“ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္အရ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္၏ ရွိသင့္သည့္အရည္အေသြးအား ခ်ဥ္းကပ္ေလ့လာျခင္း”

ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ရႈေဒါင့္အရ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊လူမႈေရးစေသာ အေရးျပႆ နာ ေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဘက္စံုတိုးတက္စည္ပင္ေစရန္အတြက္ ဒီဃနိကာယ္လာ ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္ကို ေလ့လာတင္ျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာအဓိကတင္ျပေပးလိုတာက ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ့ အေရးပါေသာဖြဲ့ စည္းပံုအယူအဆကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေခါင္ေဆာင္သူတစ္ဦးအတြက္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္အရည္အေသြးမ်ားကို အဓိကထားေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္သူႏိုင္င့ံေခါင္းေဆာင္သည္ ထိုႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္ႏွင့္ ကံၾကမၼာကို အဓိကအဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္သူျဖစ္လို႔ လြန္စြာအေရးႀကီးလွပါတယ္။ ဒီလိုအေရးႀကီးလွတ့ဲ ႏိုင္ငံ့ေခါ င္းေဆာင္ဟာ ငါသိငါတတ္၊ငါဆံုးျဖတ္ခ်က္ ငါယံုၾကည္ခ်က္တာမွန္တယ္လို႔တယူသန္ဆံုးျဖတ္ တတ္သူ၊ ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြားသာၾကည့္တတ္ၿပီး အမ်ားျပည္သူတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို လ်စ္လ်ဴရႈတ တ္တဲ့ အတၱဆန္ေသာ ကိုယ္က်ိဳးရွာသမားမျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ထို႕အျပင္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးမွာ အသိ ပညာ၊အတတ္ပညာမ်ားႏွင့္ ေတြးေတာႀကံဆမႈ၊ အရွည္ကို ႀကိဳတင္သိျမင္ႏိုင္မႈ၊စသည့္ အမ်ားထ က္သာလြန္ေသာ ကိုယ္ပိုင္အရည္အခ်င္းမ်ားလည္း ရွိရန္လိုအပ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေ ယာက္အတြက္လိုအပ္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္အရ ေခတ္သ စ္ေတြးေခၚမႈ မ်ားႏွင့္ေပါင္းစပ္ၿပီး ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာ မီးေမာင္းထိုးေပးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံရဲ့ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ လူ႕မႈအသိုင္းအ၀န္းမွာေတာ့ အျမင့္မားဆံုး၊အႀကီးက်ယ္ဆံုးေ သာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္အရ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္မွာ အဓိကအခ်က္ ႀကီးႏွစ္ခ်က္အေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။

ထိုအခ်က္ႀကီးႏွစ္ခ်က္မွာ-

(၁) ျပည္သူအမ်ား၏ သေဘာတူညီေထာက္ခံမႈ။ { Consent of the majority of people.}

(၂) ကိုယ့္က်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံုမႈ။ { Moral conduct.} တို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္သူ႔ဆႏၵအရေခါင္းေဆာင္သူသာ ျပည္သူ႕အက်ိဳးျပဳေသာ၊ ကိုယ္ကိုယ့္မၾကည့္ အာဏာရွင္မ ဆန္သူ ျဖစ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္ ။ျပည့္သူဆႏၵႏွင့္ဆန္႔က် င္ေသာ ျပည့္သူေထာက္ခံမႈ မရွိေသာေခါင္း ေဆာင္မႈသည္ ျပည္သူႏွင့္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရတို႔အၾကား ယံုၾကည္မႈကင္းမဲ့၍ အထင္အျမင္ လြဲမွား ကာ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ အျမင္ေစာင္းေနၾက၍ ညီည႔ြတ္မႈကင္းၿပီး တိုင္းျပည္ေကာင္းက်ိဳး မလုပ္ ႏိုင္ၾကေတာ့သျဖင့္ အဖက္ဖက္က ဆံုးရံႈးနစ္ႏိုင္မႈမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္သျဖင့္ ႏိုင္ငံ့ေ ခါင္းေဆာင္သည္ ျပည့္သူအမ်ား၏ သေဘာဆႏၵႏွင့္အညီ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ထား သူျဖစ္သင့္၍၊ အာဏာရရွိသည့္ အခါတြင္လည္း ျပည္သူ့ဆႏၵအတိုင္းသာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သင့္ပါတယ္။

တိုင္းျပည္၏ ေခါင္းေဆာင္သည္ ကိုယ္က်င့္သီလ ၊လူ႔က်င့္၀တ္တုိ႔ႏွင့္ျပည့္စံုမွ သာ ေရွ႔ေဆ ာင္ႏြားလားေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားေသာ္၊ ေနာက္ႏြားတစ္သိုက္ ျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္၏ ဆိုသကဲ့သို႔ တိုင္းသ ားျပည္သူအားလံုးပါ ကိုယ္က်င့္သိကၡာႏွင့္ျပည့္စံုၿပီး ဒုစရိုက္မႈေတြ ေရွာင္ရွား၍ တိုင္ျပည္တိုးတက္ စည္ပင္လာႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕သို႔အေျခခံ ကိုယ့္က်င့္တရားေတြ ေစာင့္ထိန္းပါက စီပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ေ ခါင္းေဆာင္မႈ အပိုင္းမွာပါ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိလာမွာျဖစ္တယ္။

ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မည္မွွ်ပင္ သယံဇာတေပါမ်ားၾကြယ္၀ခ်မ္းသာပါေသာ္လည္း ကိုယ့္က်င့္ သိကၡာ၊လူ႔က်င့္၀တ္ကင္းမဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသည္ မတိုးတက္မခ်မ္းသာႏိုင္သလို၊ ကမၻာအလည္မွာလည္း မ်က္ႏွာမရသိကၡာက်စရာသာျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ထိုအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကိုအေျခခံက်သည့္ အဓိကရွိသင့္သည့္တရားမ်ားအျဖစ္ေ ဖာ္ျပထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။ထိုအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းသည္ မင္းက်င့္တရား(၁၀)ပါး၊ နာယကဂုဏ္ (၆)ပါး၊ သဂၤဟတရား(၄)ပါး တို႔ႏွင့္အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္၍ ျပည္သူျပည္သားတို႔၏ ဓနစြမ္းအား၊ပညာစြမ္းအား၊ သီလ(စာရိတၱ) စြမ္းအား တို႔တိုးတက္ေအာင္ ေခါင္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အထက္ပါ အခ်က္(၂) ကိုအေျခခံ၍ ႏို္င္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ေအာက္ပါအ ခ်က္မ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္၊ျဖည့္ဆီး၊လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ပါတယ္။

(က) တရားမွ်တမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးရွိမႈ၊ ပရဟိတလူမႈအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္က်င္ထိန္းသိမ္းမႈတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ကြန္ဖရင့္အစည္းအေ၀မ်ား က်င္းပ၍ ေတြဆံုေဆြးေ ႏြး အေ ျဖရွာျခင္း။

{ Doing conference for justice, human right, social activities and environment.}

ထို႔ကြန္ဖရင့္မ်ားကို အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားသာမက၊ ပါတီႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း မ်ား၊ျပည္သူ ၊ျပည္သားအားလံုးမွ တက္ေရာက္၍၊အေျဖရွာ၊အႀကံျပဳ တင္ျပေဆြးေႏြးပူးေပါင္းပါ၀င္သင့္၏။ မိမိႏိုင္ ငံေတာ္အား အမွန္တကယ္တိုးတက္ေ စခ်င္တာမွန္ပါက အျပစ္ေျပာ၊ေ၀ဘန္ပုတ္ခတ္ေနျခင္းသည္ အက်ိဳးမရွိဘဲ အက်ိဳးမဲ့ကိုသာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို တိုးတက္ေစခ်င္ ေသာ ေစတ နာမွန္ပါက ပါတီစြဲ၊ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ခ၀ါခ်ကာ အစိုးရႏွင့္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။

(ခ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ လံုၿခံဳေရး၊ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရွိၿပီး ျပည္သူမ်ား ၏အရိပ္အာ၀ါသေကာင္းမြန္မႈမ်ား ရွိေစရန္ စီမံကာကြယ္ထားျခင္း။

{Providing protection, shelter and security for country.}

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္ လံုးၿခံဳေဘးကင္းေစရန္ တိုင္းတပါးမွ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ မႈမ်ားမ ရွိေစရန္အတြက္ ဥပေဒဆိုင္ရာႏွင့္၊ စစ္ေရးဆိုင္ရာလံုၿခံဳမႈမ်ားစီမံထားသ င့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံမည္မွွပင္ တိုးတက္ေနပါေစ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္၍ စီးပြားေရး၊ပိုင္န က္ေျမခိုးယူမႈ၊လူမ်ိဳးေရး၀ါးမ်ိဳဖ်က္ဆီး မႈမ်ားရွိေနပါက ထိုႏိုင္ငံငအတြက္ ေရရွည္မွာ မည္သို႔မွ မေအးခ်မ္းႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ ေတာ္ ကာကြယ္ေရး၊ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးကို အထူးသတိထား ကာကြယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

(ဂ) လာတ္ေပးလာတ္ယူမႈမ်ား မရွိေစရန္ ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းတို႔ကို လခေငြတိုးျမွင့္ေ ပးျခင္း။

{ Giving higher salary for staff of a country, not to be bribe.}

တိုင္ျပည္တစ္ျပည္၏ မတိုးတက္မႈ၊ဆုတ္ယုတ္အေၾကာင္းအရာမ်ားတြင္ လာတ္ေပး၊ လာတ္ ယူျခင္းသည္လည္း အဓိကအေၾကာင္းအရာတခုပင္ျဖစ္၏။ ထိုသို႕လာတ္ေပး၊လာတ္ယူ အက်င့္ပ် က္ခ်စားမႈ ပေပ်ာက္ေစရန္အတြက္ ၀န္ထမ္းေတြကို လုပ္အားခလစာေငြမ်ား အလံုအေလာက္ခ်ီး ျမွင့္သင့္ပါတယ္။ လံုေလာက္စြာလုပ္အားခေငြ ရရွိပါကအလြယ္တကူ လာတ္စားမႈမ်ားမျဖစ္ေတာ့၍ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္မွာျဖစ္ပါသည္။

(ဃ) ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်မွတ္ထားသည့္ ဥပေဒႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ကို လာတ္ စားမႈမရွိဘဲ အေရးယူတားျမစ္ျခင္း။

{ Prohibiting every unlawful action without any bribe.}

ျပည္သူ၊ျပည္သားမ်ား၊ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားလံုးတို႔အေန ျဖင့္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို မိမိတို႔၏ ရာထူး၊အာဏာ၊ပါ၀ါမ်ားျဖင့္ လက္တလံုးၾကားမလုပ္ဘဲ၊ အျပည့္အ၀လိုက္နာရပါမည္။ စည္းကမ္းရွိမွသာ စည္ပင္တိုးတက္ႏိုင္ေပမည္၊ မည္သူပင္ျဖစ္ေစ ဥပေဒအထက္တြင္မရွိေစရန္ၾကပ္မ တ္ေဆာင္ရြက္၍၊ဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္ေသာ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ကို မ်က္ႏွာႀကီး၊မ်က္ႏွာေသးမေရြးဘဲ ဥပေဒႏွင့္အညီ ထိေရာက္စြာအေရးယူမႈမ်ားျပဳ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ တိုင္ျပည္ႀကီး တိုးတက္ခ်မ္းသာလာမည္ျဖစ္ပါတယ္။

(င) တိုင္းျပည္တစ္ျပည္အတြက္ မျဖစ္မေနလိုအပ္ေသာ ပညာေရး၊စီပြားေရးႏွင့္၊ က်မၼာေရး အသိအျမင္မ်ား၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ ေရ၊မီးစသည့္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းလုပ္ ေဆာင္ေပးျခင္း။

{ Making offering or gifts the education, business, medical knowledge, street, wather, light of people need.}

ပညာေရး၊က်မၼာေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးစသည္တို႕သည္ ႏိုင္ငံေ တာ္ဘက္စံုတိုးတ က္မႈအတြ က္ ဗဟုသုတစြမ္းအားႏွင့္ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ားရရွိေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အျပည့္အ၀ ျဖည့္ဆည္း ေပးရပါမည္။ ဗဟုသတ အၾကားအျမင္ရွိမွသာ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါ သည္။

(စ) ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည့္ စိတ္ေကာင္းစာတတ္ အက်င့္ျမတ္ေသာ ဆရာ ေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားထံမွ အႀကံဉာဏ္ ၾသ၀ါဒမ်ားကို ခံယူလိုက္နာျခင္း။

{ Observing precepts and .Getting advice from religion teachers who are well-restrained in moral rule and spiritual advanced.}

ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မည္မွ်ပင္တိုးတက္ေစကာမူ စာရိတၱပိုင္း နိမ့္က်ေနပါက ထိုတိုးတက္မႈသည္ ၾကာရွည္ခံႏိုင္လိပ္မွာမဟုတ္ေပ ။ရုပ္ပိုင္း၊စိတ္ပိုင္းဘက္စံုတိုးတက္၍ ကိုယ္က်င့္သီလစာရိတၱ ေက ာင္းမြန္ေစရန္အတြက္၊ ဘာသာေရစာေပမ်ားကို ေက်ာင္းသားလူရြယ္ဘ၀မွစ၍ အတန္းေက်ာင္း မ်ားတြင္ ျပ႒ာန္းေပးျခင္းျဖင့္ စာရိတၱကိုျမွင့္တင္ေပးသင့္၏။

ဘာသာတရားကိုအားေပးခ်ီးေျမာက္၍ ထိုဘာသာတရား၏ အဆံုးအမအတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သံုးမွသာ ရုပ္အျပင္ပိုင္းတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ်၊ စိတ္အတြင္းစာရိတၱပိုင္းတိုးတက္လာ၍ ေဒါသ၊ေမာဟ၊မာနမ်ားကင္း၍ ေအးခ်မ္းသာယာႏိုင္ေစႏိုင္ေပမည္။ေအာက္ေျခေဖာင္ေဒးရွင္း မခိုင္ ပါက အေပၚပိုင္းထုထည္ႀကီးမားလာသည္ႏွင့္အမွ် ျပိဳက်ပ်က္စီးတာျမန္ေလပင္ျဖစ္၏။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္လည္း တိုင္းသားျပည္သူတို႔အား စိတ္ပိုင္းရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတြက္မႈအတြက္ ဘာ သာေရးအဆံုးအမမ်ားကို ထိေတြ႔ဆက္ဆံေစရံုမကဘဲ၊ မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ ဘာသာ ေရးအဆံုးအမ ၾသ၀ါဒကို ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားထံ ၾသ၀ါဒခံ လိုက္နာသင့္ပါသည္။

အထက္ေပၚျပပါအခ်က္တို႕သည္ ႏိုင္ငံေခါင္းမ်ားအေနျဖင့္ ျဖည့္ဆည္းေပးရမည့္အခ်က္ မ်ားပါသကဲ့သို႔၊ ကိုယ္တိုင္လိုက္နာက်င့္သံုးရမည့္အခ်က္မ်ားလည္း ပါရွိပါတယ္။

ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္၏ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္ေခါ င္းေဆာင္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ရာထူးအတြက္ ရွိသင့္ေသာ ကိုယ္ပိုင္အရည္အခ်င္းမ်ားကို အေရးတႀကီး ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသူတိုင္းဟာ တိုင္းတပါးသား သို႔မဟုတ္ တိုင္းတပါးႏွင့္ ေသြးေႏွားထားသူ၊ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္းကို အေလးထား သတိေပးလမ္းညႊန္းထား၏။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ရာထူးအတြက္ ရည္မွန္ထားသူ သို႔မဟုတ္ ေခါင္ေဆာင္ျဖစ္ေနသူ သူ ေအာက္ပါ ကိုယ္ပိုင္အရည္အေသြးမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ထားရပါမည္။

(က) မိမိ၏မ်ိဳးဆက္ရင္ေသြး ႏွင့္ မိမိ၏မိဘႏွစ္ပါးတို႔မွာ မ်ိဳးရိုးစင္ၾကယ္မႈရွိျခင္း။ ဆိုလိုသည္ မွာ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္ မိမိ၏မ်ိဳးဆက္မ်ားမွာ အျခားတိုင္းတပါးသားတို႔ႏွင့္ ေသြးေ ရာေႏွာမႈမရွိေသာ ႏိုင္ငံ ေသြးသားစစ္စစ္ျဖစ္ရပါမည္။

{ Birth- Purity of parents and generation. It means all of the parents should be the citizen.}

ႏိုင္ငံ၏ေခါင္ေဆာင္သည္ ထိုႏိုင္ငံ၏ေသြးမ်ိဳးရိုးစစ္စစ္သာျဖစ္ရပါမည္။အဘ ယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ “အမ်ိဳးမစစ္လွ်င္ အမွန္တကယ္အေရးႀကံဳလာလွ်င္ အမ်ိဳးမခ်စ္ႏိုင္ေပ” အမ်ိဳးကို မခ်စ္တတ္ေသာသူသည္လည္း တိုင္းျပည္ကို အမွန္တကယ္ခ်စ္ဘို႔ဆိုတာမျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။ တစ္ခု ႏွင့္တစ္ခုသည္ ဆက္စပ္လွ်က္ရွိ၏။ တိုင္းျပည္အား အမ်ိဳးမစစ္သူ၊အမ်ိဳးမခ်စ္သူမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ပါက လူမ်ိဳးလဲတံုး၊ဘာသာျပဳန္းၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္မ်ားကြ ယ္ေပ်ာက္၍ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသူ႕လူမ်ိဳးျဖစ္သြားကာ တိုးတက္ၿပီး အက်ိဳးမထြက္ျဖစ္သြားေပမည္။ အသိပညာျဖင့္ သတိ၀င္ကာ ေရရွည္ေမွ်ာ္ေတြးေလေ လ အႏၱရာယ္ႀကီးမာေလေလျဖစ္၏။

(ps- ယခုလည္း ဒကာမႀကီးေဒၚစုၾကည ္သမၼတ ျဖစ္ေစႏိုင္ရန္အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း ၾကားသိရေပ၏။ လႊတ္ေတာ္အတြင္း တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေလ်ာ့ခ်ေရး စသည့္အခ်က္မ်ားမွာ ျပင္သင့္ျပင္ထိုက္ တာမွန္ပါေသာ္လည္း ၊ ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာႏွင့္ အမ်ိဳးဘာသာ၊သာသနာေတာ္၏ အနာဂတ္အတြက္ မ်ားစြားအေရးႀကီးလွေသာ ၅၉(စ) ကဲ့သို႔ေသာ ထိလြယ္ရွလြယ္သည့္ ဥပေဒမ်ိဳးကို ခ်စ္ျခင္း၊သံေယာဇဥ္ရိွျခင္းစေသာ ဆႏၵဂတိ သို႔မလိုက္ဘဲအမိျ မန္မာျပည္၏ ေရွ႔ေရးကိုသာ အရွည္ေတြး၍ ဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္။ ေဒၚစုကို ခ်စ္လို႔မ်က္ေစ့မွိတ္ကာ ျပင္ဆင္လိုက္ပါက ေဒၚစုမရွိေတာ့သည့္တခ်ိန္ခ်န္မွာ ၄င္းျပင္ဆင္လိုက္ သည့္ဥပေဒအရ တရုတ္တို႔၊ကုလားတို႔လည္း ျမန္မာျပည္တြင္ သမၼတျဖစ္လာေပေတာ့မည္။ ထိုသို႔တရုတ္ကုလားမ်ား သမၼတျဖစ္ျခင္းကို လက္ခံႏိုင္သည္ဆိုပါက ယခု ၅၉(စ) ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္သာရွိေတာ့၏။ ခြ်င္းခ်က္အေနျဖင့္ ေဒၚစုတေယာက္တည္းအတြက္သာ သီးသန္႔အခြင့္ထူးခံခြင့္ ေပး၍ျပင္ဆင္ႏိုင္မူကား သင့္ျမတ္ေပလိပ္မည္။)

(ခ) ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္သည္ ခန္႔ညားတည္ၾကည္၍ ႏွစ္လိုဖြယ္ရွိျခင္း၊ မပု၊မရွည္၊မ ပိန္မ၀လြန္ းေသာ ဥပဓိရုပ္ရွိျခင္း။

{ Being handsome and pleasant. Not short, not tall, not fat, and thin so much.}
ႏိုင္ငံေခါင္ေဆာင္တစ္ဦးအတြက္ ဥပဓိရုပ္ ခန္႔ညားျခင္းသည္လည္း အရည္အေသြးေ ကာင္းတခုပင္ျဖစ္၏။ ဥပဓိသမၸတၱိႏွင့္ျပည့္စံုျခင္းသည္ မိမိလုပ္ေဆာင္လိုသည့္ အလုပ္အတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူးျဖ စ္ေစပါသည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ဦးႏုသည္ မည္သည့္လုပ္ေဆာင္မႈမွ မည္မည္ရရမရွိပါဘဲ မၿမဲေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရျခင္းမွာလည္း ဦးႏု၏ ဥပဓိရုပ္ေကာင္းမြန္မႈေၾကာင္းျဖ စ္ေၾကာင္း ေလ့လာမွတ္သားဖူး၏။

(ဂ) လာတ္ယူျခင္းမရွိရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သည္ မိမိကိုယ္ပိုင္ မ်ားျပားေသာ ပစၥည္းဥစၥာမ်ား ပိုင္ဆိုင္းထားျခင္း။ { Possessing a great-wealth. It is not to be bribe.}
ပစၥည္းဥစၥာ မရွိႏြမ္းပါးသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသည့္အခါတြင္ ပစၥည္ဥစၥာျဖစ့္သိမ္း သြင္း၍ အလြယ္တကြယ္ လာတ္ေပး၊လာတ္ယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္သျဖင့္ ၊ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သည္ ပင္ကိုကပင္ ခ်မ္းသာၾကြယ္သူျဖစ္ရန္လိုအပ္ျခင္းျဖစ္၏။

(ဃ) လက္နက္ေကာင္း၊စစ္တပ္ေကာင္း ပိုင္ဆိုင္ျခင္း။ { Possessing well-weapon, and well-army.}

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ေဘးကင္းလံုၿခံဳရန္အတြက္ ေခတ္မီလက္နက္မ်ား၊ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေ သာတပ္မေတာ္သည္ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ အားနည္းသူကို အားႀကီးသူက အႏိုင္ယူဗိုလ္က်ေလ့ ရွိတဲ့ အတၱႀကီးမား လူ႔ေလာကသဘာ၀အတိုင္း ဘယ္ေလာက္ပင္ တရားမွ်တသည္ဆိုဆို လက္န က္၊စစ္တပ္အားေကာင္းသည့္ စူပါပါ၀ါအင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးမ်ားမွာ အင္အားေသးႏိုင္္ငံမ်ားအေပၚ ၾသဇာအာဏာျပဖိအားေပး အႀကိဳက္ေဆာင္ခိုင္းေစေလ့ရွိပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာအလည္တြင္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ နည္းမ်ိဳးစံျဖင့္ ေစာ္ကား ဗိုလ္က်မႈမရွိေစရန္၊ ကမၻာအလည္တြင္ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုေလးစားၾကရန္၊ ေခတ္မီလက္နက္ေကာင္းမ်ား၊ အရည္အခ်င္းရွိစစ္တပ္မ်ားမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါတယ္။

(င) ျပည္သူ၊ျပည္သားအားလံုးအေပၚ၌ ယံုၾကည္မႈရွိျခင္း၊ ရက္ေရာေထာက္ပန္႔မႈရွိျခင္း၊ သေဘာထားႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔ျခင္း။ { Being faithful and being generous to all.}

ႏိုင္ငံေခါင္ေဆာင္ဟာ ျပည္သူတို႔အေပၚ ရန္သူမ်ားကဲ့သို႔ သံသယမ၀င္ဘဲ ယံုၾကည္မႈရွိရ ပါမည္။ ထို႔အျပင္ ျပည္သူတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုလည္း ေထာက္ပန္႔ျဖည့္ဆည္းေပး၍ ၊ သေထား ထားေသးသိမ္းျခင္းမရွိဘဲ ျပည္သူတို႔အေပၚ၌ သီးခံခြင္လႊတ္ၿပီးမိမိ၏ သာသမီးမ်ားကဲ့သို႔ သေဘာ ထားကာ၊ သေဘာထားႀကီးမားရပါမည္။

(စ) အသိဉာဏ္ပညာႏွင့္ ျပည့္စံု၍၊ အရာရာကိုကိုယ္ပိုင္အသိပညာျဖင့္ ေ၀ဘန္စဥ္းစား၊ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္သူျဖစ္ျခင္း။ {Having intelligence. He should a person who can decide all.}

ႏိုင္ငံ့ေခါင္ေဆာင္ဟာ စဥ္းစားဆင္ျခင္တံုတရားရွိရပါမည္။ သူမ်ားေသြးထိုးတိုင္း၊ ေျမာက္ ပင့္၊ ဂံုေခ်ာတိုင္း ယံုၾကည္လြယ္လွွ်င္ ႏိုင္ငံအတြက္ မ်ားစြာနစ္နာ၍ ေကာင္းက်ိဳးမဲ့ႏိုင္သျဖင့္ အသိ ပညာ၊ဗဟုသတႏွင့္ျပည့္စံု၍ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းမ်ား လိုအပ္ပါသည္။

(ဆ) ဆက္သြယ္ေရးစသည့္တို႔ကို နားလည္တတ္ကြ်မ္းျခင္း။ {Skillfulness in communication.}

ႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ေရးမွာ ဆက္သြယ္ေရးသည္အဓိကကအခန္း က႑မွာပါရွိသကဲ့သို႔ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ စစ္ေရး၊စီးပြားေရးစသည့္ သံတမန္ဆိုင္ရာအခန္းက႑မ်ားမွာလည္း ဆက္သြယ္ေရးစနစ္သည္မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သည္ ဆြယ္သြယ္မႈ သံတမန္ဆိုင္ရာ သေဘာသဘာ၀မ်ားကို နားလည္ထားဘို့လိုအပ္လွပါသည္။

(ဇ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ မ်က္ေမွာက္အေျခအေနကို သံုးသတ္ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းရွိျခင္း။ {Ability to think of the present situation of the country.}

ေခါင္းေဆာင္ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနသည့္ တိုးတက္မႈ၊ဆုတ္ယုတ္မႈ၊စသည္ မ်ားကို စဥ္းစားေ၀ဘန္သံုးသတ္၍ ၊ ျပင္သည့္သည္ကိုျပင္၊ျဖည့္သင့္သည္ကိုျဖည့္စြက္ရပါမည္ ဒါမွသာ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ပစၥပၸန္ႏွင့္ အနာဂတ္ကာလပါ စည္ပင္ထြန္းကားတိုးတက္ႏိုင္ပါမည္။

အထက္ပါေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္မ်ားသည္ ေခါင္းေဆာင္တဦးအတြက္ အတြင္းေကာ၊အျပ င္ပါ၊လိုအပ္ေသာ အရည္အေသြဒမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ၄င္းအခ်က္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားအ တြက္သာ မဟုတ္ဘဲ စီးပြားေရး၊လူမႈေရးအစရွိသည့္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းအမ်ားအတြ က္ပါ ျပည့္၀သည့္ ေခါင္ေဆာင္မႈအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမွာျဖစ္ပါသည္။

ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ျပည့္၀ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈစြမ္းရည္ႏွင့္ ၊ႏိုင္ငံေတ ာ္၏ျပႆနာမ်ားကိုေျဖရွင္းအေျဖရွာရာမွာ ထင္ရွားလွေသာ သုတ္ေတာ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသုတ္ေ တာ္ပါ နည္းနာနိႆယ်တို႕သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံျပည္သူ ႏွစ္ဖက္စလံုး ထိခိုက္မႈတစ္စံုတရာမရွိေသာေၾကာင့္၊ လိုက္နာ က်င့္သံုးၾကသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းတို႔သည္ ေလာက၊ဓမၼပိုင္းမ်ားမွာ ဟန္ခ်က္ညီ၍ ဘက္စံုးဖြဲ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မွာျဖစ္ပါသည္။

Ref;
University of Kelaniya, Sri Lanka. Postgradue Institue of Pali and Buddhist Studies, မွ ပို႔ခ်သည့္ Buddhiist Doctrines of the Pali-Nikaya; Analysis and Interpretation. ဘာသာ ရပ္၏ Buddhist Concept of Organization as amean to solve the social problem in country with reference to Kutadanta-sutta. Topic-
အားအေျခခံေရးသားေဆြးေႏြးတင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။


(အမိေရႊျပည္၊ သာယာစည္ေအာင္တူယွဥ္ႀကိဳးပမ္း၊ ေရွ႕သို႔လွမ္းႏိုင္ၾကပါေစ)

ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ
ဘာသႏၱရေဆက ဓမၼာစရိယ.
B.A,{Indo-Aryan}
M.A,{Buddhist Studies)
Ph.D, {Thesis)
____________________________

Dhammavira Ashin ၏ စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
(ဗဟုသုတ ဟင္းေပါင္းအိုးႀကီး)