အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ ဥပေဒမ်ား ထုတ္ျပန္ေၾကညာရာတြင္ အေမရိကန္ သမၼတမ်ားသည္ Signing Statement ႏွင့္ Non-signing Statement တို႔ကိုပါ က်င့္သုံးေဆာင္႐ြက္ေလ့ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ Signing Statement ဟူသည္မွာ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုအား လက္မွတ္ေရးထိုး၍ ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ခ်ိန္တြင္ ယင္းဥပေဒႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သမၼတ၏ သေဘာထားအား စာျဖင့္ေရးသား ေၾကညာခ်က္ ျဖစ္သည္။ Non-signing Statement ဟူသည္မွာ ဥပေဒၾကမ္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ဗီတိုက်င့္သုံးျခင္း၊ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မျပဳဘဲ ဥပေဒ ျဖစ္လာသည့္အခါ ယင္းဥပေဒၾကမ္းအား သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ျငင္းဆိုရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကို ေဖာ္ျပသည့္ ေၾကညာခ်က္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ Signing Statement မ်ားကို သမၼတဂ်ိန္းမြန္႐ိုး လက္ထက္မွစတင္၍ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ဘုရင္စနစ္ က်င့္သုံးသည့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒျပဳျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ပါလီမန္ႏွင့္ ေတာ္ဝင္မ်ဳိးႏြယ္ဘုရင္၊ ဘုရင္မ Royal တို႔ထံတြင္ အပ္ႏွင္းထားၿပီး ပါလီမန္က အတည္ျပဳလိုက္သည့္ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဘုရင္/ဘုရင္မသည္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ အေျခအေနမွလြဲ၍ ဆႏၵသေဘာ ထားေပးေလ့ မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင္မအဲလိဇဘက္သည္ Military Action Against Iraq Bill ကို လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့ေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒၾကမ္း အတည္ျပဳရန္ သမၼတထံ တင္ျပရမည္ ျဖစ္ၿပီး သမၼတက ယင္းဥပေဒၾကမ္းကို သေဘာတူေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ သေဘာမတူေၾကာင္း ေၾကညာရသည္။ အိႏၵိယ အေျခခံဥပေဒတြင္ သမၼတအား အိတ္ေဆာင္ဗီတို အပ္ႏွင္းထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း စာတိုက္ဥပေဒကို သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မျပဳခဲ့သျဖင့္ ယင္းဥပေဒကို ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွွစ္တြင္ အစိုးရက ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ Signing Statement တို႔၏ ရာဇဝင္ သမၼတေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘုရွ္ လက္ထက္တြင္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က Signing Statement ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ၌ အေမရိကန္ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ တာဝန္၊ ျပည္ေထာင္စု၏ အထြတ္အထိပ္စသည့္ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပလ်က္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း သက္သက္သာ ျဖစ္သည္ဟူ၍ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အိုဘားမား၏ ပထမသက္တမ္း အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ သမၼတ ဂ်ဴနီယာဘုရွ္ကဲ့သို႔ ေဆာင္႐ြက္မည္ မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒျပဳေရးတြင္ ပါတီႀကီးႏွစ္ရပ္စလုံး၏ သေဘာတူညီခ်က္၊ သမၼတ၏ ေထာက္ခံမႈတို႔ျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္သြားရန္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိုဘားမား သည္ Signing Statement အား ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ခုနစ္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ငါးႀကိမ္၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ေျခာက္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္ႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ စုစုေပါင္း ၂၁ ႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤေနရာတြင္ သမၼတအိုဘားမားသည္ အေမ ရိကန္ သမၼတမ်ားတြင္ Signing Statement ထုတ္ျပန္မႈ အႀကိမ္ေရ အနည္းဆုံး ျဖစ္ေနသည္မွာ ယင္း၏ကတိေပးထားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒတြင္ Signing Statement ကို အသုံးျပဳရန္ သမၼတအား လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးထားျခင္း မရွိသလို သမၼတ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မရွိေသာဥပေဒ Non-Signing Law သို႔မဟုတ္ ယင္းဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္းကို လိုက္နာျခင္း ျပဳမည္မဟုတ္ဟု ေၾကညာခြင့္လည္း ေပးထားျခင္း မရွိပါ။ သမၼတ၏ Signing Statement ကို ျပည္ေထာင္စု မွတ္ပုံတင္ Federal Register တြင္ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပေသာ္လည္း ယင္းတို႔မွာ ဥပေဒအရ စည္းေႏွာင္မႈ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕နယ္ပယ္တြင္ Signing Statement သည္ သမၼတက ဥပေဒတစ္ရပ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ရန္ ရည္႐ြယ္သည့္ လမ္းစဥ္ကို အသိေပးျခင္းျဖစ္၍ ဥပေဒထက္ ပိုမိုအေရးပါေသာ အခ်က္လည္း ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ Signing Statement ေရာ Non-Signing Statement ပါ ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ ယင္းေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ရျခင္း၏ အရင္းခံ အေၾကာင္းတရားမွာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္သည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အေမရိကန္သမၼတမ်ားသည္ အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ က်မ္းသစၥာ ျပဳထားၾကသူမ်ားျဖစ္၍ လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ကြန္ဂရက္မွ တင္ျပလာေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို စိစစ္ရာ၌ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ဟု ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ပါဝင္လာခဲ့ပါက မညီမွန္း သိလ်က္ႏွင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့လွ်င္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုထားခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ရာ ေရာက္ေစမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်မ္းက်ိန္ထားေသာ ကတိသစၥာျပဳခ်က္အရ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီဟု ယူဆထားေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုးရာတြင္ မ်ားစြာစဥ္းစား သုံးသပ္ၿပီး Signing Statement ႏွင့္ Non-Signing Statement မ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤသည္ကို အေမရိကန္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားက တတိယနည္းလမ္း The Third Way ဟု အမည္ေပး ေခၚတြင္ထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ သမၼတသည္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါက အေျခခံဥပေဒကို မလိုက္နာဘဲ ခ်ဳိးေဖာက္သည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိေစမည္ ျဖစ္ရာ လက္မွတ္မထိုးဘဲ Statement ထုတ္ျပန္ျခင္းက သင့္ေလ်ာ္သည္ဟူ၍ ဥပေဒပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။ အျခားေသာ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကလည္း သမၼတ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားျဖစ္၍ ကြန္ဂရက္က အေလးထား စဥ္းစားသင့္သည္။ သမၼတ၏ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္သည္ ဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ထည့္သြင္းသင့္သည္ စသည္ျဖင့္ ရပ္တည္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အျခားေသာ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကလည္း ဥပေဒျပဳေရး အာဏာသည္ ကြန္ဂရက္၌သာ တည္၍ Separation of Power သေဘာတရားအရ ဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္း မျဖစ္သင့္ဟု ဆိုၾကျပန္သည္။ အဆိုပါ အျငင္းအခုံသည္ သမၼတဘုရွ္ လက္ထက္တြင္ ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့ရာ American Bar Association က အထူးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းကာ သုေတသန ျပဳလုပ္ရသည့္ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ရသည္။ အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈသည္သာ American Bar Association က ဖြဲ႕စည္းေပးေသာ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး အထူးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕သည္ သမၼတႏွင့္ ကြန္ဂရက္အၾကား ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား၊ အျငင္းပြားမႈမ်ားအား ေလ့လာဆန္းစစ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအထူးအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္ အႀကံျပဳခ်က္ မ်ားကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကြန္ဂရက္၌ တညီတညြတ္တည္း ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိဟု သမၼတက ထင္ျမင္ယူေသာ ဥပေဒၾကမ္းကို လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း အားျဖင့္ သမၼတသည္ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္-မေရာက္၊ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ဖြယ္ရာရွိေသာ ဥပေဒၾကမ္းကို ကြန္ဂရက္က အတည္ျပဳျခင္းအားျဖင့္ ကြန္ဂရက္သည္ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္-မေရာက္ (ကြန္ဂရက္သည္လည္း အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေလးစားလိုက္နာရန္ က်ိန္ဆိုထားသူမ်ား ျဖစ္သည္) စသည္တို႔ကို အေသးစိတ္ ေလ့လာသုံးသပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥပေဒမ်ားကို အနက္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုၾကရာတြင္ Letters of Law ကိုသာမက Spirit of Law ကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသုံးသပ္မွ ျပည့္စုံႏိုင္သည္ ျဖစ္သလို ကြန္ဂရက္က အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္သည္ဟု ဆုံးျဖတ္လက္ခံ႐ုံမွ်ျဖင့္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီသည္ဟု မွတ္ယူ၍ မရႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ ဘားေကာင္စီမွ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားသည္ သမၼတဘက္တြင္ လည္းေကာင္း၊ ကြန္ဂရက္ဘက္တြင္ လည္းေကာင္း အေလးသာ လိုက္ပါျခင္းမရွိဘဲ အေျခခံ ဥပေဒအေပၚတြင္သာ ရပ္တည္၍ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားသည္ အေမရိကန္သမၼတအား ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကသည္ - (၁) ကြန္ဂရက္၌ တင္ထားေသာ ဥပေဒၾကမ္း သို႔မဟုတ္ ယင္းဥပေဒၾကမ္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္တစ္ခုသည္ ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္လွ်င္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီမည္ မဟုတ္ဟု သမၼတက ယုံၾကည္လွ်င္ ဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ ကြန္ဂရက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ အသိေပးရန္၊ (၂) ဥပေဒၾကမ္း၏ အဓိပၸာယ္၊ ရည္႐ြယ္ခ်က္၊ အေရးပါမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ သမၼတ၏အျမင္ကို ေဖာ္ျပၿပီး ကန္႔ကြက္ခ်က္ႏွင့္အတူ ကြန္ဂရက္သို႔ ျပန္လည္ ေပးပို႔သည့္ ဗီတိုအာဏာကို အသုံးျပဳရန္၊ အထက္ပါ နည္းလမ္းအတိုင္း မဟုတ္ဘဲ Signing Statement ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါအတိုင္း သမၼတက ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါက သမၼတ လိုလားသည့္အတိုင္း ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေပးရန္ ကြန္ဂရက္သို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္ - (၁) Signing Statement ၏ တရားဝင္မိတၱဴကို ကြန္ဂရက္သို႔ သမၼတက ခ်က္ခ်င္းတင္ျပျခင္း၊ (၂) Signing Statement ပါ ရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္ႏွင့္ ကိုးကားသည့္ ဥပေဒတို႔ကို သမၼတက ကြန္ဂရက္သို႔ တင္ျပလာျခင္း၊ (၃) ကြန္ဂရက္၏ ရွင္းလင္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ဥပေဒကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ (၄) အထက္ပါ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ကို ျပည္သူအမ်ား အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္ရန္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္း။ ဆိုလိုသည့္ သေဘာမွာ သမၼတက အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း မရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို ႀကဳိတင္ အသိေပးလာလွ်င္၊ ဗီတိုအာဏာကို အသုံးျပဳလွ်င္၊ Signing Statement အား ခ်က္ခ်င္း တင္ျပလာလွ်င္ သမၼတ၏ လိုလားခ်က္အတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ေပးရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ Rule of Law ႏွင့္ အေျခခံဥပေဒ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းႏိုင္ေရး ေဆာင္႐ြက္ၾကရာတြင္ ႏိုင္ငံတိုင္းရွိ ဥပေဒအားလုံး၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အေလးအျမတ္ ထားၾကရသလို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အားလုံးသည္ အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ကတိသစၥာ ျပဳထားၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း မရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆၾကေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့လွ်င္ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္ မေရာက္ဟူေသာ အခ်က္မွာလည္း ဥပေဒပညာရွင္မ်ား ဒီဘိတ္ျပဳလုပ္ရမည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ တစ္ဖန္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒအရ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း ရွိ မရွိဟူေသာ အၿပီးအျပတ္ အတည္ျဖစ္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္သည္မွာ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသည္ လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ယင္းအင္စတီက်ဴးရွင္းကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး တာဝန္ကို ခုံ႐ုံးအား သီးသန္႔ တာဝန္ ေပးအပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အထက္ပါအတိုင္း ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ႀကီး ႏွစ္ရပ္အၾကား - (၁) အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့လွ်င္ျဖစ္ေစ သို႔မဟုတ္ မေပၚေပါက္ခဲ့လွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ (၂) Signing Statement ႏွင့္ Non-Signing Statement မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့လွ်င္ျဖစ္ေစ သို႔မဟုတ္ ထြက္ေပၚလာျခင္း မရွိလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ (၃) အဆုံးအျဖတ္ ခံယူရန္၊ အနက္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရန္ ခုံ႐ုံးသို႔ တင္သြင္းလာလွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ မတင္သြင္းဘဲေနသည္ ျဖစ္ေစ၊ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၂၂၊ ပုဒ္မခြဲ (ခ) အရ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးသည္ မိမိအလုပ္ကို မိမိ လုပ္ေနရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္မွာ ဥပေဒအားလုံး၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာေရးမွ အစျပဳသည္ျဖစ္၍ အာဏာတည္ၿပီး ျဖစ္ေသာ အေျခခံဥပေဒသည္ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္း မျပဳေသးသမွ် ႏိုင္ငံသားအားလုံး ႁခြင္းခ်က္မရွိ ေလးစားလိုက္နာရမည္ ျဖစ္သည္။ အလားတူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားေသာ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားအား အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးက မိမိအလုပ္ မိမိလုပ္ၾကသည့္အခါ မ႑ိဳင္ႀကီးအားလုံးႏွင့္ Stlakeholder အေပါင္းမွလည္း သူ႔အလုပ္သူလုပ္ေသာ ခုံ႐ုံး၏ စိစစ္ခ်က္မ်ားကို အေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ ေလးစားလိုက္နာၾကပါမွသာ Rule of Law ခိုင္မာေစမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုး တင္ျပလိုက္ရေပသည္။ (မွဴးေဇာ္) Photo: တတိယနည္းလမ္း သို႔မဟုတ္ သမၼတလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မျပဳေသာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ The Third Way: The Presidential Non-signing Statement နိဒါန္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ ဥပေဒမ်ား ထုတ္ျပန္ေၾကညာရာတြင္ အေမရိကန္ သမၼတမ်ားသည္ Signing Statement ႏွင့္ Non-signing Statement တို႔ကိုပါ က်င့္သုံးေဆာင္႐ြက္ေလ့ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ Signing Statement ဟူသည္မွာ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုအား လက္မွတ္ေရးထိုး၍ ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ခ်ိန္တြင္ ယင္းဥပေဒႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သမၼတ၏ သေဘာထားအား စာျဖင့္ေရးသား ေၾကညာခ်က္ ျဖစ္သည္။ Non-signing Statement ဟူသည္မွာ ဥပေဒၾကမ္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ဗီတိုက်င့္သုံးျခင္း၊ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မျပဳဘဲ ဥပေဒ ျဖစ္လာသည့္အခါ ယင္းဥပေဒၾကမ္းအား သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ျငင္းဆိုရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကို ေဖာ္ျပသည့္ ေၾကညာခ်က္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ Signing Statement မ်ားကို သမၼတဂ်ိန္းမြန္႐ိုး လက္ထက္မွစတင္၍ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ဘုရင္စနစ္ က်င့္သုံးသည့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒျပဳျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ပါလီမန္ႏွင့္ ေတာ္ဝင္မ်ဳိးႏြယ္ဘုရင္၊ ဘုရင္မ Royal တို႔ထံတြင္ အပ္ႏွင္းထားၿပီး ပါလီမန္က အတည္ျပဳလိုက္သည့္ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဘုရင္/ဘုရင္မသည္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ အေျခအေနမွလြဲ၍ ဆႏၵသေဘာ ထားေပးေလ့ မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင္မအဲလိဇဘက္သည္ Military Action Against Iraq Bill ကို လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့ေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒၾကမ္း အတည္ျပဳရန္ သမၼတထံ တင္ျပရမည္ ျဖစ္ၿပီး သမၼတက ယင္းဥပေဒၾကမ္းကို သေဘာတူေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ သေဘာမတူေၾကာင္း ေၾကညာရသည္။ အိႏၵိယ အေျခခံဥပေဒတြင္ သမၼတအား အိတ္ေဆာင္ဗီတို အပ္ႏွင္းထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း စာတိုက္ဥပေဒကို သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မျပဳခဲ့သျဖင့္ ယင္းဥပေဒကို ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွွစ္တြင္ အစိုးရက ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ Signing Statement တို႔၏ ရာဇဝင္ သမၼတေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘုရွ္ လက္ထက္တြင္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က Signing Statement ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ၌ အေမရိကန္ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ တာဝန္၊ ျပည္ေထာင္စု၏ အထြတ္အထိပ္စသည့္ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပလ်က္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း သက္သက္သာ ျဖစ္သည္ဟူ၍ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အိုဘားမား၏ ပထမသက္တမ္း အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ သမၼတ ဂ်ဴနီယာဘုရွ္ကဲ့သို႔ ေဆာင္႐ြက္မည္ မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒျပဳေရးတြင္ ပါတီႀကီးႏွစ္ရပ္စလုံး၏ သေဘာတူညီခ်က္၊ သမၼတ၏ ေထာက္ခံမႈတို႔ျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္သြားရန္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိုဘားမား သည္ Signing Statement အား ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ခုနစ္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ငါးႀကိမ္၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ေျခာက္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္ႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ စုစုေပါင္း ၂၁ ႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤေနရာတြင္ သမၼတအိုဘားမားသည္ အေမ ရိကန္ သမၼတမ်ားတြင္ Signing Statement ထုတ္ျပန္မႈ အႀကိမ္ေရ အနည္းဆုံး ျဖစ္ေနသည္မွာ ယင္း၏ကတိေပးထားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒတြင္ Signing Statement ကို အသုံးျပဳရန္ သမၼတအား လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးထားျခင္း မရွိသလို သမၼတ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မရွိေသာဥပေဒ Non-Signing Law သို႔မဟုတ္ ယင္းဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္းကို လိုက္နာျခင္း ျပဳမည္မဟုတ္ဟု ေၾကညာခြင့္လည္း ေပးထားျခင္း မရွိပါ။ သမၼတ၏ Signing Statement ကို ျပည္ေထာင္စု မွတ္ပုံတင္ Federal Register တြင္ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပေသာ္လည္း ယင္းတို႔မွာ ဥပေဒအရ စည္းေႏွာင္မႈ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕နယ္ပယ္တြင္ Signing Statement သည္ သမၼတက ဥပေဒတစ္ရပ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ရန္ ရည္႐ြယ္သည့္ လမ္းစဥ္ကို အသိေပးျခင္းျဖစ္၍ ဥပေဒထက္ ပိုမိုအေရးပါေသာ အခ်က္လည္း ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ Signing Statement ေရာ Non-Signing Statement ပါ ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ ယင္းေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ရျခင္း၏ အရင္းခံ အေၾကာင္းတရားမွာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္သည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အေမရိကန္သမၼတမ်ားသည္ အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ က်မ္းသစၥာ ျပဳထားၾကသူမ်ားျဖစ္၍ လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ကြန္ဂရက္မွ တင္ျပလာေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို စိစစ္ရာ၌ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ဟု ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ပါဝင္လာခဲ့ပါက မညီမွန္း သိလ်က္ႏွင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့လွ်င္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုထားခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ရာ ေရာက္ေစမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်မ္းက်ိန္ထားေသာ ကတိသစၥာျပဳခ်က္အရ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီဟု ယူဆထားေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုးရာတြင္ မ်ားစြာစဥ္းစား သုံးသပ္ၿပီး Signing Statement ႏွင့္ Non-Signing Statement မ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤသည္ကို အေမရိကန္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားက တတိယနည္းလမ္း The Third Way ဟု အမည္ေပး ေခၚတြင္ထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ သမၼတသည္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါက အေျခခံဥပေဒကို မလိုက္နာဘဲ ခ်ဳိးေဖာက္သည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိေစမည္ ျဖစ္ရာ လက္မွတ္မထိုးဘဲ Statement ထုတ္ျပန္ျခင္းက သင့္ေလ်ာ္သည္ဟူ၍ ဥပေဒပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။ အျခားေသာ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကလည္း သမၼတ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားျဖစ္၍ ကြန္ဂရက္က အေလးထား စဥ္းစားသင့္သည္။ သမၼတ၏ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္သည္ ဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ထည့္သြင္းသင့္သည္ စသည္ျဖင့္ ရပ္တည္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အျခားေသာ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကလည္း ဥပေဒျပဳေရး အာဏာသည္ ကြန္ဂရက္၌သာ တည္၍ Separation of Power သေဘာတရားအရ ဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္း မျဖစ္သင့္ဟု ဆိုၾကျပန္သည္။ အဆိုပါ အျငင္းအခုံသည္ သမၼတဘုရွ္ လက္ထက္တြင္ ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့ရာ American Bar Association က အထူးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းကာ သုေတသန ျပဳလုပ္ရသည့္ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ရသည္။ အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈသည္သာ American Bar Association က ဖြဲ႕စည္းေပးေသာ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး အထူးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕သည္ သမၼတႏွင့္ ကြန္ဂရက္အၾကား ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား၊ အျငင္းပြားမႈမ်ားအား ေလ့လာဆန္းစစ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအထူးအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္ အႀကံျပဳခ်က္ မ်ားကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကြန္ဂရက္၌ တညီတညြတ္တည္း ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိဟု သမၼတက ထင္ျမင္ယူေသာ ဥပေဒၾကမ္းကို လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း အားျဖင့္ သမၼတသည္ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္-မေရာက္၊ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆႏိုင္ဖြယ္ရာရွိေသာ ဥပေဒၾကမ္းကို ကြန္ဂရက္က အတည္ျပဳျခင္းအားျဖင့္ ကြန္ဂရက္သည္ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္-မေရာက္ (ကြန္ဂရက္သည္လည္း အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေလးစားလိုက္နာရန္ က်ိန္ဆိုထားသူမ်ား ျဖစ္သည္) စသည္တို႔ကို အေသးစိတ္ ေလ့လာသုံးသပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥပေဒမ်ားကို အနက္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုၾကရာတြင္ Letters of Law ကိုသာမက Spirit of Law ကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသုံးသပ္မွ ျပည့္စုံႏိုင္သည္ ျဖစ္သလို ကြန္ဂရက္က အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္သည္ဟု ဆုံးျဖတ္လက္ခံ႐ုံမွ်ျဖင့္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီသည္ဟု မွတ္ယူ၍ မရႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ ဘားေကာင္စီမွ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားသည္ သမၼတဘက္တြင္ လည္းေကာင္း၊ ကြန္ဂရက္ဘက္တြင္ လည္းေကာင္း အေလးသာ လိုက္ပါျခင္းမရွိဘဲ အေျခခံ ဥပေဒအေပၚတြင္သာ ရပ္တည္၍ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားသည္ အေမရိကန္သမၼတအား ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကသည္ - (၁) ကြန္ဂရက္၌ တင္ထားေသာ ဥပေဒၾကမ္း သို႔မဟုတ္ ယင္းဥပေဒၾကမ္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္တစ္ခုသည္ ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္လွ်င္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီမည္ မဟုတ္ဟု သမၼတက ယုံၾကည္လွ်င္ ဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ ကြန္ဂရက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ အသိေပးရန္၊ (၂) ဥပေဒၾကမ္း၏ အဓိပၸာယ္၊ ရည္႐ြယ္ခ်က္၊ အေရးပါမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ သမၼတ၏အျမင္ကို ေဖာ္ျပၿပီး ကန္႔ကြက္ခ်က္ႏွင့္အတူ ကြန္ဂရက္သို႔ ျပန္လည္ ေပးပို႔သည့္ ဗီတိုအာဏာကို အသုံးျပဳရန္၊ အထက္ပါ နည္းလမ္းအတိုင္း မဟုတ္ဘဲ Signing Statement ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါအတိုင္း သမၼတက ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါက သမၼတ လိုလားသည့္အတိုင္း ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေပးရန္ ကြန္ဂရက္သို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္ - (၁) Signing Statement ၏ တရားဝင္မိတၱဴကို ကြန္ဂရက္သို႔ သမၼတက ခ်က္ခ်င္းတင္ျပျခင္း၊ (၂) Signing Statement ပါ ရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္ႏွင့္ ကိုးကားသည့္ ဥပေဒတို႔ကို သမၼတက ကြန္ဂရက္သို႔ တင္ျပလာျခင္း၊ (၃) ကြန္ဂရက္၏ ရွင္းလင္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ဥပေဒကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ (၄) အထက္ပါ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ကို ျပည္သူအမ်ား အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္ရန္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္း။ ဆိုလိုသည့္ သေဘာမွာ သမၼတက အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း မရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို ႀကဳိတင္ အသိေပးလာလွ်င္၊ ဗီတိုအာဏာကို အသုံးျပဳလွ်င္၊ Signing Statement အား ခ်က္ခ်င္း တင္ျပလာလွ်င္ သမၼတ၏ လိုလားခ်က္အတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ေပးရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ Rule of Law ႏွင့္ အေျခခံဥပေဒ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းႏိုင္ေရး ေဆာင္႐ြက္ၾကရာတြင္ ႏိုင္ငံတိုင္းရွိ ဥပေဒအားလုံး၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အေလးအျမတ္ ထားၾကရသလို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အားလုံးသည္ အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ကတိသစၥာ ျပဳထားၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း မရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆၾကေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားကို ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့လွ်င္ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္ မေရာက္ဟူေသာ အခ်က္မွာလည္း ဥပေဒပညာရွင္မ်ား ဒီဘိတ္ျပဳလုပ္ရမည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ တစ္ဖန္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒအရ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း ရွိ မရွိဟူေသာ အၿပီးအျပတ္ အတည္ျဖစ္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္သည္မွာ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသည္ လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ယင္းအင္စတီက်ဴးရွင္းကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး တာဝန္ကို ခုံ႐ုံးအား သီးသန္႔ တာဝန္ ေပးအပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အထက္ပါအတိုင္း ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ႀကီး ႏွစ္ရပ္အၾကား - (၁) အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့လွ်င္ျဖစ္ေစ သို႔မဟုတ္ မေပၚေပါက္ခဲ့လွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ (၂) Signing Statement ႏွင့္ Non-Signing Statement မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့လွ်င္ျဖစ္ေစ သို႔မဟုတ္ ထြက္ေပၚလာျခင္း မရွိလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ (၃) အဆုံးအျဖတ္ ခံယူရန္၊ အနက္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရန္ ခုံ႐ုံးသို႔ တင္သြင္းလာလွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ မတင္သြင္းဘဲေနသည္ ျဖစ္ေစ၊ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၂၂၊ ပုဒ္မခြဲ (ခ) အရ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးသည္ မိမိအလုပ္ကို မိမိ လုပ္ေနရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္မွာ ဥပေဒအားလုံး၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာေရးမွ အစျပဳသည္ျဖစ္၍ အာဏာတည္ၿပီး ျဖစ္ေသာ အေျခခံဥပေဒသည္ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္း မျပဳေသးသမွ် ႏိုင္ငံသားအားလုံး ႁခြင္းခ်က္မရွိ ေလးစားလိုက္နာရမည္ ျဖစ္သည္။ အလားတူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားေသာ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားအား အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးက မိမိအလုပ္ မိမိလုပ္ၾကသည့္အခါ မ႑ိဳင္ႀကီးအားလုံးႏွင့္ Stlakeholder အေပါင္းမွလည္း သူ႔အလုပ္သူလုပ္ေသာ ခုံ႐ုံး၏ စိစစ္ခ်က္မ်ားကို အေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ ေလးစားလိုက္နာၾကပါမွသာ Rule of Law ခိုင္မာေစမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုး တင္ျပလိုက္ရေပသည္။ (မွဴးေဇာ္)
Credit To The Voice Weekly