအပ်င္းေျပညႇစ္ျခင္းတို႔ကို လူအမ်ားေရွ႕တြင္ မျပဳလုပ္ရပါ။ ျပဳလုပ္လိုပါက အမ်ားကြယ္ရာသို႔သြား၍လည္းေကာင္း၊ သန္႔စင္ခန္းသို႔သြား၍လည္း ေကာင္းျပဳ လုပ္ရပါမည္။ အခမ္းအနားတြင္ ေလလည္လိုလွ်င္ မိမိအနီးမွလူအား လည္း ေကာင္း၊ အိမ္ရွင္အားလည္းေကာင္း အျပင္ခဏထြက္ရန္ခြင့္ေတာင္းၿပီး အျပင္၌ေလလည္ ကာအနံ႔အသက္ကင္းစင္မွ ျပန္လာရပါမည္။ အမ်ားေရွ႕တြင္ တစ္ေယာက္တည္း တီး တိုးစကားေျပာေနျခင္း ဘုရားစာရြတ္ေနျခင္း၊ ဂါထာရြတ္ေနျခင္း၊ သီခ်င္း ဆိုညည္း ေနျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရပါ။ ပါးစပ္ကိုေဟာင္းေလာင္းမထားရပါ။ တင္းတင္း ေစ့ထားရပါမည္။ ပါးစပ္ေဟာင္းေလာင္းထားျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္တြင္ ဘာမွမရွိသူဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ အၿမဲသတိရွိေနရပါမည္။
အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိတ္ကပ္လိမ္းျခင္း၊ သနပ္ခါးလိမ္းျခင္း တို႔ကို မျပဳလုပ္ရပါ။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားသံုး အနံ႔မစူးရွသည့္ ေရေမႊးကိုသာ သံုးသင့္ပါသည္။ လက္ပတ္နာရီကို ဘယ္ဘက္လက္တြင္ ဝတ္ဆင္ရပါမည္။ ရင္ထုိး၊ တံဆိပ္တို႔ကို ဘယ္ဘက္ ရင္ဘတ္ သို႔မဟုတ္ ကုတ္အက်ႌ ဘယ္ဘက္ေရွ႕ေကာ္လံတြင္ တပ္ဆင္ရပါမည္။ ဂ်ာကင္၊ ကုတ္အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီအိတ္ထဲသို႔ လက္ကို ထည့္မထားရပါ။ လက္ကို ျဖန္႔မထားရပါ။ လက္ကိုဖြဖြေလး ဆုပ္ထားရပါမည္။ အက်ႌထိပ္ဆံုး ၾကယ္သီးတစ္လံုးမွ လြဲ၍ က်န္ၾကယ္သီးမ်ား အားလံုးကို တပ္ဆင္ရပါမည္။ ရွပ္အက်ႌေကာ္လံမ်ား ေခါက္ေနျခင္း အတြင္းသို႔ဝင္ေနျခင္းမ်ား မျဖစ္ေစရပါ။ အက်ႌမ်ား၊ ေဘာင္းဘီမ်ား အျပင္သို႔ ထြက္မေနေစရပါ။ ေဘာင္းဘီေျခဖ်ားမ်ား ေျခအိတ္ထဲ ဖိနပ္ထဲဝင္ေနျခင္း မျဖစ္ေစရပါ။ ႀကီးပြားတိုးတက္လိုသူတိုင္းသည္ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းေရးသားၾကသည္။ ေန႔စဥ္သို႔မဟုတ္ ဝင္ေငြ၊ ထြက္ေငြ လက္က်န္ေငြစာရင္းမွတ္သားသည္။ ေဆာင္ရြက္ရန္ အလုပ္လက္က်န္ (Try to do)ကိုေရးသားသည္။
အဆင့္ျမင့္အမ်ိဳးသားသည္ အဆင့္ျမင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အၿမဲတမ္း ဦးစားေပးေလသည္။ သူတစ္ပါးအိမ္သုိ႔ သြားလည္မည္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ထံုးစံအားျဖင့္ သူတစ္ပါးအိမ္သုိ႔ မဖိတ္ေခၚဘဲ သြားေရာက္လည္ ပတ္ျခင္း မျပဳလုပ္ၾကပါ။ ဖိတ္ေခၚမွသာသြားေရာက္လည္ပတ္ၾကပါသည္။ မိမိက အေၾကာင္းတစ္စံုတရာရွိလွ်င္ အိမ္လည္ရန္လိုအပ္ပါက မိမိက မိမိလာလည္ ပါမည့္အေၾကာင္းကို ႀကိဳတင္ဖုန္းဆက္၍ လည္းေကာင္း၊ စာျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏာေငူျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေမတၲာရပ္ခံၿပီးမွ ¤င္း က ဘယ္ေန႔ ဘယ္အခ်ိန္လာပါဟုေျပာမွ သြားရ ပါမည္။ သြားလွ်င္လည္း ခ်ိန္းထားသည့္ အခ်ိန္ထက္ေစာေအာင္သြား၍ အခ်ိန္က်ပါမွ အိမ္တြင္းသို႔ဝင္ရပါမည္။ ထိုသို႔သြားပါက ပန္းစည္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မုန္႔တစ္ခုခုေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ရွင္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မည့္ လက္ေဆာင္တစ္ခုခု(အဖိုးတန္စရာမလို)တို႔ ယူသြားေပးရပါမည္။ မိမိလည္သည့္အိမ္တြင္ အိမ္ရွင္ၿငီးေငြ႕ေအာင္မေနရပါ။ အိမ္ရွင္က မျပန္လိုေစေသးေၾကာင္း ေျပာလွ်င္ေနႏိုင္ပါ သည္။ အျပန္တြင္ မိမိကို ယခုလို အိမ္လာလည္ခြင့္ေပးသည့္အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါ ေၾကာင္း ေျပာၿပီးမွျပန္ရပါမည္။
Credit: ေစာသူရိန္ထြန္း
လူအမ်ားႏွင့္ ေတြ႔၍ ႏႈတ္ဆက္လွ်င္ အေဝးမွ ႏႈတ္ဆက္လွ်င္ ညာဘက္လက္ကို ေျမႇာက္၍ လက္ျပ ႏႈတ္ဆက္ရမည္။ ဦးထုပ္ေဆာင္းလွ်င္ ဘယ္လက္ျဖင့္ ဦးထုပ္ခြၽတ္၍ ညာလက္ျဖင့္ ႏႈတ္ဆက္ရမည္။ မိမိထက္ အသက္ႀကီးသူ၊ ရာထူးႀကီးသူ၊ ဂုဏ္ႀကီးသူကို ႏႈတ္ဆက္လွ်င္ ကိုယ္ကိုအနည္း ငယ္ၫႊတ္၍ ႏႈတ္ဆက္ရမည္။ ေယာက်္ားခ်င္းမိတ္ဆက္ရာ၌ ျဖစ္ေစ၊ ခြဲခြာရာ၌ျဖစ္ေစ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရသည္။ မိမိထက္အသက္ရာထူးဂုဏ္ႀကီးသူမ်ား
က စတင္လက္ကမ္းမွ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရသည္။ လက္ထုတ္ေပးသည္ကို လက္ဆြဲႏႈတ္မဆက္ပါက အလြန္႐ိုင္းပ်သည့္အျပဳအမူျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီးက လက္ထုတ္မေပးမခ်င္း လက္ဆြဲႏႈတ္မဆက္ရပါ။ မိမိထက္ရာထူးႀကီးသူ၊ ဂုဏ္ႀကီးသူျပန္လွ်င္ အားလံုးမတ္တတ္ရပ္ေပးရသည္။ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္လွ်င္ တံေတာင္ဆစ္ႏွင့္ လက္တစ္တန္းတည္းျဖစ္ရမည္။ လက္ဆုပ္ရာ၌ မေလ်ာ့လြန္း၊ မတင္းလြန္းျဖစ္ရမည္။ လက္ကိုအနည္းငယ္သာ အေပၚေအာက္ (Shake)လႈပ္ရသည္။ အေပၚတိုးျမင့္ၿပီးေျမႇာက္၍ေအာက္သို႔မခ်ရပါ။ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ခ်ိန္၌ တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာကို တစ္ေယာက္ စူးစိုက္ၾကည့္ရမည္။ ဥေရာပတိုက္သူမ်ားက လက္ထုတ္၍ ေမွာက္ေပးပါက ခါးကိုအနည္းငယ္ကိုင္းၿပီး လက္ဖမိုးကို ဖြဖြေလးနမ္းေပးရပါသည္။ ႏႈတ္ဆက္ရင္းႏွင့္ ဟယ္လို၊ ဂြတ္ဒ္ေမာနင္း၊ အီးဗနင္း၊ ေဟာင္းအာယူ၊ သင့္ခ္ယူ စသည္ျဖင့္ ေျပာဆိုရမည္ျဖစ္သည္။
စားပြဲတြင္ ဝိုင္းဖြဲ႕ထိုင္လွ်င္/ စကားေျပာဆိုလွ်င္ (ထမင္းစားခ်ိန္မွအပ) လက္မ်ားကုိ စားပြဲေပၚတင္ျခင္း၊ တံေတာင္ဆစ္ေထာက္ျခင္း၊ တံေတာင္ေထာက္လ်က္ ေမးေစ့ေထာက္ျခင္း၊ တံေတာင္ေထာက္၍ ဦးေခါင္းကိုေနာက္ မီွျခင္းမ်ားမျပဳလုပ္ရပါ။ ခါးကို မတ္မတ္ထား၍ လက္ကိုေပါင္ေပၚတင္ထားရပါမည္။ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ဦးေခါင္းေနာက္ခ်ိတ္ဆက္ထားျခင္း၊ ေခါင္းေပၚတင္ထားျခင္း၊ အေပၚ အက်ႌအိတ္ထဲ လက္ထည့္ထားျခင္း၊ ေျခေထာက္ျဖင့္ စည္းဝါးလိုက္ေနျခင္း၊ ခါးေထာက္ ထားျခင္း၊ လက္ျဖင့္ေမးေစ့ကို ပြတ္ေနျခင္း၊ ဆံပင္မ်ားကို သိမ္းေနျခင္း၊ နားဖာကေလာ္ေနျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေပါက္ႏႈိက္ေနျခင္း၊ ဇက္ေၾကာမ်ားကိုလွည့္ေနျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္း၊ လက္ဆစ္မ်ားကိုခ်ိဳးေနျခင္း၊ မ်က္စိမ်ားမွမ်က္ေခ်းႏႈိက္ ေနျခင္းတို႔ကို မျပဳလုပ္ရပါ။ မိမိႏွင့္မိတ္မဆက္ေပးေသးဘဲနဲ႔ လံုးဝမသိသူအား စကားစတင္မေျပာရပါ။
လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးအား ဦး၊ ေဒၚ၊ မ၊ မစၥတာ၊ Mrs (အိမ္ေထာင္ရွိသူအမ်ိဳးသမီး)၊ ၾေိော(အိမ္ေထာင္ရွိအဆင့္ျမင့္ အမ်ိဳးသမီးႀကီး)၊ Miss (အိမ္ေထာင္မရွိသူအမ်ိဳးသမီး) မင္းမိဖုရားျဖစ္လွ်င္ Your Majesty, he/his Majesty၊ သံအမတ္ႀကီး/မဟာမင္းႀကီး ျဖစ္လွ်င္ Your Excellency /he /his Excellency၊ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးျဖစ္လွ်င္ Your Royal highness/ he/his Royal highness၊ ဝန္ႀကီးျဖစ္လွ်င္ The right honourable + Name၊ ပါေမာကၡ၊ ေဒါက္တာ၊ ဗိုလ္ႀကီး၊ ဗိုလ္မွဴးစသူမ်ား ကို ဂုဏ္ပုဒ္ေရွ႕က တပ္၍ေခၚရပါမည္။ (သံအမတ္ႀကီး၊ မဟာမင္းႀကီး၊ ဝန္ႀကီးကေတာ္တို႔ အား her excellency ဟုမသံုးဘဲ Madam ဟုသာသံုးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ နာမည္ကို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၌ ႏွစ္လံုးမည့္ေလ့ရွိၾကသည္။ ပထမတစ္လံုးမွာ ကိုယ္ပိုင္အမည္ (Christian name or Calling name )ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆံုးစာလံုးမွာ မိသားစုပိုင္အမည္(Family name)ျဖစ္သည္။ ဥပမာ- John Jones ဆိုသူအမ်ိဳးသား ႏွင့္ Mary Brown ဆိုသူအမ်ိဳးသမီးတို႔လက္ထပ္လိုက္ၾကလွ်င္ အမ်ိဳးသမီး၏ ေနာက္ဆံုး အမည္သည္ Brown မဟုတ္ေတာ့ဘဲ Jones ျဖစ္သြားသျဖင့္ သူမ၏နာမည္အျပည့္အစံု မွာ Mary Jones ျဖစ္သြားသည္။ ¤င္းတို႔ကေမြးလာေသာ သားသမီးအမည္မ်ားမွာ သားနာမည္ Jim Jones၊ သမီးနာမည္ Ann Jones ဟုမွည့္ေခၚလွ်င္ ပထမအမည္မ်ား John, Mary, Jim,Ann တို႔မွာ ကိုယ္ပိုင္နာမည္ Jones မွာ မိသားစုပိုင္အမည္ျဖစ္သည္။ စကားဝိုင္းတြင္ စကားေျပာရာ၌ အမ်ားနားလည္ေသာစကားကိုသာေျပာရမည္။ မိမိ ႏွင့္တိုင္းရင္းသားစကားတူသူပါလာလွ်င္ အမ်ားစုနားမလည္ေသာ တိုင္းရင္းသား စကား ကိုမေျပာဆိုဘဲ အားလံုးနားလည္ေသာ စကားျဖင့္သာေျပာဆိုရမည္။ လူတစ္ေယာက္ ကိုေနာက္မွ ေက်ာ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း စကားမေျပာရပါ။ အမ်ားၾကားသာေအာင္ သာမန္ေလသံျဖင့္သာေျပာဆိုရပါမည္။
စကားဝိုင္းတြင္(တာဝန္အရေျပာသည္မွလြဲ၍)ဝိဝါဒကြဲေစမည့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္မႈတို႔ကို မေဆြးေႏြးရပါ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က အေၾကာင္းအရာတစ္ခု ေျပာလွ်င္ မိမိက လက္မခံႏိုင္ေသာ္လည္း No ဟုမေျပာရပါ။ (Diplomats never say No)႐ံုးလုပ္ငန္းအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ တာဝန္အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရး အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိလက္မခံႏိုင္ေသာ စကားေျပာလာေသာ္ No ဟုမေျပာပဲ Yes ဟုေျပာကာ မိမိကေတာ့ အဲသည္လိုလက္မခံဘဲသည္လိုထင္ျမင္ပါသည္ဟု ေျပာရမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က စကားေျပာေနလွ်င္ ဆံုးေအာင္နားေထာင္ ရပါမည္။ ျဖတ္၍မေျပာရပါ။ မိမိႏွင့္မရင္းႏွီးေသးေသာ အမ်ိဳးသမီးအား သားသမီးဘယ္ႏွေယာက္ရွိၿပီလဲဟု အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲဟု မေမးရပါ။ မိမိႏွင့္ အလြန္မရင္းႏွီးေသးသူ မည္သူတစ္ ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ လခဘယ္ေလာက္ရလဲ၊ ဝင္ေငြဘယ္ေလာက္ရွိလဲဟု မေမးရပါ။ ¤င္းဝတ္ဆင္လာေသာ အက်ႌ၊ နာရီ၊ လက္ကိုင္အိတ္၊ ဖိနပ္စသည့္အသံုးအေဆာင္မ်ား ဘယ္ေလာက္ေပးရလဲ ဟု မေမးရပါ။ ကိုင္၍လည္းမၾကည့္ရပါ။ ေတာင္ၾကည့္ ေျမာက္ၾကည့္လုပ္မေနရပါ။ ေက်ာက္႐ုပ္လိုလည္း ႐ုပ္ေသႏွင့္မေန ရပါ။ ေအ႐ိုးဗစ္ကစားသလုိလည္း လႈပ္ရွား၍ မေနရပါ။ ႏႈတ္ခမ္းကို အၿမဲတမ္းၿပံဳးထား ရပါမယ္။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အား စကားေျပာလွ်င္ ေဘးၾကည့္အေပၚၾကည့္မေျပာရပါ။ ¤င္း ၏မ်က္ႏွာအားတည့္တည့္ၾကည့္၍ေျပာရပါမည္။
(လူအမ်ားအားစကားေျပာဆိုျခင္းမွ တစ္ပါး) ေဆြးေႏြးပြဲ၊ အစည္းအေဝးပြဲမ်ားတက္လွ်င္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္က စကားေျပာေနလွ်င္ ¤င္းမ်က္ႏွာကိုၾကည့္၍ စူးစုိက္နား ေထာင္ပါ။ ေခါင္းညိတ္၊ ေခါင္းခါမလုပ္ရပါ။ မွတ္သားစရာပါလွ်င္ Notes ေရး၍မွတ္သား ပါ။ အၿမဲတမ္းစာပဲေရးမေနပါႏွင့္။ အစည္းအေဝး၌ မိမိအနီးမွာ လူအားစကားေျပာဆိုလိုလွ်င္ စကားျဖင့္ မေျပာရပါ။ စာရြက္ငယ္တြင္ ေရး၍ျပသရမည္။ မိမိေျပာလိုသူႏွင့္ေဝးေနပါက စာရြက္အားေခါက္၍ မည္သူအားေပးေပးပါဟု ေခါင္းစဥ္တပ္၍ လက္ဆင့္ကမ္းေပးပါ။ အစည္းအေဝး၌ တစ္ဦး တစ္ေယာက္စကားေျပာေနလွ်င္ စကားေျပာဆိုျခင္းလံုးဝလံုးဝမျပဳလုပ္ရပါ။ အစည္းအေဝး ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ¤င္းအစည္းအေဝးႏွင့္ မသက္ဆိုင္သည့္ စာရြက္စာတမ္း၊ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းတို႔အား ဖတ္ေနျခင္းလံုးဝမျပဳလုပ္ရပါ။ အစည္းအေဝး၌ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးၾ
တယ္လီဖုန္းျဖင့္စကားေျပာဆိုလွ်င္ ဖုန္းေခၚ၍တစ္ဖက္မွကိုင္လွ်င္ မိမိသည္မည္သူမည္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း ဦးစြာေျပာရပါ မည္။ မည္သူႏွင့္စကားေျပာလိုေၾကာင္း ေျပာရပါမည္။ မိမိက စကားေျပာမည့္သူသည္ စကားေျပာ၍အဆင္ေျပ မေျပေမးရပါမည္။ စကားေျပာရန္အဆင္သင့္မျဖစ္ပါက မည္သည့္အခ်ိန္ျပန္ေခၚရမည္ကို ေမးရပါမည္။ ဖုန္းမေျပာခင္ကပင္ စာရြက္တစ္ရြက္ျဖင့္ မိမိေျပာလိုသည့္အခ်က္မ်ား ကို ေရးမွတ္၍ေျပာရမည္။ ဖုန္းကိုအၾကာႀကီးမေျပာရပါ။ လိုတိုရွင္းေျပာရပါမည္။ မိမိထက္ရာထူးႀကီးသူဂုဏ္ႀကီးသူႏွင့္ စကားေျပာပါက တစ္ဖက္က ဖုန္းခ်ၿပီးမွ မိမိဘက္ က ခ်ရပါမည္။ မိမိဘက္ကဖုန္းခ်ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္လည္း မိမိဘက္က ဖုန္းခ်ေတာ့မည္ဟုေျပာရပါမည္။ Thank You သည္ဖုန္းခ်ေတာ့မည္ဟု ေျပာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္ဖုန္းမ်ားသို႔ ဖုန္းဆက္လွ်င္လည္း နံနက္(၈)နာရီမွ (၉)နာရီထက္ေစာ၍လည္း ေကာင္း၊ ေန႔လယ္(၁၁)နာရီမွ (၁၂)နာရီအတြင္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ည(၉)နာရီခြဲေနာက္ ပိုင္းတြင္ လည္းေကာင္း အလုပ္ကိစၥမွ လြဲ၍ဖုန္းမဆက္ရပါ။ (မွတ္ခ်က္။ ။ က်န္းမာေရး လုပ္ခ်ိန္၊ ဘာသာေရးလုပ္ခ်ိန္၊ ေန႔လယ္ညေနထမင္းစားခ်ိန္၊ ညပိုင္းအိပ္ခ်ိန္မ်ားကို ေရွာင္ရပါမည္)႐ံုးဖုန္းမ်ားသုိ႔ ဖုန္းဆက္ပါက ႐ံုးခ်ိန္အတြင္းဆက္ႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ၏႐ံုးခ်ိန္၊ ႐ံုးပိတ္ရက္မ်ားကို သတိထားရပါမည္။ ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္၍သတင္း (ၾန််ေါန) ေပးလွ်င္ ဘယ္သူ၊ ဘယ္ေနရာမွာ၊ ဘယ္ရက္၊ ဘာအေၾကာင္းအရာ၊ ဘယ္သူထံသို႔စသည္တို႔ကို ေရးသား၍ သက္ဆုိင္ရာသို႔ ပို႔ေပးရပါမည္။
လူႀကီး႐ံုးခန္းသို႔ ဝင္လွ်င္ မိမိထက္ရာထူးႀကီးသူ၊ ဂုဏ္ႀကီးသူ၏႐ံုးခန္းသို႔ ¤င္းမွေခၚ၍ျဖစ္ေစ၊ မိမိမွေတြ႕ရန္ အေၾကာင္းေပၚလာ၍ျဖစ္ေစသြားေရာက္ေတြ႔မည္ဆိုလွ်င္အေပၚဖံုးအက်ႌ(တိုက္ပံု)၊ အေနာက္ တိုင္းဝတ္စံုဃသေအယ ွကငအ ၊ ယူနီေဖာင္းဝတ္ဝန္ထမ္းဆိုလွ်င္ ယူနီေဖာင္းအျပည့္အစံုဝတ္ဆင္ သြားရပါမည္။ မိမိက ေရာက္ရွိေၾကာင္းေတြ႕လိုေၾကာင္းကို ¤င္း၏အတြင္း ေရးမွဴးထံ သတင္းပို႔ရပါမည္။ အတြင္းေရးမွဴးမရွိသူျဖစ္ပါက ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္ေရးသတင္းပို႔ရပါမည္။ လူႀကီးအခန္းဝင္မည္ဆိုပါက တံခါးကို ႏွစ္ခ်က္ေခါက္ရပါမည္။ အတြင္းမွဝင္ခဲ့ပါ ဆုိပါမွဝင္ရပါမည္။ မိမိက အရပ္သားဆိုလွ်င္ ခါးၫြတ္အ႐ိုအေသျပဳရပါမည္။ ယူနီေဖာင္း ဝတ္ဆိုလွ်င္ အေလးျပဳရပါမည္။ ဦးထုပ္ကိုခြၽတ္၍ ဦးထုပ္ခ်ိတ္သည့္ေနရာ၌ ဦးထုပ္သြား ခ်ိတ္ရပါမည္။ လူႀကီးက ထုိင္ပါဆိုမွ ထုိင္ရပါမည္။ လူႀကီးအခန္းတြင္း၌ hand phone, pager မ်ားကို ပိတ္ထားရပါမည္။ လူႀကီးသိလုိသည့္ Affair ႏွင့္ပတ္သက္၍ ယခင္က ဘာျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုဘာျဖစ္ ေနသည္။ ေနာက္ဘာျဖစ္သင့္သည္၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္သူေတြ၊ အျခားမည္သူေတြ၊ ဘယ္ႏွေယာက္၊ ဘာလုပ္သည္၊ ဘာျဖစ္ေသးသည္၊ ယခင္ကဘာျဖစ္ခဲ့သည္၊ ယခုဘာျဖစ္ ေနသည္၊ ဘာျဖစ္ႏိုင္သည္တို႔ကို လုိတိုရွင္းတင္ျပရမည္။ လူႀကီးႏွင့္ေတြ႕ေနစဥ္ မိမိလက္ ပတ္နာရီအား လည္းေကာင္း၊ အခန္းတြင္းရွိ စာရြက္စာတမ္းမ်ားအားလည္းေကာင္း စပ္စုသည့္သေဘာျဖင့္မၾကည့္ရပါ။ လူႀကီးမွျပန္ခြင့္ျပဳလွ်င္ အခန္းတြင္းသို႔ ဝင္လာသည့္အတိုင္း အ႐ိုအေသ၊ အေလးျပဳၿပီးမွ ထြက္ရပါမည္။
အမ်ိဳးစားအသံုးအေဆာင္မ်ားႏွင့္ ျပဳမူေနထုိင္မႈမ်ား အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အေရာင္အေသြးေတာက္ေျပာင္လြန္းသည့္ ကေလးဆန္လြန္း သည့္ အက်ႌဒီဇိုင္းမ်ားကို (အပန္းေျဖခရီးထြက္သည္မွအပ)လံုးဝမဝတ္ဆင္ရပါ။ အမ်ိဳး သားမ်ားသည္ ေဘာင္းဘီရွည္အနက္၊ နက္ျပာ၊ အနက္စင္း၊ ရွပ္အက်ႌလက္ရွည္၊ လက္တို၊ အတြင္းတြင္စြပ္က်ယ္၊ အတြင္းခံေဘာင္းဘီ၊ သားေရရွဴးဖိနပ္၊ ေျခအိတ္အနက္ လုိအပ္ပါ က နက္ခ္တိုင္၊ အေပၚမွ လ်ာကင္သို႔မဟုတ္ ကုတ္ဝတ္ဆင္ရပါမည္။ ျမန္မာဝတ္စံုဆိုလွ်င္ ပုဆိုး၊ စြပ္က်ယ္၊ ရွပ္လက္တို၊ ရွပ္လက္ရွည္၊ ညႇပ္ဖိနပ္၊ လိုအပ္ပါက တုိက္ပံု၊ ဂ်ာကင္ ဝတ္ဆင္ရပါသည္။ လိုအပ္ပါက ေခါင္းေပါင္းေပါင္းရပါသည္။ ဖိနပ္က ေတာက္ေျပာင္ ေနရပါမည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ လက္ကိုင္ပဝါအျဖဴကိုသာ သံုးသင့္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အဝတ္အစားမ်ားမွာ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေနပါမည္။ ဆံပင္ကုိသပ္ ရပ္စြာၿဖီးလိမ္းထားရပါမည္။ ဆံပင္မ်ားစုတ္ဖြာေနျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းေမြး။ မုတ္ဆိတ္ေမြး၊ ပါးၿမိဳင္းေမြး၊မ်ား မရိတ္တစ္ရက္၊ ရိတ္တစ္ရက္မတိုမရွည္ျဖစ္ေနျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္ရပါ။ ဦးထုပ္၊ ေခါင္းေပါင္းထားသည့္အခါ နဖူးေပၚကို ဆံပင္မ်ားထြက္ေနျခင္းမျဖစ္ေစရပါ။ လက္သည္း ေျခသည္းရွည္ေနျခင္း၊ ေခ်း(ဂ်ီး)မ်ားကပ္ေနျခင္းမျဖစ္ရပါ။ ကိုယ္နံ႔၊ ခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႔မနံေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ရပါမည္။ (႐ံုးတက္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေရေမႊးခ်ိဳင္းေခြၽးနံ႔ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားေဆာင္ ထားရပါမည္။ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္း၊ သမ္းေဝျခင္း၊ က်ယ္ေလာင္စြာရယ္ေမာျခင္း၊ အစာစားရင္း အရည္ေသာက္ရင္း စကားေျပာျခင္း၊ ငိုက္ျမည္းမိျခင္း၊ ေငးေမာျခင္း၊ ဖိနပ္ကိုရွပ္တိုက္ စီးျခင္း၊ ေျခကားရားလက္ကားရားျဖင့္ထုိင္ျခင္း၊ လူအမ်ားေရွ႕တြင္သြားၾကားထုိးျခင္း၊ ႏွာေခါင္းႏႈိက္ျခင္း၊ ႏွပ္ညႇစ္ျခင္း၊ မ်က္ေခ်းႏႈိက္ျခင္း၊ ဇက္ေၾကာခါျခင္း၊ လက္ဆစ္မ်ား ကိုခ်ိဳးျခင္း၊ လက္ခါျခင္း၊ လက္ကိုအပ်င္းေျပညႇစ္ျခင္းတို႔ကို လူအမ်ားေရွ႕တြင္ မျပဳလုပ္ရပါ။ ျပဳလုပ္လိုပါက အမ်ားကြယ္ရာသို႔သြား၍လည္းေကာင္း၊ သန္႔စင္ခန္းသို႔သြား၍လည္း ေကာင္းျပဳ လုပ္ရပါမည္။ အခမ္းအနားတြင္ ေလလည္လိုလွ်င္ မိမိအနီးမွလူအား လည္း ေကာင္း၊ အိမ္ရွင္အားလည္းေကာင္း အျပင္ခဏထြက္ရန္ခြင့္ေတာင္းၿပီး အျပင္၌ေလလည္ ကာအနံ႔အသက္ကင္းစင္မွ ျပန္လာရပါမည္။ အမ်ားေရွ႕တြင္ တစ္ေယာက္တည္း တီး တိုးစကားေျပာေနျခင္း ဘုရားစာရြတ္ေနျခင္း၊ ဂါထာရြတ္ေနျခင္း၊ သီခ်င္း ဆိုညည္း ေနျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရပါ။ ပါးစပ္ကိုေဟာင္းေလာင္းမထားရပါ။ တင္းတင္း ေစ့ထားရပါမည္။ ပါးစပ္ေဟာင္းေလာင္းထားျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္တြင္ ဘာမွမရွိသူဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ အၿမဲသတိရွိေနရပါမည္။
အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိတ္ကပ္လိမ္းျခင္း၊ သနပ္ခါးလိမ္းျခင္း တို႔ကို မျပဳလုပ္ရပါ။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားသံုး အနံ႔မစူးရွသည့္ ေရေမႊးကိုသာ သံုးသင့္ပါသည္။ လက္ပတ္နာရီကို ဘယ္ဘက္လက္တြင္ ဝတ္ဆင္ရပါမည္။ ရင္ထုိး၊ တံဆိပ္တို႔ကို ဘယ္ဘက္ ရင္ဘတ္ သို႔မဟုတ္ ကုတ္အက်ႌ ဘယ္ဘက္ေရွ႕ေကာ္လံတြင္ တပ္ဆင္ရပါမည္။ ဂ်ာကင္၊ ကုတ္အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီအိတ္ထဲသို႔ လက္ကို ထည့္မထားရပါ။ လက္ကို ျဖန္႔မထားရပါ။ လက္ကိုဖြဖြေလး ဆုပ္ထားရပါမည္။ အက်ႌထိပ္ဆံုး ၾကယ္သီးတစ္လံုးမွ လြဲ၍ က်န္ၾကယ္သီးမ်ား အားလံုးကို တပ္ဆင္ရပါမည္။ ရွပ္အက်ႌေကာ္လံမ်ား ေခါက္ေနျခင္း အတြင္းသို႔ဝင္ေနျခင္းမ်ား မျဖစ္ေစရပါ။ အက်ႌမ်ား၊ ေဘာင္းဘီမ်ား အျပင္သို႔ ထြက္မေနေစရပါ။ ေဘာင္းဘီေျခဖ်ားမ်ား ေျခအိတ္ထဲ ဖိနပ္ထဲဝင္ေနျခင္း မျဖစ္ေစရပါ။ ႀကီးပြားတိုးတက္လိုသူတိုင္းသည္ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းေရးသားၾကသည္။ ေန႔စဥ္သို႔မဟုတ္ ဝင္ေငြ၊ ထြက္ေငြ လက္က်န္ေငြစာရင္းမွတ္သားသည္။ ေဆာင္ရြက္ရန္ အလုပ္လက္က်န္ (Try to do)ကိုေရးသားသည္။
အဆင့္ျမင့္အမ်ိဳးသားသည္ အဆင့္ျမင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အၿမဲတမ္း ဦးစားေပးေလသည္။ သူတစ္ပါးအိမ္သုိ႔ သြားလည္မည္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ထံုးစံအားျဖင့္ သူတစ္ပါးအိမ္သုိ႔ မဖိတ္ေခၚဘဲ သြားေရာက္လည္ ပတ္ျခင္း မျပဳလုပ္ၾကပါ။ ဖိတ္ေခၚမွသာသြားေရာက္လည္ပတ္ၾကပါသည္။ မိမိက အေၾကာင္းတစ္စံုတရာရွိလွ်င္ အိမ္လည္ရန္လိုအပ္ပါက မိမိက မိမိလာလည္ ပါမည့္အေၾကာင္းကို ႀကိဳတင္ဖုန္းဆက္၍ လည္းေကာင္း၊ စာျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏာေငူျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေမတၲာရပ္ခံၿပီးမွ ¤င္း က ဘယ္ေန႔ ဘယ္အခ်ိန္လာပါဟုေျပာမွ သြားရ ပါမည္။ သြားလွ်င္လည္း ခ်ိန္းထားသည့္ အခ်ိန္ထက္ေစာေအာင္သြား၍ အခ်ိန္က်ပါမွ အိမ္တြင္းသို႔ဝင္ရပါမည္။ ထိုသို႔သြားပါက ပန္းစည္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မုန္႔တစ္ခုခုေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ရွင္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မည့္ လက္ေဆာင္တစ္ခုခု(အဖိုးတန္စရာမလို)တို႔ ယူသြားေပးရပါမည္။ မိမိလည္သည့္အိမ္တြင္ အိမ္ရွင္ၿငီးေငြ႕ေအာင္မေနရပါ။ အိမ္ရွင္က မျပန္လိုေစေသးေၾကာင္း ေျပာလွ်င္ေနႏိုင္ပါ သည္။ အျပန္တြင္ မိမိကို ယခုလို အိမ္လာလည္ခြင့္ေပးသည့္အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါ ေၾကာင္း ေျပာၿပီးမွျပန္ရပါမည္။
Credit: ေစာသူရိန္ထြန္း
Post a Comment