တိုင္းျပည္တစ္ျပည္တြင္
စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ စာသင္ေက်ာင္း သည္ အလြန္အေရးပါ အရာေရာက္ ေသာ
ဌာနၾကီးတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။ စိတ္ပညာပါရဂူတို႔၏ အယူအဆမွာ လူတို႔၏
အက်င္႔စာရိတၱကို အေၾကာင္းၾကီး သံုးမ်ဳိးက ဖန္တီးလ်က္ ရွိသည္ဟု ဆိုေလသည္။
ထိုသံုးမ်ဳိးမွာ အျခားမဟုတ္။ (၁) မ်ဳိးရိုးဗီဇ၊ (၂) သင္ၾကားျပသမွႈ၊ (၃) ပတ္၀န္းက်င္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသံုးမ်ဳိးအနက္ တစ္မ်ဳိးလွ်င္ ၃၃ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏွႈန္းတိတိ အားေပးျခင္း မျပဳေသာ္လည္း၊ ထိုသံုးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္း ၾကီးမ်ား စုေပါင္း၍ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အက်င္႔စာရိတၱကို ဖန္တီးေပး သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို စိတ္ပညာပါရဂူမ်ားႏွင္႔ မႏုႆေဗဒ ပါရဂူတို႔က သေဘာတူညီၾက၏။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဤယူဆခ်က္ ကို မွန္ကန္သည္ဟူ၍ လက္ခံၾကရေပမည္။
ကြ်ႏု္ပ္တို႔၏ အက်င္႔စာရိတၱကို ဖန္တီးေပးရာတြင္ မ်ဳိးရိုးဗီဇလည္း အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ရာ ထိုအေၾကာင္းကို ျပဳျပင္၍ မရေကာင္းဟူ၍ တစ္ထစ္ခ် မွတ္ယူႏိုင္ေပသည္။ မည္သူမဆို သင္ၾကားျပသမွႈႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္က မျပဳျပင္လွ်င္ မိဘမ်ဳိးရိုး၏ အေလ႔အက်င္႔ စာရိတၱတို႔သည္ ထက္ၾကပ္မကြာ ပါ၍လာတတ္၏။
ထို႔ေၾကာင္႔ မ်ဳိးရိုးဗီဇႏွင္႔ ပတ္သက္၍ မည္သို႔မွ် ျပဳျပင္ဖန္တီး၍ မရႏိုင္ေပ။ စိတ္သေဘာထား ခက္ထန္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ သူ၏ သားကို သင္ၾကားျခင္းမရွိ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ျပဳျပင္ျခင္းမရွိဘဲ လႊတ္ထားလွ်င္ စိတ္သေဘာထား ခက္ထန္ၾကမ္းၾကဳတ္မည္သာ ျဖစ္၏။ ထိုနည္းအတူပင္ စိတ္သေဘာထား ႏူးည့ံသိမ္ေမြ႕ေသာ သူ၏ သားကို သင္ၾကားျခင္းမရွိ ပတ္၀န္းက်င္ျပဳျပင္ျခင္းမရိွဘဲ လႊတ္ထားလွ်င္လည္း စိတ္သေဘာထား ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔မည္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ သင္ၾကားျခင္း ဆိုရာတြင္ အေကာင္းသင္ၾကားျခင္း၊ အဆိုးသင္ၾကားျခင္းဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္ကို သတိျပဳရ ေပမည္။
မ်ဳိးရိုးဗီဇကို ျပဳျပင္၍ မရေကာင္းသျဖင္႔ အျခား အေၾကာင္းၾကီး ႏွစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ သင္ၾကားျပသမွႈႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္တို႔ကိုသာ အဓိကထား၍ ေဆာင္ရြက္လွ်င္ မည္သို႔ပင္ မ်ဳိးရိုးဗီဇညံ့ေစကာမူ အက်င္႔စာရိတၱကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းသည္ အလြန္အေရးပါေသာ ဌာနၾကီး ျဖစ္ေပသည္။
တဖန္ စိတ္ပညာပါရဂူတို႔၏ အယူအဆမွာ ငယ္ရြယ္သူကို အသက္ၾကီးသူတို႔ထက္ ပိုမိုလြယ္ကူစြာ ျပဳျပင္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုေလသည္။ အသက္ၾကီးသူတို႔မွာ အရိုးရင္႔ေနျပီျဖစ္၍ လိုရာကို ဆြဲ၍မရႏိုင္ေပ။ ငယ္ရြယ္သူတို႔မွာမူကား စြဲလန္းျခင္း နည္းပါးေသးသျဖင္႔ ရႊံ႕ကဲ႔သို႔ လိုရာကို ဖန္တီးႏိုင္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။
စိတ္ပညာ ပါရဂူအမ်ား၏ ယူဆခ်က္မွာ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ေမြးစမွ ၇ ႏွစ္သားအထိ ကိုယ္လိုရာဆြဲ၍ ဖန္တီးႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ၾကေလသည္။ အခ်ဳိ႕ကမူ ေမြးစမွ ၁၁ ႏွစ္သားအထိ ဖန္တီးျပဳျပင္ရန္ လြယ္ကူေသးသည္ဟု အဆိုရွိၾကသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ မူလတန္းေက်ာင္းသား အရြယ္သည္ စာရိတၱျပဳျပင္ရန္ အလြယ္ဆံုးေသာ အရြယ္ျဖစ္ေၾကာင္းမွာ ေသခ်ာသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ဘ၀သစ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ မိဘႏွင္႔ မူလတန္း ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ အေရးပါဆံုးေသာ ဗိသုကာၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလွ၏။
စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ပညာသင္ၾကားျခင္းကဲ႔သုိ႔ပင္ လက္ေတြ႕နိႆယသည္ စာေတြ႕နည္းထက္ ပိုမို၍ ထိေရာက္၏။ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင္႔ သင္ၾကားမွႈကို လိမ္မာစြာ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ပါမူ ေနာင္တစ္ေခတ္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာမည့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ စာရိတၱဗလကို ဖန္တီးရာမွာ ျပတ္သားေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရန္ လိုေပသည္။
မိဘႏွင္႔ ဆရာမ်ားသည္ သားသမီးတပည့္တပန္းမ်ားကို လူေတာ္လူေကာင္းကေလးမ်ား ျဖစ္ေစလိုၾက၏။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္နည္းႏွင္႔ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ဖန္တီးရန္မွာ ေကာင္းစြာ မသဲကြဲၾကေခ်။ စာဂဗလႏွင္႔ ပတ္သက္၍ အထူးလိုအပ္ေသာ အရည္အခ်င္းမွာ (ရိုးသားေျဖာင္႔မတ္မွႈ) ျဖစ္၏။ သို႔ရာတြင္ ရိုးသား ေျဖာင္႔မတ္မွႈမွာလည္း သင္ၾကားျပသမွႈ၊ ပတ္၀န္းက်င္ စေသာ အေၾကာင္းၾကီးမ်ားအျပင္ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွႈေရးစေသာ အေၾကာင္းၾကီးမ်ားေပၚတြင္လည္း အနည္းႏွင္႔အမ်ား ဆိုသလို တည္ရွိေပသည္။
ဤေဆာင္းပါးတြင္ စာသင္ေက်ာင္းႏွင္႔ စာရိတၱမ႑ိဳင္ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားသျဖင္႔ သင္ၾကားျပသမွႈႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္ကိုသာ အဓိကေဆြးေႏြး ေရးသားလိုေပသည္။
စာရိတၱမ႑ိဳင္ႏွင္႔ပတ္သက္၍ စံနမူနာ ယူႏိုင္ေလာက္ေသာ ဆရာသည္ အေရးအၾကီးဆံုးျဖစ္၏။ ရိုးသား ေျဖာင္႔မတ္မွႈကို စာေတြ႕သင္ၾကားျခင္းထက္ ငါေတြ႕ျဖင္႔ သင္ၾကားျခင္းက မ်ားစြာပိုမို ထိေရာက္၏။
ဆရာသည္ မိမိကိုယ္တိုင္ ရိုးသား ေျဖာင္႔မတ္ရံုသာမက မိမိရိုးသားေျဖာင္႔မတ္ေၾကာင္းကိုလည္း တပည့္မ်ားအား နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင္႔ အသိေပးရမည္။ ရိုးသားေျဖာင္႔မတ္၍ ရရွိေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကိုလည္း အခါအခြင္႔သင္႔တိုင္း ေျပာျပရမည္။ ပံု၀တၳဳကေလးမ်ားကို ပါးနပ္စြာ နားေထာင္ေကာင္းေအာင္ ေျပာျပႏိုင္လွ်င္ မ်ားစြာ ခရီးေရာက္ႏိုင္ေပသည္။ ဥပမာ၊ ‘ပုဆိန္ႏွင္႔ ေရနတ္သား’ ၀တၱဳမ်ဳိးသည္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ စိတ္တြင္ အလြန္ျမဲေစႏိုင္၏။
ဘာသာေရး သင္ခန္းစာမ်ားသည္လည္း စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အပံ႔ ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ စာသင္ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ ဘာသာေရး သင္ခန္းစာကို မသင္မေနရ ပညာရပ္တစ္ရပ္ ျပဳျပင္လုပ္ေပးရန္ ယခုစာေရးသူမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေက်ာ္ တိုက္တြန္းခဲ႔သူ ျဖစ္ေလသည္။
ဘာသာေရးကို စြဲစြဲျမဲျမဲ စိတ္ပါလက္ပါ ကိုင္းရွႈိင္းသူသည္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ ၾကံ႕ခိုင္ေသာသူသာလွ်င္ ျဖစ္ရမည္။ ဘာသာေရး ကိုင္းရွႈိင္းမွႈ ေခါင္းပါးသူသည္ တစ္နည္းအားျဖင္႔ စာရိတၱမ႑ိဳင္ေခါင္းပါးသူ ျဖစ္ရေပမည္။ ဘာသာေရးသည္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါေသာ အထိန္းၾကီး ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ သင္ၾကားပို႔ခ်လ်က္ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ သင္ခန္းစာမ်ားသည္ အထူးေကာင္းမြန္၍ အဆင္႔ခြဲျခားရာမွာ သင္႔ေလ်ာ္ေသာ္လည္း ကေလးသူငယ္မ်ားစိတ္တြင္ စြဲလာေအာင္ ဖန္တီးရန္ မလြယ္ကူဟု ယူဆေပသည္။ နိပါတ္ေတာ္လာ ၀တၱဳမ်ားကို ကေလးမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ ေရးသား၍ သင္ၾကားပါက မ်ားစြာ ထိေရာက္ေပမည္။ ဤအခ်က္အတြက္ ဆရာသည္ အေရးၾကီးဆံုး ျဖစ္ေပသည္။ ဘာကို ရည္ရြယ္ျပီး သင္ၾကားရမည္ကို မသိေသာ ဆရာသည္ ဘာသာ သင္ခန္းစာကို သင္ၾကားျခင္းငွာ မထိုက္ေပ။
ရိုးသားသည့္အတြက္ ခ်ီးျမွင္႔ျခင္း၊ မရိုးသားသည့္အတြက္ ဒဏ္ေပးျခင္းသည္လည္း စာရိတၱမ႑ိဳင္အတြက္ နည္းေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္၏။ ဥပမာ၊ ေက်ာင္းသားကေလး တစ္ေယာက္သည္ လမ္းတြင္ ေကာက္ရေသာ ခဲတံကို ဆရာအား လာေပး၏။ အတန္းထဲတြင္ ျဖစ္ေစ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား စုရံုးေသာ ခန္းမၾကီးထဲျဖစ္ေစ၊ ေကာက္ရ၍ ျပန္ေပးေသာ ေက်ာင္းသား၏ ဂုဏ္ကို ခ်ီးက်ဴးေပးရမည္။
ထိုနည္းအတူပင္ မရိုးသားမွႈကိုလည္း ဒဏ္ေပးရမည္။ ဥပမာ၊ အတန္းထဲတြင္ စာအုပ္ေပ်ာက္ဆံုး၍ ရွာရာ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးက ခိုးယူထားေၾကာင္း သိရ၏၊ ထိုသို႔ ခိုးယူေသာ ေက်ာင္းသားကေလးကိုလည္း ပထမအၾကိမ္တြင္ ဆရာက ဆံုးမျပီးေနာက္ ဆက္လက္၍ ခိုးမွႈက်ဳးလြန္လွ်င္ ေက်ာင္းသား အမ်ား၏ ေရွ႕တြင္ ျပစ္တင္ေမာင္းမဲရမည္။ ရိုက္ႏွက္၍ ဆံုးမျခင္းမ်ဳိးကို မလိုလားအပ္ေပ။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ရိုက္ႏွက္၍ ဆံုးမေသာစနစ္သည္ မည္မွ် ဆိုးရြားေၾကာင္းကို ပညာေရးပါရဂူတို႔ ေရးၾကေျပာၾကသည္။ ယခု ေဆာင္းပါးတြင္ က်ယ္မည္စိုး၍ ခ်ဲ႕ထြင္ေရးသားျခင္း မျပဳလို။
ျပည္သူ႔နီတိေခၚ ျပည္သူ႔လမ္းညြန္ပညာကို ထိေရာက္စြာ သင္ၾကားေပးရမည္။ ဤကား ယခုေခတ္အတြက္ အလြန္ လိုအပ္ေသာ စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ျခင္းေပတည္း။
လူတို႔၏ စိတ္တြင္ မိမိ၏ ပစၥည္းကိုသာလွ်င္ ႏွေျမာစံုမက္တတ္ၾကသည္။ အျခားသူမ်ား၏ ပစၥည္းကို ႏွေျမာရမွန္း မသိၾကေပ။ ဥပမာ၊ ေက်ာင္းသားတို႔ ဘာ၀ လမ္းမီးတိုိင္ကို သားေရခြျဖင္႔ ပစ္၍ ဓာတ္မီးကြဲသြားလွ်င္ ဆရာသည္ စာရိတၱမ႑ိဳင္အတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ သင္ခန္းစာၾကီး ပို႔ခ်ရန္ အခြင္႔ေကာင္းရျခင္းပင္တည္း။
ထိုေက်ာင္းသားက ခြဲလိုက္ေသာ ဓာတ္မီးသည္ ထိုေက်ာင္းသား အပါအ၀င္ အားလံုး၏ ပစၥည္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ရွင္းလင္း ေျပာျပရမည္။ ထိုဓာတ္မီးကြဲျခင္းသည္ ခြဲလိုက္ေသာ ေက်ာင္းသား မိဘ၏ ပစၥည္းတစ္ခု ပ်က္စီးသြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ေအာင္ ေျပာျပရမည္။ ထိုနည္းအတူပင္ အစိုးရပစၥည္း ျပည္သူ႕ပစၥည္းစသည့္ စကားတို႔၏ အဓိပၸါယ္ကို ရွင္းလင္းႏိုင္ရမည္။
အထက္ပါ အခ်က္မ်ားကားး စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားက မည္ကဲ႔သို႔ကူညီႏိုင္သည္ကို အက်ဥ္းျခံဳး၍ ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အမွန္စင္စစ္မွာ စာရိတၱမ႑ိဳင္သာမက အျခားမ႑ိဳင္ေလးရပ္ တည္ေဆာက္ ေရးအတြက္လည္း စာသင္ေက်ာင္းမ်ားသည္ အေရးအပါဆံုးေသာ ဌာနၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။
ထိုေၾကာင္႔ တိုင္းျပည္ျပဳ ဗိသုကာမ်ားအနက္ ဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ ေရွ႕တန္းမွ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ ဤေဆာင္းပါးကို ၄င္းဗိသုကာမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္၍ ေရးသားရျခင္း ျဖစ္ပါသတည္း။
ဦးသန္႔
(စစစ စာေစာင္၊ တြဲ ၁ မွတ္ ၄။ ဧျပီ ၁၉၅၄)
Credit: ခြန္အားရွိေသာစာ
ထိုသံုးမ်ဳိးမွာ အျခားမဟုတ္။ (၁) မ်ဳိးရိုးဗီဇ၊ (၂) သင္ၾကားျပသမွႈ၊ (၃) ပတ္၀န္းက်င္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသံုးမ်ဳိးအနက္ တစ္မ်ဳိးလွ်င္ ၃၃ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏွႈန္းတိတိ အားေပးျခင္း မျပဳေသာ္လည္း၊ ထိုသံုးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္း ၾကီးမ်ား စုေပါင္း၍ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အက်င္႔စာရိတၱကို ဖန္တီးေပး သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို စိတ္ပညာပါရဂူမ်ားႏွင္႔ မႏုႆေဗဒ ပါရဂူတို႔က သေဘာတူညီၾက၏။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဤယူဆခ်က္ ကို မွန္ကန္သည္ဟူ၍ လက္ခံၾကရေပမည္။
ကြ်ႏု္ပ္တို႔၏ အက်င္႔စာရိတၱကို ဖန္တီးေပးရာတြင္ မ်ဳိးရိုးဗီဇလည္း အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ရာ ထိုအေၾကာင္းကို ျပဳျပင္၍ မရေကာင္းဟူ၍ တစ္ထစ္ခ် မွတ္ယူႏိုင္ေပသည္။ မည္သူမဆို သင္ၾကားျပသမွႈႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္က မျပဳျပင္လွ်င္ မိဘမ်ဳိးရိုး၏ အေလ႔အက်င္႔ စာရိတၱတို႔သည္ ထက္ၾကပ္မကြာ ပါ၍လာတတ္၏။
ထို႔ေၾကာင္႔ မ်ဳိးရိုးဗီဇႏွင္႔ ပတ္သက္၍ မည္သို႔မွ် ျပဳျပင္ဖန္တီး၍ မရႏိုင္ေပ။ စိတ္သေဘာထား ခက္ထန္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ သူ၏ သားကို သင္ၾကားျခင္းမရွိ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ျပဳျပင္ျခင္းမရွိဘဲ လႊတ္ထားလွ်င္ စိတ္သေဘာထား ခက္ထန္ၾကမ္းၾကဳတ္မည္သာ ျဖစ္၏။ ထိုနည္းအတူပင္ စိတ္သေဘာထား ႏူးည့ံသိမ္ေမြ႕ေသာ သူ၏ သားကို သင္ၾကားျခင္းမရွိ ပတ္၀န္းက်င္ျပဳျပင္ျခင္းမရိွဘဲ လႊတ္ထားလွ်င္လည္း စိတ္သေဘာထား ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔မည္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ သင္ၾကားျခင္း ဆိုရာတြင္ အေကာင္းသင္ၾကားျခင္း၊ အဆိုးသင္ၾကားျခင္းဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္ကို သတိျပဳရ ေပမည္။
မ်ဳိးရိုးဗီဇကို ျပဳျပင္၍ မရေကာင္းသျဖင္႔ အျခား အေၾကာင္းၾကီး ႏွစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ သင္ၾကားျပသမွႈႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္တို႔ကိုသာ အဓိကထား၍ ေဆာင္ရြက္လွ်င္ မည္သို႔ပင္ မ်ဳိးရိုးဗီဇညံ့ေစကာမူ အက်င္႔စာရိတၱကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းသည္ အလြန္အေရးပါေသာ ဌာနၾကီး ျဖစ္ေပသည္။
တဖန္ စိတ္ပညာပါရဂူတို႔၏ အယူအဆမွာ ငယ္ရြယ္သူကို အသက္ၾကီးသူတို႔ထက္ ပိုမိုလြယ္ကူစြာ ျပဳျပင္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုေလသည္။ အသက္ၾကီးသူတို႔မွာ အရိုးရင္႔ေနျပီျဖစ္၍ လိုရာကို ဆြဲ၍မရႏိုင္ေပ။ ငယ္ရြယ္သူတို႔မွာမူကား စြဲလန္းျခင္း နည္းပါးေသးသျဖင္႔ ရႊံ႕ကဲ႔သို႔ လိုရာကို ဖန္တီးႏိုင္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။
စိတ္ပညာ ပါရဂူအမ်ား၏ ယူဆခ်က္မွာ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ေမြးစမွ ၇ ႏွစ္သားအထိ ကိုယ္လိုရာဆြဲ၍ ဖန္တီးႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ၾကေလသည္။ အခ်ဳိ႕ကမူ ေမြးစမွ ၁၁ ႏွစ္သားအထိ ဖန္တီးျပဳျပင္ရန္ လြယ္ကူေသးသည္ဟု အဆိုရွိၾကသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ မူလတန္းေက်ာင္းသား အရြယ္သည္ စာရိတၱျပဳျပင္ရန္ အလြယ္ဆံုးေသာ အရြယ္ျဖစ္ေၾကာင္းမွာ ေသခ်ာသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ဘ၀သစ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ မိဘႏွင္႔ မူလတန္း ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ အေရးပါဆံုးေသာ ဗိသုကာၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလွ၏။
စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ပညာသင္ၾကားျခင္းကဲ႔သုိ႔ပင္ လက္ေတြ႕နိႆယသည္ စာေတြ႕နည္းထက္ ပိုမို၍ ထိေရာက္၏။ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင္႔ သင္ၾကားမွႈကို လိမ္မာစြာ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ပါမူ ေနာင္တစ္ေခတ္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာမည့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ စာရိတၱဗလကို ဖန္တီးရာမွာ ျပတ္သားေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရန္ လိုေပသည္။
မိဘႏွင္႔ ဆရာမ်ားသည္ သားသမီးတပည့္တပန္းမ်ားကို လူေတာ္လူေကာင္းကေလးမ်ား ျဖစ္ေစလိုၾက၏။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္နည္းႏွင္႔ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ား ဖန္တီးရန္မွာ ေကာင္းစြာ မသဲကြဲၾကေခ်။ စာဂဗလႏွင္႔ ပတ္သက္၍ အထူးလိုအပ္ေသာ အရည္အခ်င္းမွာ (ရိုးသားေျဖာင္႔မတ္မွႈ) ျဖစ္၏။ သို႔ရာတြင္ ရိုးသား ေျဖာင္႔မတ္မွႈမွာလည္း သင္ၾကားျပသမွႈ၊ ပတ္၀န္းက်င္ စေသာ အေၾကာင္းၾကီးမ်ားအျပင္ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွႈေရးစေသာ အေၾကာင္းၾကီးမ်ားေပၚတြင္လည္း အနည္းႏွင္႔အမ်ား ဆိုသလို တည္ရွိေပသည္။
ဤေဆာင္းပါးတြင္ စာသင္ေက်ာင္းႏွင္႔ စာရိတၱမ႑ိဳင္ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားသျဖင္႔ သင္ၾကားျပသမွႈႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္ကိုသာ အဓိကေဆြးေႏြး ေရးသားလိုေပသည္။
စာရိတၱမ႑ိဳင္ႏွင္႔ပတ္သက္၍ စံနမူနာ ယူႏိုင္ေလာက္ေသာ ဆရာသည္ အေရးအၾကီးဆံုးျဖစ္၏။ ရိုးသား ေျဖာင္႔မတ္မွႈကို စာေတြ႕သင္ၾကားျခင္းထက္ ငါေတြ႕ျဖင္႔ သင္ၾကားျခင္းက မ်ားစြာပိုမို ထိေရာက္၏။
ဆရာသည္ မိမိကိုယ္တိုင္ ရိုးသား ေျဖာင္႔မတ္ရံုသာမက မိမိရိုးသားေျဖာင္႔မတ္ေၾကာင္းကိုလည္း တပည့္မ်ားအား နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင္႔ အသိေပးရမည္။ ရိုးသားေျဖာင္႔မတ္၍ ရရွိေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကိုလည္း အခါအခြင္႔သင္႔တိုင္း ေျပာျပရမည္။ ပံု၀တၳဳကေလးမ်ားကို ပါးနပ္စြာ နားေထာင္ေကာင္းေအာင္ ေျပာျပႏိုင္လွ်င္ မ်ားစြာ ခရီးေရာက္ႏိုင္ေပသည္။ ဥပမာ၊ ‘ပုဆိန္ႏွင္႔ ေရနတ္သား’ ၀တၱဳမ်ဳိးသည္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ စိတ္တြင္ အလြန္ျမဲေစႏိုင္၏။
ဘာသာေရး သင္ခန္းစာမ်ားသည္လည္း စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အပံ႔ ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ စာသင္ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ ဘာသာေရး သင္ခန္းစာကို မသင္မေနရ ပညာရပ္တစ္ရပ္ ျပဳျပင္လုပ္ေပးရန္ ယခုစာေရးသူမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေက်ာ္ တိုက္တြန္းခဲ႔သူ ျဖစ္ေလသည္။
ဘာသာေရးကို စြဲစြဲျမဲျမဲ စိတ္ပါလက္ပါ ကိုင္းရွႈိင္းသူသည္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ ၾကံ႕ခိုင္ေသာသူသာလွ်င္ ျဖစ္ရမည္။ ဘာသာေရး ကိုင္းရွႈိင္းမွႈ ေခါင္းပါးသူသည္ တစ္နည္းအားျဖင္႔ စာရိတၱမ႑ိဳင္ေခါင္းပါးသူ ျဖစ္ရေပမည္။ ဘာသာေရးသည္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါေသာ အထိန္းၾကီး ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ သင္ၾကားပို႔ခ်လ်က္ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ သင္ခန္းစာမ်ားသည္ အထူးေကာင္းမြန္၍ အဆင္႔ခြဲျခားရာမွာ သင္႔ေလ်ာ္ေသာ္လည္း ကေလးသူငယ္မ်ားစိတ္တြင္ စြဲလာေအာင္ ဖန္တီးရန္ မလြယ္ကူဟု ယူဆေပသည္။ နိပါတ္ေတာ္လာ ၀တၱဳမ်ားကို ကေလးမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ ေရးသား၍ သင္ၾကားပါက မ်ားစြာ ထိေရာက္ေပမည္။ ဤအခ်က္အတြက္ ဆရာသည္ အေရးၾကီးဆံုး ျဖစ္ေပသည္။ ဘာကို ရည္ရြယ္ျပီး သင္ၾကားရမည္ကို မသိေသာ ဆရာသည္ ဘာသာ သင္ခန္းစာကို သင္ၾကားျခင္းငွာ မထိုက္ေပ။
ရိုးသားသည့္အတြက္ ခ်ီးျမွင္႔ျခင္း၊ မရိုးသားသည့္အတြက္ ဒဏ္ေပးျခင္းသည္လည္း စာရိတၱမ႑ိဳင္အတြက္ နည္းေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္၏။ ဥပမာ၊ ေက်ာင္းသားကေလး တစ္ေယာက္သည္ လမ္းတြင္ ေကာက္ရေသာ ခဲတံကို ဆရာအား လာေပး၏။ အတန္းထဲတြင္ ျဖစ္ေစ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား စုရံုးေသာ ခန္းမၾကီးထဲျဖစ္ေစ၊ ေကာက္ရ၍ ျပန္ေပးေသာ ေက်ာင္းသား၏ ဂုဏ္ကို ခ်ီးက်ဴးေပးရမည္။
ထိုနည္းအတူပင္ မရိုးသားမွႈကိုလည္း ဒဏ္ေပးရမည္။ ဥပမာ၊ အတန္းထဲတြင္ စာအုပ္ေပ်ာက္ဆံုး၍ ရွာရာ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးက ခိုးယူထားေၾကာင္း သိရ၏၊ ထိုသို႔ ခိုးယူေသာ ေက်ာင္းသားကေလးကိုလည္း ပထမအၾကိမ္တြင္ ဆရာက ဆံုးမျပီးေနာက္ ဆက္လက္၍ ခိုးမွႈက်ဳးလြန္လွ်င္ ေက်ာင္းသား အမ်ား၏ ေရွ႕တြင္ ျပစ္တင္ေမာင္းမဲရမည္။ ရိုက္ႏွက္၍ ဆံုးမျခင္းမ်ဳိးကို မလိုလားအပ္ေပ။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ရိုက္ႏွက္၍ ဆံုးမေသာစနစ္သည္ မည္မွ် ဆိုးရြားေၾကာင္းကို ပညာေရးပါရဂူတို႔ ေရးၾကေျပာၾကသည္။ ယခု ေဆာင္းပါးတြင္ က်ယ္မည္စိုး၍ ခ်ဲ႕ထြင္ေရးသားျခင္း မျပဳလို။
ျပည္သူ႔နီတိေခၚ ျပည္သူ႔လမ္းညြန္ပညာကို ထိေရာက္စြာ သင္ၾကားေပးရမည္။ ဤကား ယခုေခတ္အတြက္ အလြန္ လိုအပ္ေသာ စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ျခင္းေပတည္း။
လူတို႔၏ စိတ္တြင္ မိမိ၏ ပစၥည္းကိုသာလွ်င္ ႏွေျမာစံုမက္တတ္ၾကသည္။ အျခားသူမ်ား၏ ပစၥည္းကို ႏွေျမာရမွန္း မသိၾကေပ။ ဥပမာ၊ ေက်ာင္းသားတို႔ ဘာ၀ လမ္းမီးတိုိင္ကို သားေရခြျဖင္႔ ပစ္၍ ဓာတ္မီးကြဲသြားလွ်င္ ဆရာသည္ စာရိတၱမ႑ိဳင္အတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ သင္ခန္းစာၾကီး ပို႔ခ်ရန္ အခြင္႔ေကာင္းရျခင္းပင္တည္း။
ထိုေက်ာင္းသားက ခြဲလိုက္ေသာ ဓာတ္မီးသည္ ထိုေက်ာင္းသား အပါအ၀င္ အားလံုး၏ ပစၥည္းျဖစ္ေၾကာင္းကို ရွင္းလင္း ေျပာျပရမည္။ ထိုဓာတ္မီးကြဲျခင္းသည္ ခြဲလိုက္ေသာ ေက်ာင္းသား မိဘ၏ ပစၥည္းတစ္ခု ပ်က္စီးသြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ေအာင္ ေျပာျပရမည္။ ထိုနည္းအတူပင္ အစိုးရပစၥည္း ျပည္သူ႕ပစၥည္းစသည့္ စကားတို႔၏ အဓိပၸါယ္ကို ရွင္းလင္းႏိုင္ရမည္။
အထက္ပါ အခ်က္မ်ားကားး စာရိတၱမ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားက မည္ကဲ႔သို႔ကူညီႏိုင္သည္ကို အက်ဥ္းျခံဳး၍ ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အမွန္စင္စစ္မွာ စာရိတၱမ႑ိဳင္သာမက အျခားမ႑ိဳင္ေလးရပ္ တည္ေဆာက္ ေရးအတြက္လည္း စာသင္ေက်ာင္းမ်ားသည္ အေရးအပါဆံုးေသာ ဌာနၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။
ထိုေၾကာင္႔ တိုင္းျပည္ျပဳ ဗိသုကာမ်ားအနက္ ဆရာ ဆရာမမ်ားသည္ ေရွ႕တန္းမွ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ ဤေဆာင္းပါးကို ၄င္းဗိသုကာမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္၍ ေရးသားရျခင္း ျဖစ္ပါသတည္း။
ဦးသန္႔
(စစစ စာေစာင္၊ တြဲ ၁ မွတ္ ၄။ ဧျပီ ၁၉၅၄)
Credit: ခြန္အားရွိေသာစာ
Post a Comment