တကၠသိုလ္၏ ေတာင္ပံတစ္စံု

တကၠသိုလ္ ဆုိတာကို အဆင့္ျမင့္ပညာမ်ား သင္ၾကားပို႔ခ်၊ ေလ့လာရာ ေနရာေဒသအျဖစ္ ေယဘုယ် အားျဖင့္ ညႊန္းဆုိႏုိင္ပါသည္။ ေလ့လာစရာစံုသည့္ ပညာ့ရပ္ဝန္း တကၠသိုလ္ကို ပညာရွင္အသီးသီးက ဝိေသသ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပးကာ ဂုဏ္တင္ၾကေပသည္။ မိမိ၏ဆရာ နႏၵာသိန္းဇံက စာေရးဆရာလည္းျဖစ္၊ အေဟာအေျပာကလည္း ေကာင္းသူမို႔ တကၠသိုလ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သူေပးခဲ့တဲ့ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္ ႏွစ္ခုက ခုထိ နားထဲ စြဲေနတုန္း။ ပထမ တစ္ခုမွာ အဂၤလိပ္ စကားလံုး University ဆုိတာသည္ Uni ဆိုေသာ စကားလံုးႏွင့္ Verse ဆုိတဲ့ စကားလံုး ႏွစ္လံုး ေပါင္းျခင္း၏ ရလဒ္တဲ့။ Uni ဆုိတာ တစ္ခုဟု အဓိပၸာယ္ထြက္ၿပီး verse လွည့္ပတ္ျခင္းဟု ဆုိပါေသာေၾကာင့္ University ဆုိသည္မွာ တစ္ခုတည္း ကို လွည့္ပတ္ ေလ့လာျခင္းဟု ဆုိလုိပါသည္။ Uni ဆုိသည့္ ထုိတစ္ခုမွာ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ထား ေသာ ဘာသာရပ္ တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ Botany ဆုိေသာ ဘာသာရပ္သည္ အပင္အေၾကာင္းကို ေထာင့္စံုေအာင္ လွည့္ပတ္ ေလ့လာရၿပီး Psychology ဆုိသည္မွာ လူ၏စိတ္ကို ႐ႈေထာင့္ အဖံုဖံုမွ လွည့္ပတ္ ေလ့လာရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မိမိ၏ အထူးျပဳ ဘာသာရပ္အား ပထမႏွစ္မွ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ ဘြဲ႕ႀကိဳပတ္လမ္း အသီးသီးျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ထုိ႔ထက္ ထူးခြၽန္ပါက ဘြဲ႕လြန္ႏွင့္ ပါရဂူ ပတ္လမ္းမ်ားမွ ေထာင့္ေစ့စြာ၊ နက္႐ႈိင္းစြာ ေလ့လာျခင္းမ်ဳိးကို တကၠသိုလ္တြင္ ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း သိခဲ့ရပါသည္။ ဘာသာရပ္ တစ္ခုကို သက္ဝင္ယံုၾကည္ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးၿပီး အ႐ူးအမူး ေလ့လာ လုိက္စားသူ မ်ား ေပ်ာ္ေမြ႕ရာသည္ တကၠသိုလ္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ တကၠသိုလ္တြင္ ပညာရွာရာ၌ ဘာသာရပ္၏ မ်က္ႏွာမွ တစ္ပါး အျခားအရာေတြကို အေလး မထားသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ဳပ္အေႏွာင္မ်ားစြာျဖင့္ ေနရ ေသာ တကၠသိုလ္မ်ားသည္ ပညာအရာတြင္ ေရွ႕တန္းသို႔ မေရာက္ႏုိင္ေၾကာင္း ဆရာက အားနဲ႔မာန္နဲ႔ ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ ယခုလို ပြင့္လင္း လြတ္လပ္မႈ မရွိတဲ့ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ခုႏွစ္ေက်ာ္ ကာလ။ ဒီစကားေလးအား မိမိတပည့္ေတြအား လက္ဆင့္ကမ္းခ်ိန္တြင္ တပည့္ေတြက University ကို ျပင္သစ္ အသံထြက္ အူနီဘစတီလုိ႔ ထြက္ရသလို အူတူတူ ကေလးေတြ။

ဆရာ့၏ ေနာက္ထပ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္က အေရွ႕တုိင္း ဆန္၏။ တကၠသိုလ္ဆုိတာ အိႏၵိယ၏ တကၠသီလာ ဆုိေသာ အရပ္ေဒသအမည္မွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း ေျပာၾကသလုိ၊ အေနာက္တုိင္း တြဲလံုးေလးကို ေျပာရရင္ တကၠႏွင့္ သီလ ႏွစ္လံုးေပါင္းျခင္းရဲ႕ ရလဒ္အျဖစ္လည္း ဖြင့္ဆုိခဲ့သည္။ ဆရာက အေတြးအေခၚသမား ပီပီ တကၠသိုလ္ ပညာေရးဆုိတာ အေတြးအေခၚ ဘာသာရပ္ႏွင့္ ကင္းလုိ႔မရ ပါဘူးလုိ႔ ဆိုေတာ့ လူႀကိဳက္နည္းတဲ့ ဘာသာရပ္ကို ေရြးခဲ့မိပါလားဟု ေနာင္တရမိတဲ့ မိမိအျဖစ္ကို လိပ္ျပာ မလံုခ်င္။ လုိရာ ဆြဲေျပာရရင္ကြာ ... တကၠဆုိတာ ငါတုိ႔ Philosophy မွာ Metaphysics လုိ႔ ေခၚတဲ့ တကၠိကေဗဒ ဘာသာ၊ ေတြးေတာ ႀကံဆရျခင္းကို ဆုိလုိၿပီး သီလကေတာ့ တုိ႔ Philosophy မွာ Morality လုိ႔ သင္ေပးေနတဲ့ ကိုယ္က်င့္တရားပဲေပါ့ကြာဟု ေလသံေအးေအးျဖင့္ နားဝင္ေအာင္ ေျပာတတ္ျပန္တဲ့ ဆရာ့အသံသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ ယခုအခါ Center of Excellence ႐ံုးခန္း ျဖစ္သြားေသာ ဝိဇၨာခန္းမ အနီးက A-17 အခန္းငယ္ကေလးထဲတြင္ စိမ့္ဝင္ကာ က်န္ေနေသးသလား ...။ ဆရာ့စကားအရ ဆုိေသာ္ တကၠသိုလ္ ဆုိသည္မွာ ဘာသာရပ္ တစ္ခုကို အေျချပဳၿပီး ေတြးေတာ ႀကံစည္တတ္ေအာင္ႏွင့္ ကိုယ္က်င့္တရားအရ ထူးျခား ေပၚလြင္မႈ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ရမည့္ ေနရာ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ေတြးေတာ ႀကံဆမႈအပိုင္း ဟူသည္ ဘာသာရပ္ တစ္ခု၏ အယူအဆမ်ား၊ တရားကိုယ္ သေဘာတရားမ်ားႏွင့္ စိတ္ကူးထည္မ်ားကို သိျမင္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ကူညီေပး ေသာ အပိုင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ (Conceptual Understanding) အယူအဆ သေဘာတရားေရးရာ သိျမင္ နားလည္မႈကို အေလးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဘာသာရပ္ တစ္ခု ၏ သိမ္ေမြ႕ေသာ နက္နဲ ခက္ခဲမႈကို သိနားလည္ရန္အတြက္ အေျခခံ အယူအဆ၊ သေဘာတရားမ်ား ကို သိျမင္ သေဘာေပါက္ၿပီး ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးဖုိ႔ လုိပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဉာဏ္ကစားရန္အတြက္ ေတြးေတာ ႀကံဆတတ္မႈ စြမ္းရည္သည္ အသိပညာ၏ မရွိမျဖစ္ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ရွိေနပါသည္။ ထိုအသိပညာအား အေျခခံ၍ အမွန္တကယ္ တတ္ကြၽမ္းၿပီး လက္ေတြ႕ အသံုးခ်ႏိုုင္ေသာ စြမ္းရည္မ်ဳိး အား ရဖို႔ဆုိပါက သီလသည္ အေရးႀကီးလာပါသည္။ သီလ ဆုိသည္မွာ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ ျပရေသာ ေဆာင္စရာ၊ ေရွာင္စရာမ်ားအား ကိုယ္စားျပဳပါသည္။ သီလဆုိေသာ အသံုးသည္ ကိုယ္က်င့္တရားအရ ထူးျခား ေပၚလြင္မႈ ရွိသည္။ မိမိ၏ အသိစိတ္ျဖင့္ လုပ္သင့္တာကို လုပ္ျခင္း၊ မလုပ္သင့္တာကို ေရွာင္ျခင္းဟု ဆုိေသာ္ ရသျဖင့္ သီလ ေကာင္းျခင္းသည္ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းျခင္းႏွင့္ ထပ္တူ ျပဳႏုိင္ပါသည္။ အမႈ ကိစၥမ်ားသည္ ေတြးေတာ ႀကံဆေန႐ံုႏွင့္ မၿပီး အမွန္တကယ္ လုပ္သင့္တာကို လုပ္ၿပီး မလုပ္သင့္တာကို ေရွာင္ႏုိင္မွသာ ရလဒ္ေကာင္းမ်ားအား ေမွ်ာ္မွန္းႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ရင့္က်က္ေသာ ႏုိင္ငံႀကီးသား ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ထိန္းသိမ္းရမည့္ စံကိုက္ အမူအက်င့္မ်ား ရွိပါသည္။ ထုိအမူအက်င့္မ်ားကို တကၠသိုလ္တြင္ ပညာရွာစဥ္ ေတြးရင္း ႀကံရင္း၊ ကြၽဲကူးေရပါ ေလ့က်င့္သြားပါက လူငယ္မ်ားအေနျဖင့္ ဘြဲ႕ရခ်ိန္တြင္ ေတြးတတ္ ႀကံတတ္ၿပီး ကိုယ္က်င့္သိကၡာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ပါသည္။ ဘြဲ႕ရ ပညာတတ္မ်ားအတြင္း လူႀကီးလူေကာင္းဆန္ေသာ အမူအက်င့္မ်ား ၎တို႔၏ အမူအက်င့္ စ႐ိုက္ဝသီ တြင္ စြဲၿမဲေနဖို႔ လုိပါသည္။ တကၠသိုလ္မွ တရားသျဖင့္ ထုတ္ျပန္ထားေသာ က်င့္ဝတ္မ်ား၊ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအား လုိက္နာျခင္းျဖင့္ ေဆာင္သီလအား ၿမဲႏုိင္သလုိ၊ မိမိ အက်ဳိးႏွင့္ သူတပါး အက်ဳိးကို ဟန္႔တား ေႏွာင့္ယွက္၊ ဖ်က္ဆီးႏုိုင္ေသာ အမူအက်င့္ဆုိးမ်ားအား ေရွာင္ဖယ္ျခင္းျဖင့္ ေရွာင္သီလကိုလည္း ၿမဲေစႏုိင္သည္။

တကၠသိုလ္ အခ်ဳိ႕သည္ အျခား တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ပါက ပညာအရာတြင္ ျမင့္မားကာ ထိပ္တန္းတြင္ ရွိၾကသည္။ အဆုိပါ တကၠသိုလ္မ်ဳိးမွ ပညာေရ ေသာက္စို႔ခြင့္ရေသာ လူငယ္မ်ားသည္ ဘယ္တကၠသိုလ္ ထြက္၊ ညာတကၠသိုလ္ ထြက္ဟု မိမိတုိ႔ ဘြဲ႕ယူခဲ့ေသာ တကၠသိုလ္ကို ဂုဏ္ေဖာ္ကာ အလုပ္ ေစ်းကြက္သို႔ ဝင္ၿပီး အစြမ္းျပၾကသည္။ သူတုိ႔ အစြမ္းျပႏုိင္ေအာင္လည္း ထိပ္တန္း တကၠသိုလ္ မ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအား ေတြးေတာ ႀကံဆႏုိင္စြမ္းႏွင့္ ကိုယ္က်င့္တရား ႏွင့္အညီ က်င့္ဝတ္ လုိက္နာမႈ အပိုင္းအား အေသအခ်ာ ေလ့က်င့္ေပးၿပီး ျဖစ္သည္။ အဆင့္မီ တကၠသိုလ္မ်ား၏ အျမင့္ ပ်ံႏိုင္မႈတြင္ ခုိင္မာ အားေကာင္းေသာ ေတာင္ပံတစ္စံု ရွိမည္ဟု ေတြးဆမိပါ သည္။ ထိုေတာင္ပံ၏ အပင့္အမျဖင့္ တကၠသိုလ္ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု အဆင့္အတန္း ကြာျခားသြားပံု ရပါသည္။ လူစြမ္းအား အရင္းအျမစ္ျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ရေသာ ထုိ ေတာင္ပံတစ္စံုကို ေတြးေတာႀကံဆျခင္း ႏွင့္ က်င့္ဝတ္သီလ ၿမဲျခင္းဟု အမည္ တပ္လုိပါသည္။ အဆုိပါ ေတာင္ပံတစ္စံု မရွိဘဲ တကၠသိုလ္ တစ္ခုသည္ အဆင့္တစ္ ေနရာသုိ႔ ေရာက္မည္ မဟုတ္ေပ။ ေတြးအားေကာင္းၿပီး က်င့္ဝတ္သီလႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက သူတုိ႔ႏွင့္ အလားတူ လူငယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္အား ဖန္တီး ျပဳစု၊ ပ်ဳိးေထာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိသေရြ႕ေတာ့ အဆင့္မီ တကၠသိုလ္ဟု ေခၚႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီဖို႔ အတြက္ စံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားသည္ အရည္အေသြး အာမခံခ်က္ ပံုစံျဖင့္ ရွိၿပီး ျဖစ္သည္။ ထိုအဆင့္၊ ထုိအျမင့္သို႔ ေရာက္ေအာင္ တကၠသိုလ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနသူမ်ားႏွင့္ တက္ေရာက္ သင္ၾကားေနသူ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားတြင္ တာဝန္ရွိပါသည္။ ကိုယ့္တာဝန္၊ ကိုယ့္အပုိင္းကို ေကာင္းစြာ သိျမင္ၿပီး ဟန္ခ်က္ညီညီ အားထုတ္ ႀကိဳးပမ္းပါက အင္အားေကာင္းေသာ ေတာင္ပံ တစ္စံုျဖင့္ စံကိုက္ အျမင့္မွ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ပ်ံႏုိင္ေပမည္။ ဒီဘက္ေခတ္သည္ ေျပးေနရမည့္ ေခတ္မဟုတ္ေတာ့ ပ်ံေနရမည့္ေခတ္ ျဖစ္လာသည္။ ငွက္ေတြလုိ ပ်ံဝဲကာ ရွာေဖြမႈ၊ ေတြ႕ရွိမႈ အသစ္ ေတြ႕ရဖို႔ အၿမဲပင္ ႀကံဆေနဖုိ႔ လိုလာၿပီ။

ယေန႔ေခတ္ တကၠသိုလ္မ်ားသည္ စိတ္ကူးေကာင္း၊ အေတြးေကာင္း၊ အသံုးခ် ရလဒ္ေကာင္းေနာက္သို႔ တေကာက္ေကာက္ လုိက္ေနၾကသည္။ ထုိအခ်က္အား ထိေရာက္ေသာ သင္ၾကားေရးႏွင့္ အဆင့္မီ သုေတသနမ်ားကို အားေပးျခင္း ျဖစ္စဥ္တြင္ အထင္အရွား ေတြ႕ရသည္။ အဆိုပါ စိတ္ကူးေကာင္း၊ အေတြးေကာင္း၊ အသံုးခ် ရလဒ္ေကာင္းေတြ ဆုိတာလည္း ေကာင္းစြာ ေတြးေတာ ႀကံဆထားျခင္း၏ ေနာက္ေက်ာဖက္ စာမ်က္ႏွာ ဆုိတာကို ထိပ္တန္း တကၠသိုလ္ အမ်ားအျပားက သေဘာေပါက္ၾက သည္။ ေတြးေတာ ႀကံဆမႈ အေလ့အထသည္ တီထြင္ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္း၏ အႀကိဳ ေျခဆင္းတီးလံုး ျဖစ္ေၾကာင္းကို အဆုိပါ တကၠသိုလ္မ်ားက သတိျပဳမိတာလည္း ၾကာၿပီ။ စိတ္ကူးေကာင္းမ်ား၊ တီထြင္ ဖန္တီးမႈ အသစ္မ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈအတြက္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိပ္တန္း တကၠသိုလ္မ်ားမွ တုိက္႐ိုက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ သြယ္ဝိုက္၍ေသာ္ လည္းေကာင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအား ေထာက္ပံ့ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားၾကသည္။ တကၠသိုလ္မ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ (Think Tanks) သုခမိန္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း သက္ေသာင့္သက္သာ လႈပ္ရွားႏုိင္မည့္၊ အလုပ္ျဖစ္မည့္ စိတ္ကူးေကာင္းမ်ားအား အစဥ္အၿမဲ ေတြးေတာ ႀကံဆေနပါသည္။ ပညာရွင္မ်ား၏ စိတ္ကူးေကာင္းမ်ား၊ ရလဒ္ေကာင္းမ်ား ရွာပံုေတာ္တြင္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး၏ အသက္ဝိညာဥ္ လြတ္လပ္မႈကိုလည္း အဆင့္ျမင့္ တကၠသိုလ္မ်ားက ေထာက္ပံ့ေပးၾကသည္။ တကၠသိုလ္မွ ပညာရွင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးေတာ ႀကံဆႏုိင္ဖုိ႔ တန္းျမင့္ တကၠသိုလ္မ်ားမွ အေျခအေနေကာင္းမ်ား အၿမဲပင္ ႀကံဆ ဖန္တီးေပးသလို ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားကိုလည္း အစြဲအလန္း ကင္းကင္းျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆ တတ္ေအာင္ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ေပးသည္။ ဆရာ၊ ဆရာမႏွင့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအေနျဖင့္ ဘာသာရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးႏုိင္ေအာင္၊ ေရးသားႏုိင္ေအာင္ Research Grant ပံုစံ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေက်ာင္းလခ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ပံုစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးအျပင္ ေထာက္ပံ့မႈ ပံုစံ အသြယ္သြယ္ျဖင့္ အေတြးၾကြယ္ဝတဲ့ ဦးေႏွာက္ ပိုင္ရွင္မ်ားကို အျမင့္ပ်ံ တကၠသိုလ္မ်ားက ပိုးေမြးသလို ေမြးၾကသည္။ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆျခင္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံေသာ စိတ္ကူးေကာင္း၊ အေတြးေကာင္းမ်ားအား ပိုမို၍ စူးရွ ထက္ျမက္ေစရန္ လြတ္လပ္ၿပီး ထိန္းေက်ာင္းမႈေကာင္းေသာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ လက္ေတြ႕ခန္း ရလဒ္မ်ားသို႔ ဦးတည္ေသာ အဆင့္မီ သုေတသနမ်ားအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာ တကၠသုိလ္မ်ားမွ အၿပိဳင္အဆုိင္ ပံုေဖာ္ေနၾကသည္။ ေတြးအား၊ ေရးအား ေကာင္းေသာ ပညာရွင္ ပါေမာကၡမ်ားကို အၿပိဳင္အဆုိင္ တကၠသိုလ္မ်ားမွ အခြင့္အေရး မ်ားစြာျဖင့္ မက္လံုးေပး ေခၚၾကသည္။ ဘာသာရပ္ တစ္ခု တြင္ ေမွာ္ေအာင္ကာ ထိုဘာသာရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ကူးေကာင္းမ်ား၊ အယူအဆသစ္္မ်ား၊ ေတြ႕ရွိခ်က္ အသစ္မ်ား အဆက္မျပတ္ ေတြးေတာ ႀကံဆႏိုင္သူ ပညာရွင္မ်ားမွာ ဂုဏ္သိကၡာပိုင္းႏွင့္ လူေနမႈ ဘဝအပိုင္းပါ အဆင့္ ျမင့္မားၾကသည္။ ပညာရွင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးရန္အတြက္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျဖည့္ဆည္းမႈမ်ားကို တကၠသိုလ္မ်ားမွ အစြမ္းရွိသေရြ႕ ေဆာင္ရြက္ေပးေၾကာင္းလည္း ၾကားသိရသည္။ သင္ၾကားမႈ အတန္းခ်ိန္က လြဲ၍ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆႏိုင္ရန္ တကၠသိုလ္ ဆရာ၊ ဆရာမတို႔၏ အလုပ္ ပံုစံကို ႐ုံးလုပ္ငန္း ပံုစံမဟုတ္ဘဲ Mission တစ္ခုခ်င္းအား အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ ပံုစံမ်ဳိး ရေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးထားသည္။ လြတ္လပ္မႈႏွင့္အတူ တာဝန္ခံ တတ္သည့္ စိတ္ကိုပါ တန္ဖိုးထားသည့္ ပညာရွင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားသည္ ႐ံုးခ်ိန္ ပံုစံေသျဖင့္ အလုပ္ မလုပ္ဘဲ ရလဒ္ တစ္ခုကို ဦးတည္ ရွာေဖြသည့္ ပံုစံျဖင့္ ၎တို႔၏ ဘဝကို ျမႇဳပ္ႏွံကာ လုပ္ေဆာင္ၾက သည္။

ထိပ္တန္း တကၠသိုလ္မ်ားသည္ အဖိုးတန္ ဦးေႏွာက္မ်ားကို အားလပ္ရက္ရွည္ခြင့္ ခံစားျခင္းအား မယူမေနရ ေပးကာ ဦးေႏွာက္မ်ားကို အလြန္အကြၽံ အသံုးျပဳမႈအား ကာကြယ္ၾကသည္။ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား အေနျဖင့္ ဦးေႏွာက္ကို အနားေပးျခင္း၊ ခရီးသြားျခင္းတို႔မွ ရေသာ အေတြ႕အႀကံဳေကာင္း မ်ားအား အလုပ္ ျပန္ဝင္ခ်ိန္တြင္ ေနာက္ထပ္ ေတြးေတာ ႀကံဆဖို႔အတြက္ ကုန္ၾကမ္းသဖြယ္ သံုးၾကသည္။ တကၠသိုလ္ ဆရာ၊ ဆရာမ အလုပ္သည္ ဉာဏအလုပ္ ျဖစ္ၿပီး ဉာဏ္ ကြန႔္ျမဴးေနဖို႔သည္ အဓိကျဖစ္ေၾကာင္း မရိပ္စားမိေသာ အဆင့္နိမ့္ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္မူ ဆရာ၊ ဆရာမအလုပ္၏ ဖြားဘက္ေတာ္ (Vacation) အားလပ္ရက္ရွည္ ခြင့္ဆိုတာကို ေပးဖို႔ အေတာ္ေလး တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္ ေၾကာင္း ဆရာ တစ္ဦးက ညည္းတြားဖူးသည္။ ႐ံုးခ်ိန္ကို ပံုမွန္တက္၊ အလုပ္ မရွိလည္း အလုပ္စားပြဲ တြင္ ထိုင္၊ ခိုင္းတာကို ေစာင့္လုပ္ဆိုေသာ ေလွႀကီးထိုး ႐ိုး႐ိုး စီမံမႈတြင္ တကၠသိုလ္ဆိုသည္မွာ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈ ေကာင္းေသာ ႐ံုးႀကီး တစ္႐ံုးထက္ ပိုစရာ အေၾကာင္းမရွိ။ သင္ၾကားေရး ဝန္ထမ္းမ်ားအတြက္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆဖို႔ လိုသလို၊ ပညာရွာေနသူ ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္ သင္တန္းသားမ်ား အတြက္လည္း ေကာင္းစြာ ေတြးေတာ ႀကံစည္ႏိုင္မည့္ အေျခအေနေကာင္းမ်ားအား တကၠသိုလ္မ်ားမွ တတ္အားသေရြ႕ ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ လိုပါသည္။ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား အေနျဖင့္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္အညီ ေနထိုင္ဖို႔ Privacy ေခၚ တစ္ကိုယ္ရည္ လြတ္လပ္ လံုၿခံဳေသာ အခန္းအကန္႔ တို႔ ရွိရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနထိုင္ စားေသာက္ရာ အေဆာင္သည္ အေဆာင္ႏွင့္ တူရပါမည္။ လူျပြတ္သိပ္ က်ပ္ညပ္ၿပီး ေလဝင္ ေလထြက္၊ အလင္းအေမွာင္ မေကာင္းေသာ၊ အမိုးအကာ မလံုေသာ အေဆာင္မ်ဳိးမွ ထူူးခြၽန္ ထက္ျမက္သည့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေတြ ေပၚထြက္လာဦးေတာ့ ရွားရွားပါးပါး တစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ေပါ့။ ဒီထက္ ပိုႏိုင္မည္ မထင္။ ေနရာေဒသသည္ အေတြးအေခၚႏွင့္ စိတ္ကူးေကာင္းမ်ား ကြန္႔ျမဴးဖို႔အတြက္ ရွိေထာက္ကူခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေကာင္းေတြ ရဖို႔ စာသင္ခန္းသည္ စာသင္ခန္း ပံုစံ၊ ဓာတ္ခြဲခန္းသည္ ဓာတ္ခြဲခန္း ပံုစံ၊ စာၾကည့္တိုက္၊ စားေသာက္တန္းႏွင့္ နားေနေဆာင္မ်ားလည္း သူ႔ပံုစံနဲ႔သူ စံကိုက္ ျဖစ္ဖို႔ လိုပါသည္။ စိတ္ကူးေကာင္းမ်ားအား ႀကံဆကာ ထုတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တကၠသိုလ္ ဝန္းက်င္တြင္ အသံ ညစ္ညမ္းမႈ ကင္းစင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ေကာင္းမြန္ေသာ စိတ္ကူး စိတ္သန္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ႀကံဆႏိုင္သူသည္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား သာမက ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည့္အတြက္ ၎တို႔မွ သက္ဆိုင္ရာ အထူးျပဳ ဘာသာရပ္ကို ဗဟိုျပဳၿပီး လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အသံုးဝင္ေသာ စိတ္ကူး စိတ္သန္းႏွင့္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ား ရေစဖို႔ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား ၏ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆျခင္း၏ အသီးအပြင့္ ျဖစ္ေသာ တီထြင္ ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းႏွင့္ စိတ္ကူးေကာင္း၊ ရလဒ္ေကာင္းမ်ားအား Term Paper မ်ား၊ Assignment Report မ်ား၊ Project မ်ားႏွင့္ Research မ်ားတြင္ ေျခရာခံႏိုင္ပါသည္။

လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆျခင္း၏ အျခား တစ္ဖက္တြင္ တာဝန္ခံႏိုင္မႈကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ အက်င့္သီလ ေကာင္းျခင္း အမည္ေပါက္ ေတာင္ပံတစ္ခု ရွိပါသည္။ တကၠသိုလ္ ပညာရွင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား အၾကားတြင္ တရားဝင္ ျပ႒ာန္းထားေသာ စည္းမ်ဥ္းမ်ား အျပင္ ထုတ္ျပန္ထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း ကိုယ္က်င့္တရားအရ လိုက္နာရမည့္ က်င့္ဝတ္သီလ မ်ားစြာ ရွိပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားသည္ ကိုယ္က်င့္တရားအရ ထူးျခား ေကာင္းမြန္ၿပီးသားဟု လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ထားပါသည္။ ပမာဆိုရေသာ္ အျပင္ စီးပြားေရးသမား တစ္ဦး မိန္းမ႐ႈပ္ျခင္းကို ကိုဖိုးစြံအျဖစ္ ျမင္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဆရာ တစ္ဦးအား လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ထိုသို႔မျမင္ ျခင္းမ်ဳိးပင္။ ထို႔ေၾကာင့္ လိုအပ္ပါက ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္က်င့္သီလအား ပိုမိုေကာင္း မြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ ဤအလုပ္ ဆက္မလုပ္ရန္သာ ရွိသည္။ သင္ၾကား ပို႔ခ်ျခင္းႏွင့္ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားအား ဦးစီး လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ကို အမွန္တကယ္ သက္ဝင္ ယံုၾကည္ၿပီး ဘာသာရပ္ကို အမွန္တကယ္ ကြၽမ္းက်င္ေအာင္ လုပ္ထားဖို႔သည္ ေဆာင္ရန္ သီလ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ အလုပ္ကို အလုပ္ႏွင့္တူေအာင္ လုပ္ျခင္း၊ ရာထူးအဆင့္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ တာဝန္မ်ား ကို ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မွသာ ကိုယ္က်င့္သီလျဖင့္ ျပည့္စံုမည္။ မည္သည့္ တကၠသိုလ္တြင္မဆို အခ်ိန္ကို ေလးစားျခင္း၊ အပိုအလိုမရွိ ေျပာတတ္၊ ေရးတတ္ျခင္းႏွင့္ မိမိအက်ဳိး သူတစ္ပါး အက်ဳိးကို မွ်မွ်တတ ေဆာင္ရြက္တတ္ျခင္းသည္ ပညာရွင္မ်ား၏ အက်င့္သီလ ျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာရပ္၏ အစြမ္းသတၱိအား မသင့္မေလ်ာ္ သံုးၿပီး လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအား အႏၲရာယ္ မေပးမိေစဖို႔သည္ ပညာရွင္မ်ားအတြက္ ေရွာင္သီလပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တကၠသိုလ္တြင္ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူမ်ားသာ ဘာသာရပ္ အေျချပဳ သင္ၾကား ေလ့လာျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသျဖင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအျပင္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားပါ အသိစိတ္ဓာတ္ျဖင့္ လိုက္နာရမည့္ Code of Conducts သီလစည္းမ်ဥ္းမ်ား ရွိပါသည္။ ပညာကိုသာ ကိုးကြယ္ေသာ တကၠသိုလ္ အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား သာမက ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ မ်ားလည္း ကိုယ္က်င့္တရားအရ ထူးျခား ေကာင္းမြန္ေနဖို႔ လိုပါသည္။ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းသူ သာလွ်င္ တာဝန္ခံလိုသည့္ အသိတရားရွိသူ ျဖစ္ေၾကာင္း ျဖစ္တည္မႈ အဓိက ဝါဒီမ်ားက ေထာက္ျပ ထားရာ ေဆာင္သီလ၊ ေရွာင္သီလမ်ားအား ၿမဲျခင္းသည္ တာဝန္ခံႏိုင္မႈ အဆင့္အတန္း ဆြဲအား ေပၚလြင္ေစပါသည္။ မိမိ၏ လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ မလုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ ရလာေသာ ရလဒ္ အသီးသီးကို တာဝန္ခံႏိုင္မွ သာလွ်င္ ျဖစ္တည္မႈအရ အဓိပၸာယ္ ရွိေပမည္။ အတန္းမွန္ျခင္း၊ သတ္မွတ္ထားေသာ သင္ခန္းစာမ်ားကို အမွန္တကယ္ သေဘာေပါက္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္း၊ အသင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ အားကစား လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ျခင္း၊ ဆက္ဆံေရး ေျပျပစ္ ရည္မြန္ျခင္း စသည္ တို႔သည္ ေဆာင္သီလၿမဲေသာ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား၏ ပံုရိပ္မ်ားပင္။ အခ်ိန္၊ ေငြေၾကးႏွင့္ စြမ္းအင္ကို တလြဲ သံုးျခင္း၊ ကိုယ္က်င့္သိကၡာမဲ့ ျပဳမူ ေျပာဆိုျခင္း၊ အုပ္စုဖြဲ႕၍ ေသာင္းက်န္းျခင္း၊ ဘြဲ႕ႀကိဳတန္းမ်ားတြင္ (Cheat) စာေမးပြဲတြင္ ခိုးခ်ျခင္း၊ ဘြဲ႕လြန္တန္းမ်ားတြင္ (Plagiarism) စာ ခိုး သံုးျခင္း ... စသည့္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာႏွင့္ မဆီေလ်ာ္ေသာ အမူအက်င့္ ဆိုးမ်ားကို ေရွာင္ၿမဲမွသာ တားဆီးႏိုင္မည္။ အက်င့္သီလ ေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ၿပီးမွသာ ဘြဲ႕ရ၍ အလုပ္ခြင္ ဝင္ရေသာအခါ (Professional Ethics) လုပ္ငန္းခြင္ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္အညီ ေနထိုင္၊ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ႏိုင္ ေသာ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ျဖစ္လာႏိုင္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တကၠသိုလ္မ်ားအား ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ တန္းမီေအာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ တာဝန္ရွိသူမ်ား စိတ္အား ထက္သန္ေနခ်ိန္တြင္ ဒေရာေသာပါး ေနာက္က ေျပးလိုက္ျခင္းထက္ ပ်ံသန္းႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းက ပို၍ အဓိပၸာယ္ ရွိႏိုင္သည္။ သူမ်ား လုပ္တာေတြ အကုန္ ေနာက္က လိုက္လုပ္ျခင္းထက္ သူမ်ား မလုပ္ေသးတဲ့ဟာ တစ္ခုေလာက္ စလုပ္ၾကည့္ၿပီး ေအာင္ျမင္သြားရင္ ေျပးရာ မေရာက္ ပ်ံရာ ေရာက္ႏိုင္သည္။ ပြင့္လင္း လြတ္လပ္မႈႏွင့္ တာဝန္ခံတတ္သည့္ စ႐ိုက္ကိုသာ အားေပးၾကည့္ပါ။ ျမန္မာျပည္ရွိ တကၠသိုလ္မ်ားမွ ေတြးေတာ ႀကံဆတတ္သူေတြ၊ သီလေကာင္းသူ ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ေတြးတတ္ ႀကံတတ္ၿပီး ကိုယ္က်င့္သီလေကာင္းေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၊ ႐ံုး ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား တိုးပြားလာပါက ျမန္မာျပည္တကၠသိုလ္ မ်ားလည္း ႏိုင္ငံတကာက သတ္မွတ္ထားေသာ စံကိုက္ အျမင့္မွ ပ်ံသန္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေတာင္ပံတစ္စံု အျမန္ဆံုး တပ္ေပးၾကပါ ခင္ဗ်ား။

(ေဒါက္တာေက်ာ္သူရ)
Credit To The Voice Weekly