ကင္ညာနိုင္ငံရဲ႕ Nairobi အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္ၾကီးထဲမွာ အိႏိၵယလူမ်ိဳးကေလးငယ္နွစ္ေယာက္နဲ႔ သူ႔မိဘေတြဟာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ေတာဆင္ရိုင္းေတြ ဖ်က္ဆီးသြားတဲ့ သူတို႔ စိုက္ခင္းေလးနဲ႔ မီးဖိုေခ်ာင္ေလးရဲ႕အပ်က္အစီးေတြကို ငူငူၾကီးရပ္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ ေနအိမ္ကေလးကို ခဏထားခဲ့ျပီး ျမိဳ႕ေပၚက ေဆြမ်ိဳးေတြရွိရာ အလည္သြားေနစဥ္မွာ ျဖစ္သြားခ့ဲတာပါ။ အသက္(၅)နွစ္ေလာက္သာရွိေသးတဲ့ Mike ကေလးဟာ သူအနွစ္သက္ဆံုးသစ္သားျမင္းရုပ္ကေလးေရွ႕မွာရပ္ျပီး မ်က္ရည္ေတြ က်ေနရွာပါတယ္။ အရုပ္ကေလးကို သူနဲ႔အတူျမိဳ႕ေပၚယူသြားခ့ဲမိရင္ေကာင္းမွာပဲလို႔ ေတြးခ်င္လည္းေတြးေနမွာေပါ့။ ခုေတာ့ ေတာဆင္ရိုင္းေတြရဲ႕ ၾကမ္းတမ္းတဲ့နင္းေခ်မႈေအာက္မွာ ျမင္းရုပ္ကေလးဟာ တစ္စစီက်ိဳးပဲ့ေနခဲ့ပါျပီ။ အကိုျဖစ္တဲ့ Ishwar က Mike ရဲ႕ ပခံုးေလးကို နွစ္သိမ့္တဲ့သေဘာနဲ႔ လာဖက္ရင္း ကေလးနွစ္ေယာက္ဟာ ရိႈက္သံေတြတစ္ထပ္တည္းျဖစ္သြားတဲ့အထိပါပဲ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ တကယ္မဟုတ္ဘဲ ခပ္ည့ံညံ့ရုပ္ရွင္ကားေတြထဲကလို ဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ခုသာျဖစ္တယ္ဆိုပါစို႔။ Mike ဆိုတဲ့ ကေလးေလးဟာၾကီးလာရင္ ဆင္သတ္သမား၊ ဆင္ဖမ္းသမား ဒါမွမဟုတ္ ဆင္ေတြကို အလြန္အမင္းမုန္းတီးသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာရမယ္မဟုတ္လား။ မွားပါတယ္။ ခပ္ညံ့ညံ့ရုပ္ရွင္ေတြဟာ အျပင္ေလာကနဲ႔ တူေအာင္ဇြတ္ဖန္တီးရင္း အျပင္ေလာကနဲ႔အေ၀းၾကီးေ၀းသြားတာမ်ိဳး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ဖူးျပီးပါျပီ။ ထားလိုက္ပါေတာ့။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတယ္လို႔မထင္ဘူးလား။ Mike ဟာ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါ ဆင္ေတြအပါအ၀င္ အျခားတိရိစာၦန္ေတြကို ဘ၀တစ္ခုလံုးေပးျပီးခ်စ္ျပခ့ဲသူ၊ ကာကြယ္ခ့ဲသူ၊ ကမာၻၾကီးကို လွပစိမ္းလန္းေစခ်င္ခ့ဲသူတစ္ဦးျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
အသက္ ၇ နွစ္မရွိတရွိအရြယ္မွာ ဦးေလးျဖစ္သူလက္ေဆာင္ေပးတဲ့ ကင္မရာေလးတစ္လံုးနဲ႔ ဟိုရိုက္ဒီရိုက္ေလွ်ာက္ေဆာ့ရင္း သူ႔ဘ၀၊ သူ႔၀ါသနာ၊ သူ႔ကမာၻဟာ ဘာလဲလို႔ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ့ဲသူ Mike Pandey ျဖစ္ပါတယ္။ "ကၽြန္ေတာ္ရပ္ေနတဲ့ ကမာၻၾကီးဟာ ဘယ္ေလာက္တန္ဖိုးၾကီးေၾကာင္း ကင္မရာေခ်ာင္းၾကည့္ေပါက္ထဲကေနမွ ကၽြန္ေတာ္နားလည္လာတာပါ" လို႔ သူမၾကာခဏေျပာတတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သူ႔ကိုၾကည့္လိုက္တိုင္းလည္း ကင္မရာတစ္လံုးကို ေက်ာ္ျပီးမွ ျမင္ရတာ အျမဲပါပဲ။ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔အဂၤလန္နိုင္ငံမ်ားမွာ ပညာသင္ယူခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ကင္ညာနိုင္ငံမွာေမြးဖြားခဲ့ေပမယ့္ အိႏိၵယလူမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Mike Pandey ဟာ အိႏိၵယနိုင္ငံ နယူးေဒလီျမိဳ႕မွာပဲ အေျခခ်ဖို႔ဆံုးျဖတ္ခ့ဲပါတယ္။ အေစာပိုင္းနွစ္မ်ားမွာ ရုပ္ရွင္ကားေတြအတြက္ special effect ေတြ ဖန္တီးေပးသူတစ္ဦးအျဖစ္ ေခတၱလုပ္ကိုင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၉၇၃ခုနွစ္မွာေတာ့ Riverbank အမည္ရတ့ဲ ရုပ္ရွင္စတူဒီယိုတစ္ခုကို တည္ေထာင္လိုက္ပါေတာ့တယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ ေရွးရိုးဆန္တ့ဲရိုးရာထံုးတမ္းတခ်ိဳ႕ကို ေတာ္လွန္တဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြ ရိုက္ကူးဖန္တီးသြားဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ "အိႏိၵယဆိုတ့ဲ နိုင္ငံမွာက ဒီဘက္မွာခင္ဗ်ားရပ္ျပီး စကားေျပာေနလိုက္၊ ဟိုဘက္မွာ ခင္ဗ်ားစကားေျပာေနတဲ့ အေခြကိုဖြင့္ထားလိုက္။ လူေတြအားလံုးက တီဗီရွိရာပဲလွည့္ေနၾကမွာ အေသအခ်ာဗ်" လို႔ သူက ရယ္ရယ္ေမာေမာနဲ႔ဆိုတတ္တယ္။ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြဟာ လူသားေတြရဲ႕ မ်က္စိေတြနားေတြကိုဖြင့္ေပးဖို႔၊ ေခါင္းထဲက အေတြးေဟာင္းေတြကို ရွင္းပစ္ဖို႔ တကယ္ေကာင္းတဲ့လက္နက္ဆိုတာ Mike Pandey ရိပ္မိခဲ့ပါတယ္။
အေမဇုန္ေတာၾကီးဟာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္တန္ခ်ိန္ ၇၅ဘီလီယံေလာက္ကို စုပ္ယူေပးထားပါတယ္။ ဒီေလာက္ၾကီးမားတဲ့သစ္ေတာၾကီးကို ကုန္ေအာင္ဘယ္လိုခုတ္မွာလဲ။ မကုန္ပါဘူးဆိုျပီး ခုတ္ေနမွာလား။ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာမီးေလာင္မႈေတြေၾကာင့္ အေမဇုန္သစ္ေတာၾကီးက ျပန္လည္ထုတ္လႊတ္ေနတဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဟာ တန္ခ်ိန္ သန္း၂၀၀ေလာက္ရွိေနပါတယ္။ သူ႔အလိုလိုမွ ေပးတာနဲ႔ယူတာ မမွ်ရတဲ့အထဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကပါ ေဘးကေန ၀င္ကူျပီး ဖ်က္ဆီးေပးေနဦးမွာလား။ ဒီကမာၻမွာ ဘယ္သူကမ်ားသစ္ပင္တစ္ပင္ခုတ္တိုင္း တျခားသစ္ပင္တစ္ပင္ျပန္စိုက္လို႔လဲ။ ပုဆိန္နဲ႔ ပ်ိဳးပင္ေပါက္ကို အတူကိုင္ျပီး ေတာထဲ၀င္သြားတဲ့သစ္ခုတ္သမား ဘယ္သူရွိလို႔လဲ။ ခုတ္တဲ့သူေတြကလည္း မအိပ္မေနခုတ္၊ စိုက္တဲ့သူေတြကလည္း မနားမေနစိုက္ေနၾကရတာပဲ မဟုတ္ဘူးလား။ ခုတ္တိုင္း ျပန္စိုက္တယ္ဆိုဦးေတာ့။ သစ္ေတာတစ္ခုဟာ လြယ္လြယ္နဲ႔ျဖစ္လာတာမဟုတ္ပါဘူး။ သစ္ေတာၾကီး ျဖစ္ေရာ့လဟယ္ ဆိုျပီး သစ္ပင္တစ္ရာေလာက္ တစ္ခါတည္းစိုက္ပစ္လိုက္လို႔လည္း သစ္ေတာတစ္ခုမျဖစ္ပါဘူး။ ဥတုရာသီေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေနဒဏ္ေလဒဏ္မ်ားစြာ၊ သားရဲတိရိစာၦန္တို႔ရဲ႕တြန္းတိုက္နင္းေခ်ျခင္းမ်ားစြာ တို႔ကို နွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာေက်ာ္ျဖတ္ျပီးမွ သစ္ေတာတစ္ခုျဖစ္ဖို႔ အစပ်ိဳးရံုေလးပဲရွိပါေသးတယ္။ ျပီးေတာ့ သစ္ေတာတစ္ခုရဲ႕ ၀ိေသသေတြျဖစ္တ့ဲ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ေတြ၊ သစ္ေတာေအာက္ေျခက ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းေတြ၊ လိပ္ျပာတို႔ပုစဥ္းတို႔လို ပ်ံသန္းနိုင္တ့ဲအင္းဆက္မ်ိဳးစိတ္ေတြ၊ တျခားမပ်ံသန္းနိုင္တဲ့အင္းဆက္မ်ိဳးစိတ္ေတြ၊ သစ္ေတာကို အမွီျပဳျပီးရွင္သန္ရမယ့္ ပန္းမ်ိဳးစိတ္ေတြ၊ သစ္ေတာရဲ႕စိုထိုင္းဆကို ထိန္းထားေပးမယ့္ လတ္ဆတ္တဲ့ေလထုအတြက္ ေရကန္ၾကီးေတြ၊ အဲဒီေရကန္ထဲက ေရသတၱ၀ါမ်ိဳးစိတ္ေတြ၊ ဒါေတြကေရာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပန္စိုက္လိုက္တဲ့သစ္ပင္တိုင္းမွာ အဆင္သင့္ပါေနျပီးသားအပိုပစၥည္းေတြလား။
ျပီးေတာ့ေတာင္ကုန္းေတြ၊ ေတာင္တန္းေတြေရာ။ ဒီေလာက္နည္းပညာအဆင့္ျမင့္ေနတဲ့ကမာၻၾကီးမွာေတာင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြ၊ တြင္းထြက္သတၱဳေတြ၊ အဖိုးတန္ေက်ာက္မ်က္ေတြ၊ ကၽြန္းသစ္ေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးနိုင္တဲ့ လူလုပ္ေတာင္ကုန္းေတြ၊ လူလုပ္ေတာင္တန္းေတြမတီထြင္မဖန္တီးနိုင္ေသးဘူးမဟုတ္လား။ ေျမၾကီးတန္ခ်ိန္ဘယ္ေလာက္၊
ေက်ာက္သားတန္ခ်ိန္ဘယ္ေလာက္၊သဲတန္ခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ဆိုျပီး ေရာေမႊလို႔ ျပန္ပံုလိုက္တိုင္း
ေတာင္တန္းၾကီး ျပန္ျဖစ္သြားမွာမဟုတ္ပါဘူး။ လိုရင္းေျပာရရင္ေတာ့ ေဟာဒီကမာၻဟာ ေနာက္ထပ္တစ္လံုးအပိုမရွိပါဘူး။
တစ္ရက္တစ္ရက္ Mike ရဲ႕ေခါင္းထဲမွာ ေ၀လငါးေတြ၊ ဆင္ေတြ၊ လဒေတြ၊ သစ္ပင္ေတြ၊ ေကာေနတဲ့ျမစ္ေတြ၊ ေကာင္းက်ိဳးထက္ဆိုးက်ိဳးပိုမ်ားတဲ့ ေရေလွာင္တမံေတြ၊ ၾကြပ္ၾကြပ္အိတ္ေတြ၊ ပင္လယ္ထဲခဏခဏေမွာက္ေနတဲ့ ေရနံတင္သေဘၤာေတြ၊ အရည္ေပ်ာ္က်ေနတ့ ေရခဲေတာင္ေတြ၊ အက္စစ္မိုးရြာခ်ဖို႔အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့ေလထဲကဆာလဖာဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ေတြ၊ဖန္လံုအိမ္အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္
ေရခဲအိမ္ေတြမေဆာက္နိုင္ေတာ့တဲ့ ပိုလာ၀က္၀ံေတြဟာ အျမဲရွိေနပါတယ္။ Mikeနဲ႔ သူ႔အဖြဲ႔သားေတြဟာ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္မ်ားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ တိိုက္ပြဲတစ္ခုကို အနွစ္နွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေလာက္တိုက္ခ့ဲရပါတယ္။ ရန္သူေတြကေတာ့အစိုးရအဆက္ဆက္၊ သစ္ေတာထြက္ပစၥည္းေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားသူမ်ားနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအသိမွာ အိပ္ေပ်ာ္ေနၾကတ့ဲ လူတစ္ဦးခ်င္းစီပဲျဖစ္ပါတယ္။ Mike တို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြကို ဒိုင္းလိုကာ၊ ဓားလိုေသြး၊ ျမားလို႔ခၽြန္ျပီး တိုက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ၁၉၉၄ခုနွစ္မွာေတာ့ Mike ဖန္တီးလိုက္တဲ့ The Last Migration(ေနာက္ဆံုးစားက်က္ေျမသို႔ထြက္ခြာျခင္း) ဆိုတဲ့ မွတ္္တမ္းရုပ္ရွင္ဟာ အလြန္အမင္းေအာင္ျမင္ခ့ဲပါတယ္။ အဲဒီမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကားဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ကမာၻ႔အၾကီးဆံုးရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ျဖစ္တဲ့ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္နဲ ႔သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ Wildscreen Festival မွာ ျပသခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္နိုင္ငံမွာက်င္းပတဲ့ ဒီရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ကေန Mike ဟာ Green Oscar လို႔တင္စားၾကတဲ့ Panda ဆုကိုရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားေၾကာင့္ အိႏိၵယရဲ႕ဆင္ေကာင္ေရက်ဆင္းေနမႈဟာ ေနွးေကြးသြားတဲ့အတြက္ Mike ရဲ႕အနုပညာအေပၚလူေတြခံစားမိၾကေၾကာင္း ျငင္းစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ေက်းရြာထဲ ျဖတ္သန္းသြားတဲ့ ဆင္ေတြဟာ ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္သင့္ေလာက္ေအာင္ ၾကမ္းတမ္းရက္စက္တဲ့သတၱ၀ါေတြမဟုတ္ဘူးဆိုတာ Mike က မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့တာပါ။ ငယ္ငယ္တုန္းက သစ္သားျမင္းရုပ္အက်ိဳးအပဲ့ေလးေတြကို အက်ိဳးအပ့ဲေလးေတြအတိုင္းပဲ အတိတ္မွာထားခဲ့ျပီး ဆင္ေတြကို မပစ္ၾကပါနဲ႔လို႔ ဒီေန႔မွာ Mike က ကမာၻကိုေအာ္ေျပာေနပါတယ္။ Mike ရဲ႕ အၾကိဳက္ဆံုးသစ္သားရုပ္ေလးကို နင္းေခ်ခဲ့မိတဲ့ ဆင္ရိုင္းၾကီးသာ ဒီမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေလး ၾကည့္မိမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္သစ္သားရုပ္ေတြအမ်ားၾကီး ၀ယ္လာျပီး Mike ကိုလက္ေဆာင္ေပးမွာပဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္ယံုၾကည္ေနပါတယ္။
၂၀၀၀ခုနွစ္မွာေတာ့ Shores Of Silence(တိတ္ဆိတ္ျခင္းကမ္းေျခမ်ား)ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္နဲ႔ Green Oscar ဆုကို ထပ္မံရရွိခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဒီမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကိုေတာ့ လေပါင္းမ်ားစြာ ေ၀လငါးေတြအေနာက္ကေန သေဘၤာနဲ႔လိုက္ျပီးမွိန္းေသနတ္နဲ႔ပစ္ေနတဲ့ ေ၀လငါးဖမ္းသမားေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ေက်ာခံုးမွာ ဒဏ္ရာဗရပြနဲ႔ ေ၀လငါးၾကီးတစ္ေကာင္ေရေပၚကိုအသက္ရႈဖို႔တက္လာတိုင္း ကင္မရာကိုင္ထားတဲ့လက္ေတြ တုန္ရင္လာတဲ့အထိ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္လို႔ Mike ကေျပာပါတယ္။ အိႏိၵယနိုင္ငံပိုင္ရုပ္သံလိုင္းမွာျပသခဲ့တဲ့ Migration(ေရၾကည္ရာျမက္နုရာရွာေဖြျခင္း)ဆိုတဲ့ Mike ရဲ႕မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ဟာ လူသားနဲ႔တိရိစာၦန္ၾကားက စားက်က္ေျမလုယက္မႈေတြနဲ႔ အစာအတြက္တိုက္ပြဲ၀င္ၾကပံုေတြကို ရည္ညြန္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အစြယ္ေတြသာမရွိဘူးဆိုရင္ အခုထက္ ၁၀ပံု၁ပံုေလာက္ပဲ အသတ္ခံရမယ္လို႔ ေၾကကြဲစြာရွင္းျပထားပါတယ္။ ဒီမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ၂၀၀၄ခုနွစ္မွာ ထြက္ရွိခဲ့တဲ့ Vanishing Giant (မ်ိဳးတံုးေပ်ာက္ကြယ္ေနေသာဧရာမသတၱ၀ါၾကီးမ်ား)မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ဟာ အစိုးရနဲ႔ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ကာကြယ္သူေတြၾကား အျငင္းပြားေစခ့ဲပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးးမွာေတာ့ အစိုးရက ရိုးရာနည္းလမ္းမ်ားအသံုးျပဳျပီးဆင္ရိုင္းဖမ္းဆီးမႈမ်ားအား ကန္႔သတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဆင္ေတြ မၾကာခဏအသက္ဆံုးရႈံးရတဲ့အျဖစ္ေတြထဲက တစ္ခုကို ကာကြယ္လိုက္နိုင္တာပါပဲ။
The Dormant Movings(ျငိမ္သက္ေနေသာေရြ႕လ်ားျခင္းမ်ား)ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္တစ္ကားကိုလည္း သူ႔ေခါင္းထဲမွာပဲ ရိုက္ကူးေနေသးတယ္လို႔ Mike ကေျပာပါတယ္။ ဒါဟာ ကမာၻ႔သစ္ေတာေတြကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ Global Witness အဖြဲ႔ၾကီးရဲ႕ ၂၀၁၂ခုနွစ္၊ ေမလက ထုတ္ျပန္မႈတစ္ခုအေပၚအေျခခံတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီထုတ္္ျပန္မႈမွာ ကမာၻ႔သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈအမ်ားဆံုး ၄ နိုင္ငံအျဖစ္ ဘရာဇီး၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ျမန္မာ တို႔ဟာ အစဥ္လိုက္စာရင္း၀င္ခ့ဲပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ "ခင္ဗ်ားတို႔သစ္ေတာေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ"ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ စဖြင့္မယ္လို႔ Mike ကေျပာပါတယ္။ ၁၉၆၀ခုနွစ္မွာ တစ္နိုင္ငံလံုး သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈဧရိယာ ၇၀ရာခိုင္နႈန္း၊ ၁၉၇၀ခုနွစ္မွာ ၆၁ရာခိုင္နႈန္း၊ ၁၉၈၉ခုနွစ္မွာ ၅၉ရာခိုင္နႈန္း နဲ႔ ၂၀၀၈ခုနွစ္မွာ ၂၄ရာခိုင္နႈန္း၊ အခုလက္ရွိမွာ ၂၀ရာခိုင္နႈန္းပဲက်န္ရွိေတာ့တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ဟာ Mike ရဲ႕ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကိုၾကည့္ခ်င္ေနပါတယ္ဆိုရင္ ရယ္စရာမ်ားေကာင္းေနမလားမသိေတာ့ပါဘူး။
Mike ရဲ႕အၾကီးက်ယ္ဆံုးေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုကေတာ့ ရုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲရွည္ျဖစ္တဲ့ Earth Matters အစီအစဥ္ပါပဲ။ အိႏိၵယနိုင္ငံမွာ ၁၁နွစ္ၾကာေအာင္ျပသခဲ့တဲ့ ဒီရုပ္သံဇာတ္လမ္းမွာ Mike ဟာ ကမာၻၾကီးအတြက္ ေက်းဇူးတရားမ်ားစြာယူေဆာင္လာေပးပါတယ္။ ဒီရုပ္သံဇာတ္လမ္းတြဲေတြေၾကာင့္ အိႏိၵယနိုင္ငံအနွံ႔အျပားမွာ အေျခခံလူထုအဆင့္အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အာဏာပိုင္ေတြက ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံေပးတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ တစ္ကိုယ္ေတာ္သစ္ပင္စိုက္ပ်ိဳးသူေတြ အမ်ားအျပားေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ Mike ဟာ အခုအခ်ိန္ထိ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေပါင္း ၆၀၀ေလာက္ဖန္တီးရိုက္ကူးျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ နိုင္ငံတြင္းရရွိတ့ဲဆုမ်ားအပါအ၀င္နိုင္ငံတကာဆုေပါင္း ၈၀ေက်ာ္ရရွိေနျပီးျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိမွာေတာ့ The Return Of The Tiger(က်ားတစ္ေကာင္ရဲ႕အျပန္လမ္း)ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္အတြက္ အိႏိၵယနိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းကို ခရီးဆန္႔ေနပါတယ္။ Mike အျမဲတမ္းေျပာေနက်စကားတစ္ခြန္းရွိပါတယ္။ "ကမာၻေျမၾကီးဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးပိုင္တဲ့အရာျဖစ္တယ္။ အလုပ္ကိုကားေလးနဲ႔ပဲေမာင္းထြက္မသြားပါနဲ႔။ ပါတီပြဲေတြတက္ဖို႔ပဲစဥ္းစားမေနပါနဲ႔။ ခင္ဗ်ားတို႔ပတ္၀န္းက်င္ကိုၾကည့္ပါ။ တခုခုမွားေနရင္ အဲဒါကို မွန္ေအာင္လုပ္ေပးပါ"
ေအာ္စကာ(၂)ဆုရ အေမရိကန္ရုပ္ရွင္မင္းသားၾကီး Robert Redford ရဲ႕စကားတစ္ခြန္းကိုလည္း Mike က ေတာ္ေတာ္သေဘာက်ေၾကာင္း၀န္ခံဖူးပါတယ္။ "သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးကို နုိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးလုပ္ငန္း
ထဲ ထည့္သြင္းရမယ္လို႔ က်ဳပ္ထင္တယ္။ က်ဳပ္တို႔ေရေျမေတာေတာင္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔အေရးဟာ ျပည္ပရန္ကိုကာကြယ္ဖို႔လိုပဲ အေရးၾကီးတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကာကြယ္စရာ ဘာက်န္ေတာ့မွာလဲ"။
သေဘၤာစီးေနရင္းနဲ႔ အမိႈက္ပစ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒီအမိႈက္ကိုအစာအမွတ္နဲ႔စားမိလို႔ အစာလမ္းေၾကာင္းမွာ တစ္ဆို႔ျပီး အသက္ဆံုးရံႈးသြားမယ့္ ေရသတၱ၀ါေတြကို ျမင္ေယာင္ေပးပါ။ ကားေသာ့တစ္ခ်က္လွည့္ျပီး လီဗာတစ္ခ်က္နင္းလိုက္တာနဲ႔ ဖန္လံုအိမ္အာနိသင္အေပၚ အားေပးအားေျမာက္ျပဳမိလိုက္တာ သတိရပါ။ စက္မႈဇုန္ေတြနားမွာ ဆာလဖာဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ေတြဟာ အက္စစ္မိုးေတြအျဖစ္ရြာခ်လိုက္ဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေခါင္းထဲထည့္ထားပါ။ နာမက်န္းျဖစ္ေနေသာကမာၻၾကီးကို ေဆးကုသဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးဟာ ဆရာ၀န္ေတြပါပဲ။ ကိုယ့္မိသားစု၊ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္း၊ ကိုယ့္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ဘယ္သူ႔ကိုျဖစ္ျဖစ္ ရသေလာက္ေျပာဆိုရွင္းလင္းျပပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လူသားေတြရဲ႕သက္တမ္းမွာ၊ လူရယ္လို႔ျဖစ္လာတဲ့အဓိပါၸယ္အေပၚမွာ ကမာၻၾကီးအတြက္ျပန္လည္တံု႔ျပန္ျခင္းဆိိုတဲ့ အကန္႔တစ္ကန္႔ကို သပ္သပ္ခြဲထားေပးပါ။ ၀ါးရြက္ကေလးကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း၀ါးေနတဲ့ ပန္ဒါ၀က္၀ံေလးေတြ၊ အစြယ္နွစ္ေခ်ာင္းအတြက္ အသက္ေပးရေတာ့မယ့္ ဆင္ရိုင္းၾကီးေတြ၊ အနွစ္ ၅၀၊ ၁၀၀ မားမားရပ္လာျပီးမွ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း အျမစ္ေတြေပၚေအာင္လဲက်သြားတဲ့ ကၽြန္းပင္ၾကီးေတြ၊ ငါးဖမ္သေဘၤာရဲ႕ေသနတ္ေျပာင္း၀ကေန အခ်ိန္ခံထားရတဲ့ေ၀လငါးၾကီးေတြ၊ စားက်က္ေျမရွားပါးမႈေၾကာင့္ လူေနရြာေတြထဲကို မျဖစ္မေန၀င္လာရတဲ့ က်ားေတြ၊က်ားသစ္ေတြ၊ ေရခဲျပင္ရွိရာ အျပင္းအထန္လိုက္ရွာေနတဲ့ ပင္ဂြင္းငွက္ေတြ၊ ဆန္တက္စရာေရမရွိတဲ့ ျမစ္ေတြေၾကာင့္ ထံုးအိုင္ေတြထဲမွာ ဘ၀ဆံုးေတာ့မယ့္ ဆယ္လမြန္ငါးေတြအတြက္ Mike အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ္ရပ္ေနတဲ့ေျမၾကီးကို ကိုယ္တိုင္ေက်းဇူးကန္းေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ Mike အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ "ဘာအေရးလဲ၊ ကမာၻမပ်က္ခင္ငါေသမွာပဲ။ ဂရုစိုက္စရာမလိုပါဘူး"ဆိုသူေတြအတြက္ Mike အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ သူ႔ပခံုးဟာ ကင္မရာၾကီးနဲ႔ တသားတည္းတြဲဆက္ဂေဟေဆာ္ထားတာမ်ားလို႔ ထင္ရတ့ဲအထိ Mike အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ "သစ္ပင္စိုက္ပါ၊ ကမာၻသူကမာၻသားတိုင္းသာ သစ္ပင္တစ္ပင္စီစိုက္ပါ။ အစိမ္းေရာင္ဟန္ခ်က္ညီမွ်ေနတဲ့ ေဂဟစနစ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ျပန္ရမွာပါ"တဲ့။ အလုပ္လုပ္ေနရင္း Mike ကေျပာေနပါတယ္။ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္သိျပီး ၾကိဳးစားပမ္းစားလုပ္သူလည္းရွိ၊ မသိဟန္ျပဳျပီး ေနနိုင္သူေတြလည္းရွိတဲ့ ကမာၻမွာ Mike ဟာ ေက်းဇူးတင္စရာေကာင္းသူတစ္ဦးျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ယူဆတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုေလးစားဂုဏ္ျပဳပါေၾကာင္း မွတ္တမ္းတစ္ခုေလာက္ေတာ့ ေပးပို႔ေပးခ်င္ပါေသးတယ္။ အဲဒီအခါ စာရြက္ေအာက္ေျခက ေပးပို႔သူမ်ားစာရင္းမွာ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ သားရဲတိရိစာၦန္ေတြ၊ ေပ်ာက္ကြယ္လုလုေရသတၱ၀ါေတြ၊ ငွက္ေတြ၊ ေကာင္းကင္ျပာျပာၾကီး၊ ေအးျမလတ္ဆတ္တဲ့ေလျပည္ေတြ၊ သစ္ပင္စိမ္းစိမ္းေတြ၊ ၾကည္လင္ရွင္းသန္႔ေနတဲ့ စမ္းေခ်ာင္းေလးေတြကို ဖိတ္ၾကားရပါဦးမယ္။ သူတို႔လည္း Mike ကို ေက်းဇူးတင္ေနမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္တဲ့အတြက္ပါပဲ။
Credit To ဟိန္း Face Book Page