ထိုင္းဘုရင္ ့နန္းေတာ္တြင္းမွ ဟံသာ၀တီအဆက္မြန္မိဖုရားမ်ား.

ယေန႕ထိုင္းႏိုင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈမွာ ေ႐ွးမြန္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ေတြရဲ့ ေက်းဇူးမကင္းခဲ့ေၾကာင္း အေျခအတင္ ျငင္းခံုမႈေတြဟာ ဒီလ (ေအာက္တိုဘလ) အေစာပိုင္း ဘန္ေကာက္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမွာ ႐ွင္းလင္း ထင္႐ွားသြားခဲ့တယ္။ အဲဒီႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲက ဗမာေတြ အျမစ္လာလွန္ခဲ့ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံကို ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရတဲ့ အဲဒီယဥ္ေက်းမႈဟာ ျပန္လည္႐ွင္သန္လာတဲ့ ထိုင္းဘုရင္ စနစ္အတြင္းမွာ မ်ိဳးေစ့ခ် သေႏၶတည္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ျပခဲ့တယ္။ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ တကၠသိုလ္မွာ က်င္းပတဲ့ အဲဒီ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို အာ႐ွေရးရာ ေလ့လာေရးဌာန (IAS)က စည္း႐ံုးဦးေဆာင္ က်င္းပေပးခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။

မြန္ဘုရင့္ႏိုင္ငံဟာ က်ဴးေက်ာ္သူေတြရဲ့လက္ေအာက္ကို (1757) ခုႏွစ္မွာ က်ေရာက္ခဲ့တယ္။ အယုဒၶယရဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ အနည္းဆံုး ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုစာ ႐ွိခဲ့တဲ့ အဲဒီေဒသကို မြန္ေတြဟာ ဗမာဘုရင္လက္ေအာက္မွာ ေနရမဲ့အစား ဆုတ္ခြာေျပာင္းေ႐ြ႕ လာၾကတယ္။ အယုဒၶယနဲ႕ ေနာက္လာမည့္ အျခားထိုင္းႏိုင္ငံ ဘုရင့္ေနျပည္ေတာ္ေတြမွာ မြန္မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳးသမီး (၅၀) ေလာက္ဟာ ဘုရင့္မိဖုရား ေတြနဲ႕ ယေန႕ခ်တ္ကရီမင္းဆက္ ဘုရင္ေတြရဲ့ မိခင္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္။ ပထမနဲ႕ ဒုတိယရာမာ (Rama) မင္းဆက္ ႏွစ္ဆက္မွာ မြန္မိဖုရား (၇) ပါးစီ ႐ွိၾကၿပီး တတိယရာမမင္းမွာ (၄) ပါးနဲ႕ စတုတၴ ရာမမင္းမွာ မြန္မိဖုရား (၆) ပါး ႐ွိခဲ့ၾကတယ္။ ပဥၥမ ရာမမင္းမွာ မြန္မိဖုရား (၂၆) ပါး ႐ွိၿပီး အဲဒီထဲက (၉) ပါးဟာ မင္းသားနဲ႕ မင္းသမီးေတြ ေမြးဖြားသန္႕စင္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဒီႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမွာ ပါဝင္တင္ျပ ေဆြးေႏြးသူေတြရဲ့ တင္ျပခ်က္အရဆိုရင္ အဲဒီမိဖုရားေတြဟာ သူတို႕ေရာက္ရာနန္းေတာ္ေတြကို မြန္ဓေလ့ မြန္ထံုးစံ မြန္အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြနဲ႕ အသြင္ေျပာင္း ပစ္ၾကတယ္။ အျခားမြန္အမ်ိဳးသမီးေတြကိုလည္း နန္းတြင္းမွာ ထပ္ေခၚၿပီး အမႈေတာ္ ထမ္းေစၾကတယ္။


ထိုင္းႏိုင္ငံဖြား မြန္ပညာ႐ွင္ အြန္ဗန္ဂြ်န္ (Ong Bunjom)က “ထိုင္းမွာ႐ွိတဲ့ အျခားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြလိုပဲ မြန္အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ထိုင္းဘုရင့္ နန္းေတာ္ထဲမွာ ျခားနားတဲ့ က႑အဆင့္ေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ႐ွိေနခဲ့ၾကတယ္။ မြန္မႉးမ်ိဳးမတ္ႏြယ္ေတြဟာ မိမိသမီးေတာ္ေတြကို နန္းေတာ္မွာ အမႈထမ္းေစတာဟာ ထံုးစံပါဘဲ။ ဒါဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ိဳး႐ွိေစတဲ့ အစီအမံ ျဖစ္ပါတယ္။ နန္းေတာ္အတြက္ မႉးမတ္ရဲ့ သစၥာ႐ွိမႈကို ျပရာေရာက္ၿပီး မႉးမတ္ကိုယ္တိုင္အတြက္ကေတာ့ ဘုရင့္သူေကာင္းျပဳမႈနဲ႕ ဘဝလံုၿခံဳေရး အာမခံခ်က္ကို ရ႐ွိေစပါတယ္” လို႕ ေျပာပါတယ္။ အြန္ဟာ မၾကာေသးခင္ကဘဲ သူ႕ရဲ့ ဘြဲ႕လြန္စာတမ္း “ရတနာကိုးစင္ေခတ္ (1782-1932) ထိုင္းဘုရင့္နန္းေတာ္တြင္းမွ မြန္အမ်ိဳးသမီးမ်ား”ကို အၿပီးသတ္ခဲ့တယ္။ သူက မြန္မိဖုရားေတြ အၿမဲတမ္း ဘုရင့္ေသြးကို ဝမ္းမွာလြယ္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒီနည္းနဲ႕ ပိုၿပီးျမင့္တဲ့ ဘဝတက္လမ္း အာမခံခ်က္႐ွိေအာင္ လုပ္ၾကေၾကာင္း အြန္က မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ မြန္မိဖုရား အားလံုးေတြထဲက မြန္မ်ိဳးမြန္ႏြယ္ မိဖုရား (၂၁)ပါးဟာ ခ်တ္ကရီမင္းဆက္ မင္းသား၊ မင္းသမီးေတြရဲ႕ မယ္ေတာ္ေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။

ဘုရင္အက္ကာသက္ (E. Ka-that) လက္ထက္မွာ အယုဒၶယနန္းေရာက္ မြန္အမ်ိဳးသမီးေတြထဲက ေတာ္ဆြန္လာန္ဒါန္သုန္မြန္ (Tao Sangkandarn Thargmon) ဆိုတဲ့ မြန္အမ်ိဳးသမီးဟာ မင္းသားတပါးနဲ႕ အဦးဆံုး စုလ်ားရစ္ပတ္ ထိမ္းျမားခဲ့တယ္။ သူမဟာ တက္ဆက္ (Thaksin) ဘုရင့္မႉးမတ္ မေဒါက္ (Ma-dod) ရဲ့ ညီမငယ္ျဖစ္တယ္။ သူမရဲ့ ခ်က္ကရီမင္းဆက္အတြက္ သမီးဦးဟာ ပထမရာမမင္းရဲ့ မိဖုရားေခါင္ႀကီး ျဖစ္လာတယ္။ သူမကို နတ္စ္ (Nak) လို႕ လူသိမ်ားေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ က႐ြမ္ဆြမ္ဒက္ဖရာအင္ဒရာမတ္ (Krom Sondij Phra Indramart) ဘြဲ႕တံဆိပ္ ေပးသနားျခင္းခံ ရတယ္။ သူမကို အမာရင္ၾတာ မိဖုရားႀကီး (Queen Amarintra) လို႕လည္း ေခၚၾကတယ္။ သူမရဲ့ ရင္ေသြးေတာ္ (၁၀) ပါးထဲက သားေတာ္ဟာ ဒုတိယရာမဘုရင္ ျဖစ္လာတယ္။ ပထမရာမမင္းမွာ မိဖုရား (၂၈) ပါး႐ွိတဲ့အနက္ (၇) ပါးက မြန္ေတြျဖစ္ၿပီး နတ္စ္က မိဖုရားေခါင္ႀကီး ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ မြန္႐ိုးရာ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြနဲ႕ ရင္ေသြးေတာ္ေတြကို ေမြးျမဴထိန္းေက်ာင္းႏိုင္ဖို႕ ေဆြမ်ိဳးသဂၤဟ အေျမာက္အမ်ား နန္းေတာ္ေရာက္လာဖို႕ လမ္းခင္းေပးသလို ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႕ မြန္ေတြရဲ့လက္မွာ ႀကီးျပင္းလာခဲ့တဲ့ ဒုတိယရာမဟာ မြန္ေတြကို သိပ္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးၿပီး မြန္မိဖုရားေလးပါးနဲ႕ ရင္ေသြးရတနာေတြ ရ႐ွိခဲ့တယ္။ အြန္ဟာ “1814 မွာ ဒုတိယရာမာမင္းဟာ သူရဲ့ (၁၀) ႏွစ္သား သားေတာ္ေမာင္းကြတ္ (Mongkut) ကုိ ဗမာျပည္က နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ေဆြမ်ိဳးေတာ္ေတြကို သြားႀကိဳဖို႕ ေစလႊတ္ခဲ့တယ္” လို႕ေျပာတယ္။ အဲဒီေမာင္းကြတ္မင္းသားဟာ စတုတၴရာမာမင္းအေနနဲ႕ နန္းဆက္ခံတဲ့အခါ မြန္မိဖုရား (၆) ပါး ႐ွိခဲ့တယ္။ သူရဲ့ မိဖုရားေခါင္ႀကီးဟာ မြန္ျဖစ္ၿပီး ဘြဲ႕ေတာ္က က႐ြမ္ဆြမ္ဒက္ဖရာ သက္ဆီရင္ၾတာမၾတာ (Krom Somdej Phara Thepseirintrama Taya) ျဖစ္တယ္။ သူမဟာ ရင္ေသြးရတနာ (၄) ပါးထြန္းကားၿပီး အနာဂါတ္မွာ ပဥၥမရာမာမင္း ျဖစ္လာခဲ့ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ မင္းသား အပါအဝင္ ျဖစ္တယ္။

ခ်ဴလာေလာင္ေကာင္ မင္းသားဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက မြန္ဓေလ့ထံုးစံေတြနဲ႕ ယဥ္ပါးေနခဲ့ၿပီး ဒီယဥ္ေက်းမႈကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူလည္း ျဖစ္တယ္။ သူဟာမြန္မိဖုရား (၂၆) ပါးထိ ရယူခဲ့တယ္။ သူရဲ့ မယ္ေတာ္စ်ာပနာအခမ္းအနားမွာ မြန္ယဥ္ေက်းမႈအဆိုအကအဖြဲ႕ကို ေျဖေဖ်ာ္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါဟာ မြန္အႏုပညာ႐ွင္ေတြအေနနဲ႕ ထိုင္းနန္းေတာ္တြင္း ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေျဖေဖ်ာ္ခြင့္ရတာ ျဖစ္တယ္။ ေမာင္းကြတ္ဘုရင္ရဲ့ မိဖုရားနဲ႕ သားေတာ္ သမီးေတာ္ေတြအတြက္ စာသင္ေပးရတဲ့ ဆရာမ အန္နာ (Anna Deonoroens) မိဖုရားေခါင္နဲ႕ ပါတ္သက္ၿပီး အေတြ႕အႀကံဳ အမ်ားႀကီး ႐ွိခဲ့တယ္။ သူမရဲ့ “အဂၤလိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႕ ထိုင္းဘုရင့္နန္းေတာ္” စာအုပ္မွာ မိဖုရားေခါင္ရဲ့ အတြင္းေရးေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အခန္းတခန္စာ အသားေပး ေရးသားခဲ့တယ္။ သူမက မေမႊးငံု (Hidden Perfume) လို႕ေခၚတဲ့ မိဖုရားတပါးဟာ နန္းတြင္းေရး ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈနဲ႕ အက်ဥ္းခ် ခံခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္း ေရးသားထားတယ္။ သူမေရးထားတဲ့အတိုင္းဆိုရင္ “သူမဟာ သားေတာ္ေမာင္ကတဆင့္ အရင္သူ႕ဘႀကီးေတာ္ ေနရာမွာ သူမရဲ႕ ေနာင္ေတာ္ကို ခန္႕အပ္ဖို႕ အသနားခံတယ္။ ဘုရင့္မင္းျမတ္က အဲဒီေနရာမွာ အျခားအမတ္တေယာက္ ေ႐ြးထားၿပီးသားဆိုတာ မသိ႐ွာဘူးတဲ့။ အြန္က ႐ွင္းျပပါတယ္။ အဲဒီမေမႊးငံုဆိုသူဟာ ခ်ာခြ်မ္မန္ဒါဆြန္စလင္ (Chaochom Marnda Sonklin) ျဖစ္ၿပီး မင္းသားကရစ္ဒါဖီဟန္ (Kriradaphiharn) ရဲ့ မြန္မ်ိဳးႏြယ္မယ္ေတာ္ျဖစ္တယ္။ သူက ဆက္႐ွင္းျပပါတယ္။ “မင္းဆက္တိုင္းမွာ မြန္နန္းတြင္းသူေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ပတ္သက္မႈ ႐ွိၾကတယ္။ တိုက္႐ိုက္မဟုတ္ေပမ့ဲ ၾသဇာအာဏာ အျပည့္႐ွိၾကတယ္။ မိဖုရားေခါင္ႀကီး (သို႕) မိဖုရားျဖစ္လာတဲ့ သူတိုင္း မိမိေဆြမ်ိဳး သားခ်င္းေတြရဲ့ နန္းတြင္း ရာထူးတက္လမ္း ေျဖာင့္ျဖဴးဖို႕ ကူညီၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္မင္းသား မယ္ေတာ္ေတြနဲ႕ ခ်တ္ကရီမင္းေတြက ဆက္ႏြယ္ဆင္းသက္သူ အားလံုးဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးမွာ ႀကီးစြာ ပါဝင္ပါတ္သက္မႈ ႐ွိၾကတယ္။”

မိဖုရား မေမႊးငံုအေနနဲ႕ အမွန္တကယ္ နခြန္ေခၚနီကန္ၿမိဳ႕ (Maung Kakhon Kaunakan) စားလည္းျဖစ္ေစခ်င္တာ သူ႕ေမာင္ေတာ္ဘဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕က အခုဖရပရာဒင္ (Phra Pradaeng) ခ႐ိုင္ျဖစ္တယ္။ အင္နာဟာ မေမႊးငံုအတြက္ ၾကားဝင္ ေျပာဆိုေပးရာမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့တယ္။ သူမကို အက်ဥ္းကလႊတ္ၿပီး စာဆက္သင္ခြင့္ ျပဳလိုက္တယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္မွန္ေၾကာင္း ၁၈၆၅ ခုႏွစ္ အင္နာဆီဘုရာင္မင္းျမတ္ ေရးတဲ့ စာလႊာအရ သိရတယ္။ “သင့္ကိ အသိေပးခ်င္တာက သင့္ေက်ာင္းသူ မကလင္ (Lady Klin) ကို ဘုရင့္ျပစ္ဒဏ္က လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးလိုက္တာဘဲ ျဖစ္တယ္။” အဲဒီစာလႊာထဲမွာ ပါတယ္။

အင္နာရဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ “ေက်ာင္းသူတေယာက္အေနနဲ႕ သူမဟာ ထူးထူးျခားျခား စာ႐ံုစူးစိုက္မႈ႐ွိၿပီး လံုလဝိရိယလည္း ေကာင္းပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာ အဖတ္နဲ႕ဘာသာျပန္ရာမွာ တိုးတက္မႈဟာ အံ့မခန္းပါဘဲ”လို႕ ေရးထားပါတယ္။ သူမရဲ့ ဘာသာျပန္ခ်က္မ်ားထဲမွာ ကြၽန္ဆန္႕က်င္ေရးဝတၴဳ “ဦးေလးတြမ္” (Uncle Tom’s Calin)လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္က မိဖုရားကို ကြၽန္ေတြေပၚ သက္ၫွာေကာင္းမြန္စြာ ျပဳစုေစာင့္ေ႐ွာက္ၿပီး အခေပးမႈေတြ စတင္လာေစခဲ့ပါတယ္လို႕ အြန္က ေျပာပါတယ္။ သူမက ထိုင္းႏိုင္ငံ ကြၽန္ျပဳမႈ ဖ်က္သိမ္းေရး ပထမဆံုးလိုလားသူမ်ားထဲမွာ ထည့္သြင့္ႏိုင္တယ္လို႕လည္း ေျပာတယ္။

စတုတၴ ရာမမင္းလက္ထက္မွာ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ခ်မွတ္လာတာနဲ႕အမွ် မြန္နန္းတြင္းသူေတြ အေရအတြက္ က်ဆင္းခဲ့ရတယ္။ မ်ားစြာေသာ မြန္မိဖုရားေဟာင္းေတြဟာ မြန္ဓေလ့ထံုစံကို ထုိင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္း ေရာယွက္ေပါင္းစပ္ႏိုင္ဖို႕ က႑တရပ္အေနနဲ႕ ဆက္လက္ပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။

“မြန္ေတြရဲ့၊ ဘာသာေရး၊ အႏုပညာနဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈဟာ နန္းတြင္းကေန အရပ္ထဲကို ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လည္းဆိုေတာ့ အတိတ္နဲ႕ ပစၥဳပၸန္က ထိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပါဝင္သူမ်ားစြာဟာ မြန္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ ျဖစ္လို႕ပါဘဲ”လို႕ အြန္က မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။

(27/ 10/ 07 ရက္ေန႕ထုတ္ The Nation သတင္းစာပါ Suthatra Bhimiphrabhas ရဲ့ Mon Lives and Mothers of Kings ကို ျပန္ဆိုပါတယ္။