၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားျပ ေျမပုံ (Graphic: Myanmar Peace Monitor,BNI)
ျပည္တြင္း စစ္ဒဏ္ကို ႏႇစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ၾကာ ခံစားခဲ့ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အေရအတြက္ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့ျခင္း မရႇိေသးေပ။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား လံုး၀ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီး ေသနတ္သံ တိတ္ဆိတ္ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းျခင္းမ်ား ရႇိေသာ္လည္း ေန႔စဥ္ႏႇင့္အမွ် ၾကိဳၾကားျဖစ္ေပၚေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ားက စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အေရအတြက္ကို ဆက္လက္ တိုးပြားေစခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ ဒုကၡသည္မ်ား၊ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ ဒုကၡသည္မ်ားလည္း ရႇိေနခဲ့ပါသည္။ လက္ရႇိ အေျခအေနမ်ားအရ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားမႇာ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အခိုင္အမာ ရႇိေနပါသည္။ ရႇမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏႇင့္ တနသၤာရီတိုင္း ေဒသၾကီး ဧရိယာမ်ားတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္း အမ်ားအျပား ရႇိေနပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္မူ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား ရႇိေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသ မိထၲီလာျမိဳ႕တြင္လည္း ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာသည့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား ရႇိေနခဲ့ပါသည္။
စစ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဒုကၡသည္မ်ား
ျပီးခဲ့ေသာ ၁၀ ႏႇစ္ကာလ မ်ားအတြင္း အစိုးရႏႇင့္ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုး (KNU) တို႔အၾကား ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ တစ္ေလွ်ာက္တြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါသည္။ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ကူညီေဆာင္ရြက္ ေပးေရး႐ံုး (UNOCHA)၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား အပါအ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ အေရအတြက္ စုစုေပါင္း ၆၃၂၀၀၀ ေက်ာ္ ရႇိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုအထဲတြင္ ကရင္ျပည္နယ္ တစ္၀ိုက္ရႇိ ျမိဳ႕နယ္ ၃၆ ျမိဳ႕ နယ္မႇ ကရင္တုိင္းရင္းသားမ်ား အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ၿပီး ထိုသူမ်ားမႇာ နယ္ေျမမတည္ျငိမ္မႈေၾကာင့္ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ကာ ႏႇစ္ကာလရႇည္ၾကာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ဘ၀ေရာက္ေန ၾကသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း တိုက္ပြဲအရႇိန္ ေလ်ာ့က်သြားေသာ္လည္း စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရးမႇာ မေရရာေသာ အေျခအေနတြင္ ရႇိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုႏႇစ္ပိုင္းမ်ားအတြင္း တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ား၌ ျဖစ္ေပၚေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အေရအတြက္မႇာ ဆက္လက္ တိုးပြားေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနေသာ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ Myanmar Peace Monitor ၏ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ႏႇင့္ ၂၀၁၂ ခု ႏႇစ္အတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အစိုးရႏႇင့္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) တို႔၏ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ KIOI ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမအတြင္း ဒုကၡသည္စခန္း အသစ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ျပီး စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အေရအတြက္ တစ္သိန္းေက်ာ္ ရႇိခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။ ထိုတိုက္ပြဲမ်ား ေၾကာင့္ပင္ အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ နယ္ေျမမ်ားျဖစ္ေသာ ျမစ္ၾကီးနား၊ ၀ိုင္းေမာ္ အစရႇိေသာ ျမိဳ႕မ်ားတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡ စခန္းအသစ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ခိုင္မာေသာ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား၏ အဆိုအရ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ႏႇစ္သိန္းေက်ာ္ ေပၚေပါက္ခဲ့ျပီး ထိုသူမ်ား၏ ေနရပ္ျပန္ေရး ကိစၥမႇာလည္း ေႏႇာင့္ေႏႇးေနရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား အပါအ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ အေရအတြက္ စုစုေပါင္း ၆၃၂၀၀၀ ေက်ာ္ ရႇိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုအထဲတြင္ ကရင္ျပည္နယ္ တစ္၀ိုက္ရႇိ ျမိဳ႕နယ္ ၃၆ ျမိဳ႕ နယ္မႇ ကရင္တုိင္းရင္းသားမ်ား အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ၿပီး ထိုသူမ်ားမႇာ နယ္ေျမမတည္ျငိမ္မႈေၾကာင့္ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ကာ ... |
၂၀၁၂ ခုႏႇစ္အတြင္း ရႇမ္းျပည္နယ္၌ အစိုးရႏႇင့္ RCSS/SSA၊ KNPP၊ KNU၊ DKBA တို႔အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ား အပါအ၀င္ အျခားေသာ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေဒသရႇိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္ရႇိခိုလံႈေနသူ အေရအတြက္ တိုးပြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
Myanmar Peace Monitor ၏ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားႏႇင့္ အျခားေသာ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ျဖစ္ခဲ့ရေသာ အေရအတြက္မႇာ ရႇမ္းျပည္နယ္တြင္ ၆၇၀၀၊ ကယားျပည္နယ္တြင္ ၇၀၀၊ ပဲခူးတိုင္း ေဒသႀကီးတြင္ ၂၀၀၊ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ၁၆၀၀၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ၂၀၀ဦးႏႇင့္ တနသၤာရီတိုင္း ေဒသၾကီးတြင္ ၆၀၀ ခန္႔ ရႇိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဒုကၡသည္မ်ား
၂၀၁၂ ခုႏႇစ္အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ အေရအတြက္မႇာ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္တြင္ ၁၈၀၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ရႇိလာခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ အတြင္း ကထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ UNOCHA ၏ အစီရင္ခံစာအရ လူဦးေရ ၇၀၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔သည္ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ ဇြန္လ ပဋိပကၡမ်ား စတင္ခ်ိန္တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကျပီး ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ ေအာက္တိုဘာလ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡတြင္ လူဦးေရ ၃၀၀၀၀ ေက်ာ္ ခန္႔မႇာ ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ လာသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားမႇာ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ မင္းျပား၊ ေျမာက္ဦး၊ ေျမပံု၊ ေပါက္ေတာ၊ ရမ္းျဗဲ၊ ရေသ့ေတာင္ႏႇင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ရႇိေၾကာင္း သိရႇိရသည္။
၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ မတ္လအတြင္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ မိထီၴလာၿမိဳ႕တြင္ ဒုကၡသည္ စခန္းအသစ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ လက္ရႇိအခ်ိန္အထိ ရရႇိေသာ စာရင္းမ်ားအရ မိထီၴလာၿမိဳ႕တြင္ ဒုကၡသည္စခန္း ငါးခုရႇိၿပီး ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ ၄၀၀၀ ေက်ာ္ ခိုလံႈေနရေၾကာင္း သိရသည္။ အေရအတြက္ အတိအက် အေနျဖင့္ သာသနာ့ရကၡိတ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းတြင္ လူဦးေရ ၆၅၆ ဦး၊ အုတ္ဖို ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းတြင္ လူဦးေရ ၁၉၁ဦး၊ ခ႐ိုင္အားကစားကြင္း ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းတြင္ လူဦးေရ ၈၉၅ ဦး၊ ဗဟိုပို႔ေဆာင္ ဆက္သြယ္ေရး ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းတြင္လူဦးေရ ၁၅၉၄ဦး၊ ေရအရင္း အျမစ္ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းတြင္ လူဦးေရ ၈၆၈ ဦး၊ စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၄၂၀၄ ဦး ခိုလႈံ ေနရဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သိရႇိရသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားႏႇင့္ အနာဂတ္
ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္လာခဲ့သည့္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ အနာဂတ္မႇာ နယ္ေျမတည္ ျငိမ္ျပီး ထိုက္သင့္ေသာ အကူအညီမ်ား ရရႇိပါက ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရႇိေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အေျခခံ ေစာင့္ေရႇာက္မႈမ်ားႏႇင့္ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးေရးမႇာ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနပါသည္။
ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရႇိ မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္းမႇ ကရင္တုိင္းရင္းသား ဒုကၡသည္တစ္ဦး (ဓာတ္ပံု-ေနထြန္းႏိုင္)
စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၏ အနာဂတ္မႇာ ပို၍ ခက္ခဲေသာ အေျခအေနသို႔ ဦးတည္လ်က္ ရႇိေနပါသည္။ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ရႇိေနေသာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရႇိ ဒုကၡသည္မ်ား၏ အၾကီးမားဆံုး အိပ္မက္မႇာ တတိယႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခြင့္ ရရႇိေရး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး႐ံုး (UNHCR)၏ အစီအစဥ္မ်ားႏႇင့္ တတိယ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ဒုကၡသည္ လက္ခံႏိုင္စြမ္း ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားက စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၏ တတိယႏိုင္ငံ သြားေရာက္ေရး အိပ္မက္ကို မႈန္၀ါးေစခဲ့ပါသည္။ ၎တို႔အေနျဖင့္ ျပည္တြင္းသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ျပီး အေျခခ် ေနထိုင္ရန္အတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အခက္အခဲအျပင္ အေျခခံ အေဆာက္အအံု လိုအပ္ခ်က္မ်ားလည္း ရႇိေနပါသည္။ တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္ ခကာလအတြင္း သက္ဆိုင္ရာ နယ္ေျမမ်ားတြင္ ႏႇစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕မ်ား အသံုးျပဳခဲ့ေသာ မိုင္းအႏၲရာယ္ႏႇင့္ မိုင္းရႇင္းလင္းေရး ျပႆနာမႇာကိုလည္း အျပည့္အ၀ ေျဖရႇင္းႏိုင္ျခင္း မရႇိေသးေပ။ ထို႔အျပင္ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ရျပီး ကာလရႇည္ၾကာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ျဖစ္ေနသူမ်ား ကိုယ္တိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ရန္ ျငင္းဆန္ထားပါသည္။
သို႔ရာတြင္ ျမန္မာစစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံထားေသာ ထိုင္းအစိုးရက နယ္စပ္ဒုကၡသည္ စခန္းအခ်ိဳ႕ကို ဖ်က္သိမ္းလိုျပီး ဒုကၡသည္အခ်ိဳ႕ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ပို႔ရန္ ဆႏၵရႇိေနပါသည္။
သို႔ေသာ္ ျပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လအတြင္းက ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ UNHCR တာ၀န္ခံႏႇင့္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ(UNFC) တို႔ေတြ႕ဆံုျပီး ျမန္မာစစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား အေရးကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုေဆြးေႏြးမႈတြင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရႇိေနေသးသျဖင့္ ျမန္မာစစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားကို ေနရပ္သို႔ အတင္းအ ်ပ္ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း UNHCR ဘက္မႇ ကတိျပဳခဲ့သည္။
ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ရႇိေနေသာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းမ်ား ဆက္လက္ တည္ရႇိေနႏိုင္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း၌ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြား ေနမည္ဆိုပါက စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အေရအတြက္မႇာလည္း ဆက္လက္ တိုးပြားေနမည္ ျဖစ္ပါသည္။
Credit To First-11