ဒီရာသီကို ဘယ္လိုကူးမလဲ

 

(လဲ့ရည္ျမင့္)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီဥတုအမ်ဳိး အစား သုံးမ်ဳိးရွိရာတြင္ လက္ရွိ ပ်က္စီးသြားေသာ သဘာဝတရားမ်ားေၾကာင့္ ေႏြရာသီဆို ပူလြန္းျခင္း၊ မိုးရာသီဆို မိုးသည္းထန္ျခင္းႏွင့္ ေဆာင္းရာသီ ကာလတြင္ အေအးေပါ့လာျခင္းတို႔ ရင္ဆိုင္ေနရ သည္။ ယင္းသို႔ ေျပာင္းလဲလာေသာ မူလ အေနအထား မဟုတ္သည့္ ရာသီဥတုမ်ား ၾကားတြင္မွ ယခုကာလသည္ ပူျပင္းေျခာက္ ေသြ႕ေသာ ေႏြရာသီႏွင့္ စြတ္စုိသည့္ မိုးရာသီ ကာလသို႔ အကူးအေျပာင္း မုတ္သုံဝင္ေရာက္သည့္ ကာလျဖစ္သည့္ ယခုရက္မ်ား အတြင္းလည္း ေနပူတစ္လွည့္ မိုးရြာတစ္ခါျဖင့္ ျဖတ္သန္းေနရသည္။ မိုးစတင္ရြာသြန္း ေနပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ ေႏြရာသီကာလကို ျဖတ္သန္းရန္လည္း က်န္ရွိေနေသးသည္။

ယခုႏွစ္ေႏြရာသီတြင္ ထူးျခားေသာ သတိျပဳဖြယ္ရာအျဖစ္ ေက်းလက္ေရာ ၿမဳိ႕ျပပါမက်န္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အေၾကာင္း ေယဘုယ်သိရွိၿပီး ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္မ်ား လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ၾကကာ အခ်င္းခ်င္း တစ္ဆင့္သတိေပးကာ ႏိႈးေဆာ္ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ မ်ားလည္း ပိုမိုျပဳလုပ္လာၾကသည္ကို ေတြ႔ရ သည္။ သို႔ေသာ္ ေမလဆန္းပိုင္းအထိ အပူ ရွိန္ျမင့္တက္လ်က္ ရွိရာမွ အပူပိုင္း မုန္တိုင္း မဟာစင္ေၾကာင့္ ယခုလ ဒုတိယပတ္မွ စတင္ကာ ေဒသအလိုက္ မိုးရြာသြန္းမႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ အပူခ်ိန္ျပင္းေနသည့္ အခ်ိန္ ရြာေသာမိုးေၾကာင့္ အပူဒဏ္ သက္သာသြားသည္မွာေတာ့ အမွန္ပင္။

က်န္းမာေရးအခင္းအက်င္း

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေႏြရာသီသည္ အသက္႐ြယ္ငယ္လြန္းသူ၊ အသက္ႀကီး လြန္းသူ၊ က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕တဲ့သူႏွင့္ အရက္ ေသာက္သုံးသူမ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္ ေပါင္းမ်ားစြာကို လက္ကမ္းႀကဳိလင့္ သကဲ႔သို႔ ျဖစ္ရာ အပူဒဏ္ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ အေရျပား၊ မ်က္စိႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အစိတ္အပိုင္း အခ်ဳိ႕ကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ၿပီး အမႈမဲ့ အမွတ္မဲ့ေနထိုင္လွ်င္ မလိုလားအပ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ားလည္း တိုးပြားလာမည္ ျဖစ္သည္။

အပူအေအး ႐ုတ္တရက္ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအတြက္လည္း ႀကဳိတင္ ျပင္ဆင္ကာကြယ္မႈမ်ား ပိုလာသည္။ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ တုပ္ေကြး ေရာဂါမ်ား၊ အမွည့္လြန္ အသီးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ား၊ အပူရွိန္ေၾကာင့္ မ်က္စိနာျခင္းတို႔ ခံစားရႏိုင္ သည့္အတြက္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္မ်ား သတိျပဳရန္လိုလာသည္။
အထူးသျဖင့္ ေႏြရာသီတြင္ ေခြၽးထြက္လြန္ျခင္းေၾကာင့္ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္မႈဒဏ္ ပိုခံစားရသျဖင္႔ ေရဓာတ္ျပန္လည္ ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ လိုအပ္သည္။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္သုံးျခင္း၊ ဓာတ္ဆားရည္ ေသာက္သုံးျခင္းတို႔ျဖင့္ လိုအပ္ေနေသာ စြမ္းရည္ကို ျဖည့္ေပး ႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ စားေသာက္မႈပိုင္းတြင္ လည္း ဗီတာမင္ စီ၊ ေအ ၊ ေက အစရွိသျဖင့္ အစုံအလင္လိုအပ္သည္။

မည္သည့္ရာသီဥတုတြင္ ျဖစ္ေစ က်န္းမာေရးအတြက္ အစားအေသာက္ပိုင္း၊ အဝတ္အစားပိုင္းႏွင့္ ေနထိုင္မႈပိုင္းအရ ဆင္ျခင္ေနထိုင္စရာ မ်ားစြာရွိရာ ေႏြရာသီတြင္ ကေလးသူငယ္မ်ား ေနပူထဲ အကာအကြယ္ မယူဘဲ ထြက္ျခင္း၊ အပူရွိန္ျမင့္ခ်ိန္ အရက္ အလြန္အကြၽံ ေသာက္သုံးျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည့္အျပင္ ေရာဂါအခံရွိေသာ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားကို ဂ႐ုစိုက္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ မိုးရာသီတြင္မူ ေရႏွင့္ အစားအစာပိုင္း ဆိုင္ရာတို႔ကို မ်ားစြာ သတိျပဳသင့္ၿပီး လမ္းေဘး အစားအစာမ်ား၊ အမွည့္လြန္ အသီးမ်ားႏွင့္ မသန္႔ရွင္းေသာ ေရတို႔သည္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ား ကို အလြယ္တကူ ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္အတြက္ သတိႏွင့္ယွဥ္ စားေသာက္ေပးရမည္။

အထူးသတိျပဳစရာ

ပူအိုက္စြတ္စိုခ်ိန္ႏွင့္ မိုးကာလတို႔၏ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အထူးသတိျပဳစရာ အမွတ္သညာမွာ တုပ္ေကြးပင္။ ယခုကဲ႔သို႔ ပူအိုက္စြတ္စိုေသာ ရာသီဥတုတြင္ ကေလး သူငယ္မ်ား၌လည္း ျခင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားျခင္းသည္ အဓိက အႏၲရာယ္ႀကီးျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန အေနႏွင့္ေရာ မိသားစုမ်ားအေနျဖင့္ပါ ႀကဳိတင္ကာကြယ္မႈမ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ ကာလပင္ ျဖစ္သည္။ ေႏြႏွင့္ မိုးအကူး ၾကားကာလ၏ ေၾကာက္စရာအႏၲရာယ္သည္ ကူးစက္လြယ္ေသာ တုပ္ေကြးေရာဂါပင္။
"တုပ္ေကြးကို ကာကြယ္ဖို႔ အမ်ားနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ေနရာေတြကို ထိကိုင္ၿပီးတာနဲ႔
လက္ကို ေသခ်ာေဆးတတ္တဲ့ အက်င့္ရွိရင္ တုပ္ေကြးရာသီမွာေတာင္ တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္စြမ္းက ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ နည္းပါးသြားတယ္" ဟု အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာသီဟသစ္က ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အပူပိုင္းေဒသႏွင့္ နီးေသာ သမပိုင္းေဒသ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေႏြႏွင့္ မိုးအကူးကာလသည္ ပူအိုက္စိုစြတ္မႈ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ၿပီး ေလထုႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ပူေႏြးစြတ္စိုမႈမ်ားေၾကာင့္ ဗက္တီးရီးယား ႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ား ပိုေပါက္ဖြားႏိုင္သျဖင္႔ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ကူးစက္ေရာဂါမ်ားကို အထူးသတိျပဳၾကရန္ လိုအပ္သည္။ ေလထုအတြင္း ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမ်ား ႐ွဴ႐ိႈက္မိျခင္းႏွင့္ အမ်ားႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ားမွ ပစၥည္းမ်ားကို ကိုင္မိရာမွ တစ္ဆင့္ တုပ္ေကြးေရာပါပိုး ကူးစက္ခံရမႈ ပိုမ်ားသည္။

"အဓိက ကာကြယ္ဖို႔က အေအးမမိဖို႔ပဲ။ အေအးမိရင္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံအားစနစ္ ေခတၱရပ္ဆိုင္းသြားၿပီးေတာ့ အနားမွာရွိတဲ့ ေရာဂါပိုးတစ္ခုခု ဝင္ႏိုင္တယ္၊ အိပ္ေရး ပ်က္ရင္လည္း ကိုယ္ခံအား က်တတ္တယ္" ဟု ေဒါက္တာ သီဟသစ္က ေျပာၾကားသည္။

မိုးရာသီအကူးအေျပာင္းတြင္ လမ္းေဘးအသုပ္စုံႏွင့္ အစားအစာမ်ား ကိုင္တြယ္ေသာလက္ မသန္႔ရွင္းမႈအျပင္ အမွ်င္ဓာတ္ ပိုမ်ားေသာ ပိႏၷဲသီးကဲ႔သို႔ ရာသီေပၚအသီးမ်ား၊ အမွည့္လြန္သီးမ်ားကို စားသုံးျခင္းကလည္း ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါကို အျဖစ္ မ်ားေစသည္။ ယင္းေၾကာင့္ အမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုင္ေသာေနရာမ်ားသို႔ သြားေရာက္ၿပီးတိုင္း လက္ကိုေဆးေၾကာ သင့္ရာ ေရအဆင္သင့္မရွိပါက ေရမလုိဘဲ အသုံးျပဳႏိုင္ေသာ လက္သန္႔ေဆးရည္ မ်ားလည္း ေဆာင္ထားသင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္း လိုသည္။

ရာသီအကူးမွာ ဝတ္ဆင္စရာ

ရာသီဥတုကိုလိုက္၍ သင္႔ေလ်ာ္ရာရာ ဝတ္ဆင္ၾကရရာတြင္ ေႏြရာသီမက် မိုးရာသီမက် ၾကားကာလ ျဖစ္ေနေသာ္လည္း ေႏြရာသီတြင္ပိုမိုအသုံးဝင္သည့္ ခ်ည္သား ပြပြေရာင္းေရာင္း အေရာင္ႏု အဝတ္အထည္မ်ားသာ ဝတ္ဆင္သင့္ေသး သည္။ ခ်ည္သားကဲ႔သို႔ အဝတ္အထည္မွသာ မိုးရာသီတြင္ ေႏြးေထြးၿပီး ေရစိုလွ်င္ေျခာက္ လြယ္ႏိုင္သကဲ႔သို႔ ေႏြရာသီတြင္လည္း အပူဒဏ္မွ ကာကြယ္ႏိုင္မည္။ သို႔ရာတြင္ မိုးတြင္းေရာက္ရွိၿပီဆိုက လုပ္ငန္းခြင္တြင္ အဝတ္အထည္အနည္းဆုံး တစ္စုံခန္႔ အပို ထားရွိရန္လိုအပ္ပါသည္။ွ

သတိျပဳသင့္သည္က ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္သည္ မိုးတြင္းတြင္လည္း ရွိေနျခင္းပင္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို ေႏြရာသီ တြင္သာ ကာကြယ္ရမည္မဟုတ္၊ မိုးရာသီ တြင္လည္း ဆက္လက္ကာကြယ္သြားရမည္ ျဖစ္ရာ ေနေရာင္ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႔မႈကို ေရွာင္ရဦးမည္ပင္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕က ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ရည္ညႊန္းကိန္း ၃ ထက္ ေက်ာ္ပါက ေနေရာင္ကာကြယ္မႈ စတင္လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္ထားသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလက ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ အနိမ့္ဆုံး ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ရည္ညႊန္းကိန္းသည္ ၈ အထိရွိၿပီး အျပင္းဆုံးအဆင့္တြင္ ရွိကာ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ တြင္လည္း ရည္ညႊန္းကိန္း ပမာဏ ၁၂ အထိ ရွိသည့္အတြက္ လူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစေသာ အဆင့္တိုင္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ကို ေန႔တစ္ေန႔ ၏ အပူဆုံးအခ်ိန္ တြင္ တိုင္းတာျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနရာေဒသ၊ အခ်ိန္ကာလေပၚလိုက္၍ ရည္ညႊန္းကိန္း ပမာဏခ်င္း ကြဲျပားျခားနားႏိုင္သည္။

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သည္ ေရ၊ သဲ ကဲ႔သို႔ အျခားေရာင္ျပန္ဟပ္ႏိုင္ေသာ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚတိုင္းတြင္ ေရာင္ျပန္ဟပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေရာင္ျခည္သင့္သူမ်ားသည္ ယူဗီဒဏ္ကို ႏွစ္ဆတိုး ခံစားရေစသည္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ထိေတြ႔မႈကာလ ၾကာရွည္လာလွ်င္ အေရျပားကင္ဆာ၊ မ်က္စိတိမ္စြဲျခင္း တို႔အထိ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ၿပီး ေရတိုထိေတြ႔မႈမ်ားပါက လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ ကိုယ္ခံအားအလိုက္ အေရျပားေလာင္ျခင္း ႏွင္႔ မ်က္စိေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးခံစားရႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ရာသီဥတု အကူးအေျပာင္းတြင္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိသည့္ အဝတ္အထည္မ်ား ဝတ္ဆင္ရသကဲ႔သို႔ ရာသီဥတုဒဏ္ကို အကာအကြယ္ ျပဳႏိုင္သည့္ အသုံးအေဆာင္ မ်ားလည္း ဂ႐ုျပဳသုံးစြဲရမည္ပင္။

ယခုကဲ႔သို႔ ရာသီဥတုမ်ဳိးတြင္ သတိႏွင့္ သြားလာစားေသာက္ ေနထိုင္ၾကရန္ အထူး လိုအပ္သည္။ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈမ်ား လည္း တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ပိုလာၿပီး သက္ရွိလူသားတို႔တြင္ မလိုလားအပ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ေနၾကရသည္။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပညာရွင္မ်ားက တီထြင္ ဖန္တီးျပဳျပင္ေနသည့္ အခ်ိန္ လူသားမ်ား ဘက္ကလည္း သတိျပဳေနထိုင္ရန္၊ လိုက္နာ သင့္သည္တို႔ကို လိုက္နာရန္ အခ်ိန္အခါ က်ေရာက္ေနၿပီး က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္မ်ားအတြက္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ တို႔ကို နားစြင့္ ေနထိုင္ရသကဲ႔သို႔ပင္ ေဆးပညာရွင္၊ ဆရာဝန္တို႔၏ သတိေပးႏိႈးေဆာ္ခ်က္ မ်ားကိုလည္း အစဥ္အၿမဲ နားေထာင္ရ ေပမည္။ သို႔မွသာ ရာသီဥတုကို မွီခိုေနရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ၏ က်န္းမာေရးလည္း ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္ မည္ျဖစ္သည္။

Credit To The Voice Weekly