ေအာင္ဒင္၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၀၊ ၂၀၁၃
အပိုင္း (၅) အတိုက္အခံ မရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ေနာက္ထပ္ေျပာစရာရွိတာက အတိုက္အခံ မရွိေအာင္ ဖန္တီးထားတာပါ၊ တကယ္က ပါတီစံုအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ လို႕ဆိုတဲ့ အတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစံုက ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္းစံု ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ၾကျပီး လႊတ္ေတာ္ထဲကိုလဲ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစံုကို ကိုယ္စားျပဳျပီး ေရာက္ရွိလာၾကတာပါ၊
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွာ မတူညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဝါဒေတြ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိၾကျပီး သူတို႕ကိုယ္စားျပဳတဲ့ မဲဆနၵရွင္မ်ားရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးေဆာင္ရြက္ရာမွာလဲ သူတို႕ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီ ရဲ့ မူဝါဒ၊ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား၊ ကတိကဝတ္မ်ား အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ၾကမွာပါ၊ ထုံးစံအတိုင္း လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစု ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီ (Majority Party) က လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဦးေဆာင္မႈေနရာကို ရရွိမွာျဖစ္ေပမည့္ လူနည္းစုပါတီ (Minority Party) (သို႕မဟုတ္) လူနည္းစုပါတီမ်ား ရဲ့ အခန္းကဏၰကို ပစ္ပယ္လို႕မရပါ။
ႏိုင္ငံတကာ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာေတာ့ လူနည္းစုပါတီ (သို႕) ပါတီမ်ားဟာ အတိုက္အခံအင္အားစု (Opposition Force) ျဖစ္လာျပီး လႊတ္ေတာ္တြင္း လူမ်ားစုပါတီ ရဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္ျပီး သူတို႕ သက္ဆိုင္ရာပါတီမ်ားရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကိုလဲ အခြင့္ရသလို တင္ျပ ေဖာ္ထုတ္ၾကပါတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာ ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာသုံးရပ္ အၾကား အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ဖို႕ (Check and Balance) လိုအပ္သလို ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာလဲ လူမ်ားစုပါတီကို ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္၊တကယ္ေတာ့ အတိုက္အခံအင္အားစုဆိုတာ လူမ်ားစုပါတီ က ထင္ရာစိုင္းျပီး အာဏာအလြဲသုံးတဲ့ အဆင့္မေရာက္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္တြင္း အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကပ္ထိန္းကြတ္မည့္ အင္အားစုျဖစ္တာမို႕ အင္မတန္လိုအပ္တာပါ၊ အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ထူးဆန္းစြာ ေပ်ာက္ဆုံးေနပါတယ္၊
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ အဓိက ႏိုင္ငံေရးပါတီၾကီးႏွစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီ (Republican Party) ႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (Democratic Party) တို႕က လႊမ္းမိုးထားပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုအျပီး အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္ကို ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီအမတ္မ်ား၊ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အမတ္မ်ား နဲ႕ တသီးပုဂၢလအမတ္မ်ား ဆိုျပီး ေတြ႕ရမွာပါ၊ အခု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ပြဲအျပီးမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီက ၂၃၅ ေနရာနဲ႕ လူမ်ားစုပါတီ ျဖစ္ျပီး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက ၂၀၀ ေနရာနဲ႕ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္ပါတယ္၊ တသီးပုဂၢလအမတ္မရွိပါ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက ၅၃ ေနရာနဲ႕ လူမ်ားစုပါတီ ျဖစ္ျပီး ရီပါတ္ဘလီကန္ ပါတီက ၄၃ ေနရာနဲ႕ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္ပါတယ္၊ တသီးပုဂၢလအမတ္ ၂ ေယာက္ရွိျပီး အဲဒီ ႏွစ္ေယာက္စလုံးက ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ နဲ႕လက္တြဲတာမို႕ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီက စုစုေပါင္း ၅၅ ေနရာ ရွိပါတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ အမတ္အေရအတြက္ပိုသာသာ လူမ်ားစုပါတီ ဆိုျပီး ထင္ရာစိုင္းလို႕မရပါ၊ လူနည္းစုပါတီကို အႏိုင္က်င့္လို႕မရပါ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ့ က်င့္စဥ္မ်ားအတိုင္း လူမ်ားစုပါတီက မဲခြဲရင္ အႏိုင္ရတတ္ေပမည့္ လူနည္းစုပါတီရဲ့ ဆနၵကိုလဲ အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားရပါတယ္၊
တခါတရံ လူနည္းစုပါတီက တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြကို လူမ်ားစုပါတီထဲက အမတ္ေတြကပါ ေထာက္ခံမဲ ေပးၾကလို႕ အႏိုင္ရတာရွိသလို လူမ်ားစုပါတီက တင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းျဖစ္ေပမည့္ လူမ်ားစုပါတီအမတ္အခ်ိဳ႕က လူနည္းစုပါတီအမတ္မ်ားနဲ႕ အတူကန္႕ကြက္မဲေပးၾကလို႕ အေရးနိမ့္ရတာလဲ ရွိပါတယ္၊ တခါတရံ ပါတီ ၾကီးႏွစ္ခုစလုံးက ေထာက္ခံတဲ့ ကိစၥျဖစ္လို႕ ႏွစ္ဖက္ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ပူးတြဲတင္သြင္းတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ပါတီ ႏွစ္ခုစလုံးက တခဲနက္ ေထာက္ခံအတည္ျပဳၾကတာလဲ ရွိပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာကေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈၾကီးကို ေထာက္ခံတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အျမင့္ဆုံး ဂုဏ္ျပဳဆုတံဆိပ္ (Congressional Gold Medal) ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ဥပေဒ၊ စတာေတြပါပဲ၊
ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္ဟာ လူနည္းစုေခါင္းေဆာင္နဲ႕ ညွိႏိႈင္းျပီး ကြန္ဂရက္ ရဲ့ တစ္ႏွစ္တာ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ သတ္မွတ္ရပါတယ္၊ ေကာ္မီတီ မ်ားမွာပါဝင္မည့္ အဖြဲ႕ဝင္အေရအတြက္ကို သတ္မွတ္ၾကပါတယ္၊ လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္က ေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ မ်ားကို တာဝန္ေပးခန္႕အပ္ျပီး လူနည္းစု ေခါင္းေဆာင္က လူနည္းစုပါတီကို ကိုယ္စားျပဳမည့္ ေခါင္းေဆာင္ကို ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ပါတယ္၊ ေကာ္မီတီ တိုင္းမွာ လူမ်ားစုပါတီ က အေရအတြက္မ်ားေပမည့္ လူနည္းစုပါတီ အမတ္မ်ားမွာလဲ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိပါတယ္၊ ေကာ္မီတီအစည္းအေဝးမ်ား၊ ၾကားနာပြဲမ်ား၊ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား မဲခြဲတာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကို ေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ က လူနည္းစုပါတီအမတ္မ်ားရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ (Ranking Member) နဲ႕ တိုင္ပင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါတယ္၊
အတိုက္အခံမ်ား (သို႕မဟုတ္) လူနည္းစုပါတီ ကို အထူးအခြင့္အေရးေပးထားတာက အထက္လႊတ္ေတာ္မွာပါ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ မွာ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို မဲခြဲရာမွာ အဆင့္ႏွစ္ဆင့္ ရွိပါတယ္၊ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြကို မဲခြဲတဲ့ အဆင့္မေရာက္ခင္ ႏွစ္ဖက္ပါတီက လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းကို အျပန္အလွန္ျငင္းခံုေဆြးေႏြးၾက၊ ျဖည့္ဆြက္ၾက၊ ျပင္ဆင္ၾကပါတယ္၊ အဲဒီလို ေဆြးေႏြးျငင္းခံုႏိုင္ဖို႕ လံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္ကာလကို လူမ်ားစုပါတီေခါင္းေဆာင္က လူနည္းစုပါတီေခါင္းေဆာင္ နဲ႕ ညွိႏိႈင္းသတ္မွတ္ရပါတယ္၊ အဲဒီမွာ အထက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ (Parliamentary Procedure) တခုျဖစ္တဲ့ Filibuster ဆိုတာက လူနည္းစုပါတီကို ဒီဥေဒမူ ၾကမ္းကို မဲခြဲတဲ့အဆင့္မေရာက္ေအာင္ ဟန္႕တားႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေပးပါတယ္၊
Filibuster ဆိုတာက လူမ်ားစုပါတီဘက္က တင္ျပထားတဲ့ဥပေဒမူၾကမ္းကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးစရာမလိုေတာ့တဲ့ အေၾကာင္း (To end the debate) မဲခြဲဆုံးျဖတ္ဖို႕ လူနည္းစုေခါင္းေဆာင္က အဆိုျပဳတာပါ၊ အတိုက္အခံရဲ့ စိန္ေခၚမႈကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႕ လူမ်ားစုပါတီက အမတ္ ၁၀၀ ရွိတဲ့အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ “ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအဆုံးသတ္ေရးအဆို
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ အတိုက္အခံရဲ့ အခန္းကဏၰလုံးဝမေတြ႕ရပါ၊ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အာဏာအရပ္ရပ္ဟာ ဥကၠ႒ ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ လက္ထဲမွာပဲ ရွိျပီး အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ (သို႕) လူနည္းစုပါတီေခါင္းေဆာင္ေနရာကို
တကယ္ေတာ့လဲ အတိုက္အခံရဲ့ အခန္းကဏၰဆိုတာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပ႒န္းထားမွ၊ လူမ်ားစုပါတီက အသိအမွတ္ျပဳမွ မဟုတ္ပါ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အေတာ္အတန္အားေကာင္းမွ မဟုတ္ပါ၊ လူနည္းစုေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ပါတီေတြ စုေပါင္းျပီး အတိုက္အခံေနရာကို ေက်ေက်နပ္နပ္ယူျပီး လူမ်ားစုပါတီကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္ရင္ျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ဟာ က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္လာမွာပါ၊
ဒီေနရာမွာ စကၤာပူ ႏိုင္ငံက အတိုက္အခံအမတ္မ်ားကို ဥပမာျပခ်င္ပါတယ္၊ စကၤာပူ ႏိုင္ငံမွာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ပဲ ရွိပါတယ္၊ အဲဒီလႊတ္ေတာ္မွာ အေရြးခ်ယ္ခံ အမတ္ ၈၇ ေယာက္နဲ႕ ခန္႕အပ္တဲ့အမတ္ ၁၂ေယာက္ စုစုေပါင္း ၉၉ ေယာက္ရွိျပီး ျပည္သူ႕လႈပ္ရွားမႈပါတီ (People’s Action Party) ကပဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ၉၀% ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာပါ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လက္ရွိအာဏာရ ျပည္သူ႕လႈပ္ရွားမႈပါတီ က ၈၁ ေယာက္ေရြးခ်ယ္ခံရျပီး အလုပ္သမားပါတီ (Workers’ Party) က ၈ ေနရာနဲ႕ စကာၤပူျပည္သူ႕ပါတီ (Singapore Peoples’ Party) က တစ္ေနရာ ေရြးခ်ယ္ခံရပါတယ္၊ အလုပ္သမားပါတီ နဲ႕စကာၤပူျပည္သူ႕ပါတီေပါင္းျပီး
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုမွာလဲ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ အတိုက္အခံပါတီ ရဲ့ အခန္းကဏၰအျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားရဲ့ အခန္းကဏၰကို ထည့္သြင္းျပ႒န္းထားတာ မေတြ႕ရပါ၊ အေတြ႕အၾကံုေတြကို အေျချပဳျပီး ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒမ်ား ထပ္မံျပ႒န္းျပီး လႊတ္ေတာ္ကို အမွန္တကယ္ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳေအာင္၊ လူနည္းစုရဲ့ အခြင့္အေရးကို ေလးစားရာေရာက္ေအာင္၊ လူမ်ားစုပါတီက အာဏာအလြဲသုံးစားမလုပ္ႏိုင္ေအာင္
ေရွ႕လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲလိုပဲ သန္႕ရွင္းမွ်တမယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုတည္းက အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတာမ်ိဳး (Landslide Victory) မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ၊ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ ၾကံ့ခိုင္သန္စြမ္းလာတာနဲ႕အမွ် အားေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာျပီး ျပည္သူလူထုကလဲ အေတြ႕အၾကံုရင့္ၾကက္မႈနဲ႕အတူ မွန္ကန္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ၾကမွာပါ၊
အဲဒီအခါမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားအျပားဟာ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလုံးမွာ အေတာ္အသင့္အားေကာင္းတဲ့ အေရအတြက္နဲ႕ ကိုယ္စားျပဳပါဝင္ႏိုင္ၾကမွာပါ၊ ဒီေန႕ လူမ်ားစုပါတီဟာ ေနာက္တခ်ိန္မွာ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ျဖတ္သန္းရင္း လူမ်ားစုပါတီ ျဖစ္လိုက္၊ လူနည္းစုပါတီ ျဖစ္လိုက္နဲ႕ ျပည္သူလူထုရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကို ခံယူျပီး ျပည္သူ နဲ႕ ႏိုင္ငံကို အက်ိဳးျပဳၾကရမွာပါ၊
အခုကစလို႕ လႊတ္ေတာ္မွာ အင္မတန္အေရးၾကီးတဲ့ အတိုက္အခံပါတီ ရဲ့ အခန္းကဏၰ၊ လူနည္းစုပါတီမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးကို သတ္မွတ္ ျပ႒န္းႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဥပေဒျပဳယနၱရားၾကီးဟာ ပိုျပီးက်န္းမာလာမွာပါ၊
ေလးစားစြာ ၊ေအာင္ဒင္
Post a Comment